Του Αντώνη Πετρόπουλου,
Η εξάρτηση από τις συσκευές κινητών, τις εφαρμογές που περιλαμβάνουν και, ιδίως, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αποτελεί ένα πρόβλημα που έχει αποκτήσει διαστάσεις σε ανεξέλεγκτο βαθμό στην κοινωνία. Παγκοσμίως, τα κινητά έχουν γίνει συνώνυμο της ζωής μας και αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητάς μας. Η απλή χρήση τους τα κάνει απαραίτητα, γιατί επικοινωνούμε άνετα μέσω τηλεφώνων και μηνυμάτων. Αυτό που έχει προκαλέσει τον εθισμό είναι, κυρίως, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και οι αναπτυσσόμενες πλατφόρμες που «καταναλώνουμε» σε αθρόες ποσότητες. Η ανάγκη μας για επίδειξη, για την ανάρτηση φωτογραφιών που στοχεύει ξεκάθαρα στην ικανοποίηση του εαυτού μας και στη δημιουργία μίας επίπλαστης αντίληψης για τη ζωή.
Οι περισσότεροι νέοι άνθρωποι, αλλά και εκείνοι μεγαλύτερης ηλικίας, περνούν το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας τους μπροστά σε μια μικρή οθόνη. Δίχως να αντιλαμβάνονται τον υποβολιμαίο εθισμό τους στις δημοφιλείς πλατφόρμες, το κινητό τους δίνει την εύκολη λύση, για να παραμένουν απασχολημένοι. Με ποιον τρόπο; Παρακολουθώντας βίντεο —μικρής, κυρίως, διάρκειας— χωρίς ουσιαστικό νόημα. «Εύπεπτο» υλικό, φωτογραφίες τρίτων που αφορούν τη διασκέδασή τους και αναρτήσεις, των οποίων η «ποσότητα» υποδηλώνει και τη μηδενική τους ποιότητα. Η απεριόριστη και, ομολογουμένως, άσκοπη χρήση εφαρμογών, όπως το Instagram, το TikTok, το Facebook κ.α. είναι μια εδραιωμένη κακή συνήθεια που ισοδυναμεί με άλλες «ψυχαγωγικές» εξαρτήσεις. Είναι εξαιρετικά δύσκολο κάποιος να περιορίσει τον χρόνο που σπαταλάει στην οθόνη του κινητού του, με επιπτώσεις στην προσωπική του ζωή και την ψυχολογική του υγεία. Οι ειδικοί μιλούν για ένα πολύ σοβαρό και διαδεδομένο πρόβλημα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης.
Παράλληλα, η αλόγιστη ενασχόληση με το κινητό αποτελεί και σημάδι καθημερινών προβλημάτων, καθώς και προβλημάτων ψυχικής υγείας. Ουσιαστικά, οι άνθρωποι, ψάχνοντας εύκολες λύσεις που θα «καταπραΰνουν» τα προβλήματά τους, οδηγούνται στην αδιάκοπη χρήση του κινητού, που προσφέρει άμεσο και εύκολο σε πρόσβαση υλικό, ώστε να τα «σβήσει» παρωδικά, «διογκώνοντάς» τα συγχρόνως. Η «άνεση» του κινητού μπορεί να μας κάνει να αισθανθούμε καλύτερα, μας αποσπά, όμως, από το να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα με ευθύ και αποτελεσματικό τρόπο. Οι κοινωνικές δεξιότητες χάνονται, η επικοινωνία γίνεται δύσκολη και οι άνθρωποι αποξενώνονται και απομακρύνονται. Το κινητό δεν αλληλοεπιδρά, δεν θέτει προβληματισμούς, δεν (σε) κρίνει και, έτσι, γίνεται ο «φίλος» κάθε ατόμου. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, και πάλι σύμφωνα με ειδικούς, η καταφυγή στο κινητό, όχι μόνο δεν μας ικανοποιεί, αλλά επιβαρύνει περισσότερο τα προβλήματα του άγχους και της μοναξιάς. Ταυτόχρονα, «γεννιέται» και η ενοχή για τον χρόνο που περνάμε στην οθόνη, γνωρίζοντας ότι η διαδικασία είναι επιβλαβής σε όλα τα επίπεδα.
Βεβαίως, όπως σε κάθε πρόβλημα, έτσι και στον εθισμό του κινητού υπάρχουν λύσεις είτε με μια παγκόσμια εκστρατεία για την αντιμετώπιση της εξάρτησης και με συγκεκριμένες οδηγίες προς τα άτομα είτε με την αποδοχή του εθισμού, τα σημάδια της εξάρτησης και τις λύσεις για τον περιορισμό της χρήσης. Είναι υψηλής σημασίας η χρήση να χαρακτηριστεί ως «πρόβλημα» με πολλές επιπτώσεις, διότι ο εθισμός δεν είναι φανερός σε κάθε άνθρωπο. Η εξάρτηση από το κινητό αποτελεί και έναν λόγο που αυξάνει το στρες της καθημερινότητας και πολλαπλασιάζει τις κοινωνικές αδυναμίες μας, όπως το να επανενταχθούμε στην κοινωνία, από την οποία έχουμε αποκοπεί. Η απεξάρτηση θα κάνει τη ζωή μας πιο βιώσιμη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Ο φαύλος κύκλος του εθισμού στην οθόνη, kathimerini.gr. Διαθέσιμο εδώ
