Του Θανάση Μάριζα,
«Εννοώ, νομίζω πως η αιτία του Εμφυλίου Πολέμου ήταν βασικά το πώς η Κυβέρνηση θα λειτουργούσε – οι ελευθερίες και τι οι άνθρωποι θα μπορούσαν και δε θα μπορούσαν να κάνουν» ήταν η χλιαρή απάντηση της Nikki Haley, υποψηφίου για το ρεπουμπλικανικό προεδρικό χρίσμα, σε ερώτηση που αφορούσε τα αίτια της ανωτέρω αμερικανικής σύγκρουσης (1861-1865), κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας στο New Hampshire.
«[…] είναι εκπληκτικό για εμένα το ότι θα απαντούσατε σε αυτήν την ερώτηση χωρίς να αναφέρετε τη λέξη “σκλαβιά”» ήταν η παρατήρηση που έλαβε, από το μέλος του κοινού που της είχε θέσει και το αρχικό ερώτημα. Το μόνο που κατάφερε να ξεστομίσει η Haley ήταν «Τι θέλετε να πω για τη σκλαβιά;».
Εδώ ακριβώς εντοπίζεται και το πρόβλημα για την πρώην Κυβερνήτη της Νότιας Καρολίνα: σε έναν (προ)προεκλογικό αγώνα, όπου ο μόνος τρόπος να δώσεις στον εαυτό σου μια «μαχητική ευκαιρία» είναι να κινηθείς κόντρα στα υπάρχοντα δεδομένα και να «ταρακουνήσεις» τη σίγουρη ροή των πραγμάτων. Η ίδια δεν διατίθεται να δημιουργήσει το δικό της μονοπάτι προς την Προεδρία και, αντιθέτως, σκουντουφλά στο σκοτάδι, ψάχνοντας απελπισμένα τις σκάλες, που οδήγησαν έναν συγκεκριμένο ανταγωνιστή της στον ίδιο προορισμό, το 2016. Το προαναφερθέν σχόλιο, πέραν από ανιστόρητη βλακεία της στιγμής, προδίδει κάτι το πολύ πιο ουσιαστικό: σε έναν αγώνα, όπου ο πρωταρχικός υποψήφιος καθορίζει το τι μπορεί και τι όχι να ειπωθεί, οι δεύτεροι και… καταϊδρωμένοι δεν πρόκειται να καταφέρουν τίποτα, προσπαθώντας να απομνημονεύσουν μια ρητορική για την οποία δεν διαθέτουν καν το εγχειρίδιο.
Αυτό φαίνεται να κατάλαβε και ο (πρώην, πλέον) εξίσου Ρεπουμπλικάνος φιλόδοξος υποψήφιος, Chris Christie, ο οποίος ανακοίνωσε την παραίτησή του από τον αγώνα, στις 10 Ιανουαρίου. Όντας πίσω από τη Haley στις δημοσκοπήσεις, πιθανώς να την ενισχύσει με τους αντι-τραμπικούς ψηφοφόρους του. Ο ίδιος, ωστόσο, δεν διαθέτει ιδιαίτερη πίστη προς εκείνη. «Θα χάσει άσχημα […] Δεν είναι ικανή [για το αντίθετο]» (ελεύθερη μετάφραση του αρχικού άκρως ιδιωματικού “She’s gonna get smoked”) τον έπιασε ένα μικρόφωνο να λέει, προτού αρχίσει η επίσημη ανακοίνωση της παραίτησής του. Ο Christie ήταν ο μοναδικός «φρέσκος αέρας» της έως τώρα διαδικασίας, έτοιμος να επικρίνει τον… αλάνθαστο Trump και να κρατήσει έναν καθρέφτη μπροστά στην τερατώδη ασχήμια του τωρινού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Η Haley, από την άλλη, είχε ξεκινήσει μεν ως μια αισιόδοξη «νότα», παραθέτοντας αντικειμενικές αλήθειες και υιοθετώντας πιο μετριασμένες απόψεις, αρνήθηκε πεισματικά δε να πραγματοποιήσει το παραπάνω βήμα, ικανό να την αναδείξει ως μια ρεαλιστική εναλλακτική επιλογή. Πιθανώς, πλέον, να έχει καταθέσει τα όπλα και να ευελπιστεί σε μια θέση στην (ολοένα και πιο αναπόφευκτη) καμπάνια του Trump.
