Της Ελένης- Παναγιώτας Μινάι,
Πρόκειται για μια γνωστή πάθηση η οποία, όμως, εξαιτίας της ξαφνικής της εμφάνισης πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε πολύ δυσμενείς καταστάσεις. Όπως ο τίτλος έκανε ήδη φανερή τη σοβαρότητα της πάθησης, θα προσθέσω ότι είναι υψίστης σημασίας η άμεση αντιμετώπισή της. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και η όσον το δυνατόν πιο σύντομη προσφυγή σε ειδικό μπορεί να εξασφαλίσει την ευνοϊκή πρόγνωσή της. Πριν, όμως, προχωρήσουμε στα της πάθησης, είναι ωφέλιμη η αναφορά κάποιων ανατομικών στοιχείων για καλύτερη κατανόηση του θέματος. Τι είναι ο αμφιβληστροειδής; Ποια είναι η κύρια λειτουργία του; Σε τι βαθμό αντίκτυπο έχει στην όραση η αποκόλληση του; Είναι σημαντικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν.
Ο αμφιβληστροειδής, λοιπόν, είναι μια πολύ λεπτή ημιδιαφανής μεμβράνη-«χιτώνας», που καλύπτει εξωτερικά το πίσω μέρος του ματιού. Κύρια λειτουργία του είναι να μετατρέπει το οπτικό σήμα που δέχεται από άλλα ανατομικά μέρη του ματιού και να το μετατρέπει σε νευρικό. Για να μπορέσει ο άνθρωπος να δει εικόνες, θα πρέπει αυτό το οπτικό σήμα να φτάσει στον εγκέφαλο σε τέτοια μορφή που μπορεί να γίνει επεξεργασία του. Σε αυτή τη δυσκολία, λύση δίνουν οι φωτοϋποδοχείς που βρίσκονται στον αμφιβληστροειδή και κάνουν αυτή τη μετατροπή, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να έχει τη δυνατότητα να εμφανίσει ως «εικόνα» το οπτικό σήμα που έλαβε το μάτι.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, νομίζω είναι κατανοητό ότι η αποκόλληση αυτής της μεμβράνης από το μάτι έχει καταστροφικά αποτελέσματα. Η αδυναμία μετατροπής του οπτικού ερεθίσματος σημαίνει αδυναμία εμφάνισης της εικόνας, δηλαδή ολική απώλεια όρασης. Ο βαθμός της απώλειας εξαρτάται από το πόσο έγκαιρα αναγνωρίσθηκε η πάθηση και σε πιο βαθμό είναι επιτυχημένη η θεραπεία του. Άρα, το σημαντικότερο που πρέπει να έχουμε στον νου μας τόσο για αυτή την πάθηση όσο και για οποιαδήποτε άλλη, είναι μετά την πρόληψη, το αμέσως καλύτερο βήμα είναι η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων της παθολογικής κατάστασης που εμφανίζουμε.
Επομένως, προσδιορίζοντας επιτυχώς τις εκδηλώσεις της αποκόλλησης, το ποσοστό επιτυχίας πλήρους αποκατάστασης της όρασης αυξάνεται εκθετικά. Τα συμπτώματα της αποκόλλησης που μπορεί να εμφανίσει κάποιος μπορεί να είναι ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω: Επίμονη θολή όραση που δεν αποκαθίσταται με ανοιγοκλείσιμο του βλεφάρου ή τεχνητές σταγόνες. Επειδή αυτό το σύμπτωμα μπορεί να παραπλανήσει, διότι είναι από τα κύρια συμπτώματα των περισσότερων παθήσεων του ματιού (π.χ. μυωπία, αστιγματισμό κ.α.), θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Όταν αυτή η θόλωση είναι ξαφνική και δεν υπήρχε προηγουμένως άλλο οφθαλμικό πρόβλημα, τότε πρέπει να μας ανησυχεί, ειδικά αν συνδυάζεται με κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Ξαφνική εμφάνιση κινούμενων μαύρων κηλίδων (μυιοψίες)
- Γκρίζα ή μαύρη «κουρτίνα» που εμποδίζει την όραση
- Λάμψεις χωρίς διάρκεια, παρόμοιες με φλας ή κεραυνούς
Οι παραπάνω εκδηλώσεις δεν σημαίνουν απαραίτητα αποκόλληση, αλλά αν όντως πρόκειται για αυτό, καλό είναι να απευθυνόμαστε για ασφάλεια άμεσα σε οφθαλμίατρο, ο οποίος είναι σε θέση να προσδιορίσει αν η κατάσταση είναι έκτακτη ή όχι. Αν ο γιατρός θέσει τη διάγνωση για αποκόλληση αμφιβληστροειδούς συνήθως πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσα σε ένα 24ωρο (επείγουσα κατάσταση), ενώ σε άλλες, ιδιαίτερες περιπτώσεις δύναται να αντιμετωπιστεί με ασφάλεια σε περιθώριο μιας εβδομάδας (χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων από τον ίδιο τον ασθενή για παράδειγμα). Αφού τεθεί η τελική διάγνωση και είναι θετική για αποκόλληση, ο ασθενής υποβάλλεται σε επέμβαση για χειρουργική τοποθέτηση σκληρικού μοσχεύματος. Με άλλα λόγια, τοποθετείται με ράμματα στο τοίχωμα του ματιού (στο σημείο της «ρωγμής») ένα μόσχευμα από σιλικόνη το οποίο ασκεί πίεση με φορά από έξω προς τα μέσα με στόχο να μην απομακρυνθεί ο αμφιβληστροειδής από τον οφθαλμό.
Η εγχείρηση γίνεται χωρίς ολική αναισθησία, συνήθως με τοπική, και τα μοσχεύματα που τοποθετούνται παραμένουν εφόρου ζωής. Τέλος, για άλλους τύπους αποκόλλησης μπορεί να γίνεται υαλοειδεκτομή, μια άλλου τύπου επέμβαση. Είναι λιγότερο επώδυνη από άλλες μεθόδους, αλλά χρειάζεται μετεγχειρητική παρακολούθηση. Σε αυτή τη διαδικασία αφαιρείται το υαλώδες από το εσωτερικό του βολβού του ματιού και στην πορεία ο αμφιβληστροειδής επιπεδώνεται με το κατάλληλο υλικό και ο γιατρός τον κολλάει εκ νέου με ειδικό laser.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αποκόλληση Αμφιβληστροειδούς, athenseyehospital.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, eyecenter.gr. Διαθέσιμο εδώ
