Της Άντζελας Μανώλακα,
Ο Πρωθυπουργός του Πακιστάν και ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, παρότι συναντήθηκαν με φιλική διάθεση στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, βρέθηκαν στο επίκεντρο μιας αναπάντεχης σειράς γεγονότων. Λίγες ώρες μετά τη συνάντησή τους, η Τεχεράνη εκτόξευσε πυραύλους προς το Πακιστανικό έδαφος. Την επόμενη ημέρα, το Πακιστάν αντεπιτέθηκε στο Ιράν. Αναδεικνύονται ερωτήματα σχετικά με το εάν αυτές οι επιθέσεις αποτελούν μια ένδειξη ότι το «κουτί της Πανδώρας», που άνοιξε με τον πόλεμο στη Γάζα, εξαπλώνεται σε όλη τη Μέση Ανατολή. Η ένταση στα σύνορα Ιράν-Πακιστάν δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς στο Μπαλουχιστάν, περιοχή που εκτείνεται στις δύο χώρες, δρουν αυτονομιστές αντάρτες.
Το Μπαλουχιστάν είναι η μεγαλύτερη επαρχία του Πακιστάν και εκτείνεται στο Ιράν ως Σιστάν-Μπαλουχιστάν, συνορεύοντας με το Αφγανιστάν στα βόρεια. Παρά τη μεγάλη έκτασή της, η περιοχή είναι αραιοκατοικημένη και οι κάτοικοι, κυρίως προερχόμενοι από τις γηγενείς φυλές των Μπαλούχων, ανήκουν σε φατρίες, αισθάνονται αυτόνομοι και δεν αναγνωρίζουν την κυριαρχία του κράτους. Συγχρόνως, οι Μπαλόχ είναι Σουνίτες, όπως οι περισσότεροι Πακιστανοί, αποτελούν μειονότητα στο Ιράν, το οποίο κυριαρχείται από τους σιίτες. Παράλληλα, η περιοχή διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους.
Το περιστατικό εκτυλίχθηκε όταν το Ιράν πραγματοποίησε επίθεση στο πακιστανικό τμήμα του Μπαλουχιστάν, χρησιμοποιώντας πυραύλους και drones με στόχο τη σουνιτική αυτονομιστική οργάνωση «Μπαλόχ Τζάις ουλ-Αντ» (Στρατός της Δικαιοσύνης). Αντίστοιχα, το Πακιστάν αντεπιτίθεται στην ιρανική επαρχία Σιστάν-Μπαλουχιστάν, επιδιώκοντας να πλήξει βάσεις του «Απελευθερωτικού Μετώπου του Μπαλουχιστάν» (BLF). Το γεγονός αυτό προκαλεί έντονο φόβο κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δύο χωρών, ιδίως καθώς πλησιάζουν οι εκλογές στο Πακιστάν, το οποίο είναι μια πυρηνική δύναμη.
Από την πλευρά του, ο Ιρανός Υπουργός Εξωτερικών, Hossein Amir-Abdollahian, εκφράζει τον σεβασμό του στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα του Πακιστάν, ενώ ταυτόχρονα υπογραμμίζει την απροθυμία της χώρας να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλειά της, και οι δύο Κυβερνήσεις εκφράζουν την επιθυμία για αποκλιμάκωση, ενώ παράλληλα ανακοινώνουν αυστηρά μέτρα εναντίον των τρομοκρατών. Η ιρανική ηγεσία, αν και επιδιώκει να πραγματοποιήσει μια επίδειξη δύναμης, αντιμετωπίζει δύσκολη κατάσταση στο εσωτερικό της λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ παράλληλα η υποστήριξη που παρέχει η χώρα προς τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ βρίσκει έντονες αντιδράσεις στη χώρα. Εν τω μεταξύ, το Ιράν αντιμετωπίζει αυξανόμενο εξτρεμισμό, όπως φαίνεται και από την τρομοκρατική επίθεση του Ισλαμικού Κράτους στην πόλη Kerman.
Παράλληλα, η Τεχεράνη επιλέγει επανειλημμένα να κλείνει τα συνοριακά περάσματα στην περιοχή, προκαλώντας χωρισμό οικογενειών και καθιστώντας τα ταξίδια εκεί επίπονα και επικίνδυνα. Ωστόσο, τα μακρινά σύνορα, με μήκος άνω των 900 χιλιομέτρων, αποδεικνύονται δύσκολα στην προστασία, ενώ η μαύρη αγορά του ιρανικού πετρελαίου ακμάζει εξαιτίας των περιορισμών στις πωλήσεις λόγω των αμερικανικών κυρώσεων.
Επιπλέον, η περιοχή του Μπαλουχιστάν είναι υψίστης σημασίας για τον «Δρόμο του Μεταξιού» της Κίνας, καθιστώντας την κρίση περισσότερο σύνθετη. Η πρωτοβουλία “Belt & Road” της Κίνας διασχίζει το πακιστανικό τμήμα του Μπαλουχιστάν, και η Κίνα, ως σύμμαχος του Ιράν, επηρεάζεται από την κρίση. Η Κίνα έχει προσφερθεί να μεσολαβήσει μεταξύ Τεχεράνης και Ισλαμαμπάντ. Επίσης, λόγω της εχθρότητας του Πακιστάν με την Ινδία, η Κίνα έχει ενισχύσει τις σχέσεις της με την Ισλαμαμπάντ, προσφέροντας πολιτική υποστήριξη και επενδύοντας σε εμπορικές οδούς που διασχίζουν το πακιστανικό έδαφος.
Τέλος, η δράση των αυτονομιστικών ανταρτών στο Μπαλουχιστάν επιφέρει επιπλέον κινδύνους για τους Κινέζους πολίτες που εργάζονται κατά μήκος της αυτής της διαδρομής, με επανειλημμένες επιθέσεις σε κινεζικά οχήματα. Για την προστασία των Κινέζων και των κατασκευαστικών έργων τους, το πακιστανικό κράτος έχει στείλει στρατιωτικές δυνάμεις κατά μήκος του «Δρόμου του Μεταξιού».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ιράν – Πακιστάν: O πόλεμος που απειλεί τον νέο «Δρόμο του Μεταξιού», η Ναυτεμπορική, διαθέσιμο εδώ
- Τι οδήγησε στην ένταση μεταξύ Ιράν και Πακιστάν, Capital.gr, διαθέσιμο εδώ
- What is behind Iran-Pakistan attacks and could conflict escalate?, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Why are Iran and Pakistan striking each other’s territory – and what does it have to do with the Middle East?, CNN, διαθέσιμο εδώ