Ο τελευταίος, βέβαια, μπορεί να έχει μια άνετη πρωτιά στις δημοσκοπήσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αφήνει τίποτα στην τύχη. Ήδη έχει στρέψει το βλέμμα και τη χαρακτηριστική δηλητηριώδη ρητορική του προς τη Haley, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την οποιαδήποτε πιθανότητα για επικράτηση του outsider. Μια ματιά στους λογαριασμούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φανερώνει έναν «βομβαρδισμό» σχολίων από υποστηρικτές του τέως Προέδρου, οι οποίοι την αποκαλούν «Δημοκράτη» και «πράκτορα της Κίνας». Το τελευταίο βέλος σε αυτήν τη μεταφορική φαρμακερή φαρέτρα ήταν η επαναφορά των θεωριών συνομωσίας πως η καταγωγή της Haley (οι γονείς της είναι από την Ινδία) δεν της επιτρέπει τη διεκδίκηση του προεδρικού αξιώματος. Το ίδιο τραμπικό κόλπο είχε χρησιμοποιηθεί (ανεπιτυχώς) και κατά τη διάρκεια των ανελέητων επιθέσεών του προς το πρόσωπο του προκατόχου του, Barack Obama.
Τόσο η Haley, όσο και ο τρίτος σε δημοφιλία Ron DeSantis, έχουν αγνοήσει τις εκάστοτε προσωπικές επιθέσεις και έχουν συγκρατηθεί από την εξαπόλυση αντιποίνων. Μάλλον, το «συγκρατηθεί» δεν είναι ο κατάλληλος όρος. Το «δειλιάσει» φαίνεται να ταιριάζει καλύτερα. Γιατί δεν πρόκειται για κάποια ηθική ανωτερότητα που αποτρέπει τη Haley από το να επιτεθεί με αντίστοιχες μεθόδους (ή και γενικότερα) στον 45ο Πρόεδρο, αλλά για έναν φόβο πως, κάνοντας ακριβώς αυτό, θα αποξενώσει τους υποστηρικτές του από πιθανούς ψηφοφόρους της. Δεν φαίνεται, ωστόσο, να συνειδητοποιεί πως δεν έχει πολύ νόημα το να υποστηρίξεις μια «ιμιτασιόν», όταν το «ορίτζιναλ» είναι ακόμη διαθέσιμο.
Η Haley φαίνεται να χάνει έναν αγώνα που δεν έχει προλάβει ακόμη να δώσει. Αντί να εκμεταλλευτεί τα στοιχεία που την έκαναν ελκυστική ως εναλλακτική υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων, κατέληξε κι εκείνη να πέφτει στην αναπόφευκτη παγίδα του τραμπισμού. Αντί να εκμεταλλευτεί τα αλλεπάλληλα δώρα που της έχουν κάνει οι υπόλοιποι «συναθλητές» της που είναι ακόμη (τυπικά) μάχιμοι (ο Hutchinson φιγουράρει κάπου στο 0% των δημοσκοπήσεων, ο επίσης ινδικής καταγωγής Ramaswamy φαίνεται περισσότερο διατεθειμένος να εξασφαλίσει μια καριέρα ως υποτακτικός του Trump και ο κάποτε απειλητικός DeSantis έχασε ήδη από το γεγονός πως προσωποποιεί το αντίθετο του χαρισματικού), καταστάλαξε στη δεύτερη θέση και αποφάσισε να μην πολεμήσει τη φωτιά με ανάλογες φλόγες (ή, έστω, με… νερό). Ο δισταγμός της να κατακρίνει το τραμπικό status quo του κόμματός της είναι, μάλλον, κι αυτό που θα της κοστίσει τις όποιες φιλοδοξίες για κατοίκηση στον Λευκό Οίκο. Όπως είπε και ο προαναφερθείς Christie, λίγο πριν παραιτηθεί, «Οποιοσδήποτε είναι απρόθυμος να πει πως εκείνος [o Trump] είναι ακατάλληλος να είναι Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι ο ίδιος ακατάλληλος να είναι Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Elusive Promise of a Real 2024 Republican Race Against Donald Trump, The New Yorker, διαθέσιμο εδώ
- Did Nikki Haley Lose Her Nerve?, The New Yorker, διαθέσιμο εδώ
- Christie caught on hot mic: Haley is ‘gonna get smoked’, Politico, διαθέσιμο εδώ
- Nikki Haley Seemingly Forgets Slavery When Asked to Name Cause of Civil War, The Daily Beast, διαθέσιμο εδώ
