Της Μαρίας Αλμασίδου,
1853: Έρχεται στη ζωή ο Γεώργιος Ιακωβίδης, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του καλλιτεχνικού κινήματος της «Σχολής του Μονάχου», αλλά και ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της ακαδημαϊκής ζωγραφικής στην Ελλάδα.
Γεννήθηκε στα Χύδηρα της Λέσβου και το ταλέντο του ξετυλίχθηκε ήδη από τα μαθητικά του χρόνια, καθώς από πολύ νωρίς σκάλιζε πρόσωπα πάνω σε ξύλο. Η οικογένειά του, αντιλαμβανόμενη τις ικανότητές του, αποφάσισε να τον στείλει στην Αθήνα, στο «Σχολείον των τεχνών» του Πολυτεχνείου. Εκεί σπούδασε γλυπτική, μαθητεύοντας δίπλα στον Λεωνίδα Δρόση και τον Νικηφόρο Λύτρα. Στη σχολή ξεχώρισε γρήγορα, κέρδισε την αγάπη των δασκάλων του και αποφοίτησε με άριστα το 1877.
Η κρατική υποτροφία που κέρδισε του άνοιξε τον δρόμο να συνεχίσει την πορεία του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, στην οποία διευθυντής ήταν ο Καρλ Τέοντορ Φον Πιλότυ, δίπλα στον οποίο είχε μαθητεύσει και ο Νικηφόρος Λύτρας. Στο Μόναχο, ο Ιακωβίδης επικεντρώνεται μόνο στη ζωγραφική. Όπως και στην Ελλάδα, έτσι κι εκεί, βραβεύτηκε για έργα του. Μετά την αποφοίτησή του από τη σχολή, άνοιξε ένα εργαστήριο όπου θα μπορούσε να εργάζεται συστηματικά και έγινε μέλος της Ένωσης των Καλλιτεχνών του Μονάχου, καθώς και της Εταιρείας Καλλιτεχνών. Επίσης, ορίστηκε ως κριτής στις εκθέσεις που διεξήχθησαν τα επόμενα έτη.
Την περίοδο αυτή, ο Ιακωβίδης γνώρισε πολλές επιτυχίες, αφού βραβεύτηκε στην Αθήνα, στο Μόναχο, στη Βρέμη, στην Τεργέστη, στο Παρίσι και στο Βερολίνο. Είναι συνάμα και η πιο παραγωγική του περίοδος, διότι τότε δημιούργησε τα σημαντικότερα έργα του και εδραιώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους της εποχής του.
Η επιτυχημένη πορεία του συνεχίστηκε και στην Αθήνα, όπου κλήθηκε το 1900 να αναλάβει την οργάνωση της Εθνικής Πινακοθήκης. Το διάστημα αυτό περιορίζεται η καλλιτεχνική του δραστηριότητα, μέχρι που ανέλαβε, τέσσερα χρόνια αργότερα, τη θέση του Καθηγητή στην Καλλιτεχνική Σχολή του Πολυτεχνείου Αθηνών στην έδρα της ελαιογραφίας, της οποίας προκάτοχος ήταν ο Νικηφόρος Λύτρας.
Ακολούθησε η βράβευσή του το 1914 με το Αριστείο των Γραμμάτων και των Τεχνών. Το 1926 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1930, όμως, έπειτα από είκοσι χρόνια υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη θέση του Διευθυντή της ανώτατης σχολής, στο πλαίσιο αναδιοργάνωσής της. Εξέφρασε, επίσης, την έντονη αντίθεσή του απέναντι στον εξπρεσιονισμό και τον φοβισμό, καθώς και σε όλες τις νέες καλλιτεχνικές κατευθύνσεις και ρεύματα. Ωστόσο, υποστήριζε τους νέους και συμμετείχε στην «ομάδα τέχνη» το 1917, παρά το γεγονός ότι αυτή ήταν αντίθετη στην ιδιοσυγκρασία του.
Άλλωστε, ο ίδιος στη ζωγραφική του δίσταζε να προχωρήσει σε καινοτομίες και ριζοσπαστικές επιλογές. Μέχρι το τέλος της ζωής του ακολούθησε ακαδημαϊκές και εν γένει συντηρητικές κατευθύνσεις, αλλά κανείς δεν τόλμησε να αμφισβητήσει το ταλέντο του. Καθιερώθηκε ως ο ζωγράφος της αριστοκρατίας και των συντηρητικών αστών της εποχής του και για αυτό αποτέλεσε χαρακτηριστικό εκπρόσωπο της ακαδημαϊκής παράδοσης και του πνεύματος του Μονάχου. Αναμφίβολα, αυτό που τον ξεχωρίζει σαν καλλιτέχνη είναι η τεχνική του, που διακρίνεται από την ανάδειξη των ανθρώπινων εκφράσεων, τον ρεαλισμό που επιλέγει να αποδώσει, τη σαφήνεια στην απόδοση των εκφράσεων και των συναισθημάτων, καθώς και τη χρωματική ευαισθησία που διακρίνεται στα έργα του. Ακόμα, συνθέτει τον ακαδημαϊκό ρεαλισμό με τον γερμανικό ιμπρεσιονισμό, αποδίδοντας, έτσι, την εποχή με τη δική του οπτική.
Η καλλιτεχνική παραγωγή του υπήρξε πλούσια και σώζονται πολλά έργα του, εκ των οποίων αρκετά είναι καταγραμμένα στο ιδιόγραφο σημειωματάριό του. Τα θέματα των έργων του είναι ποικίλα, όπως προσωπογραφίες, μυθολογικές και ηθογραφικές σκηνές, τοπία και νεκρές φύσεις. Ο Ιακωβίδης έγινε γνωστός κυρίως από τις παιδικές και οικογενειακές σκηνές, μία κατηγορία ηθογραφικών θεμάτων που είχε ανθίσει ιδιαίτερα εκείνη την εποχή και με την οποία είχαν ασχοληθεί με επιτυχία ο Νικηφόρος Λύτρας, ο Νικόλαος Γύζης και ο Πολυχρόνης Λεμπέσης.
Μερικά χαρακτηριστικά έργα του είναι η «Παιδική συναυλία», «Τα πρώτα βήματα», ο «Κακός εγγονός», «Ψυχρολουσία», καθώς και οι προσωπογραφίες του Παύλου Μελά και της γυναίκας του καλλιτέχνη με τον γιο τους.
Ο Ιακωβίδης πέθανε στην Αθήνα στις 13 Δεκεμβρίου του 1932, έχοντας δει την ακμή της ακαδημαϊκής ζωγραφικής να ολοκληρώνεται με το έργο του κι έχοντας αφήσει μεγάλη παρακαταθήκη τόσο στην Τέχνη όσο και στους μαθητές του, ώστε οι πιο προικισμένοι να καταφέρουν να συνεχίσουν το έργο του στην νεοελληνική τέχνη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Παπανικολάου, Μιλτιάδης Μ. (2005), Η ελληνική τέχνη του 18ου και 19ου αιώνα, ζωγραφική-γλυπτική, Εκδόσεις Βάνιας
- Γεώργιος Ιακωβίδης: Ο ζωγράφος των παιδιών και των προσώπων, maxmag.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Ιακωβίδης Γεώργιος, nationalgallery.gr, Διαθέσιμο εδώ
