Του Παναγιώτη Μωυσόγλου,
Η νέα χρονιά ξεκίνησε με ένα πλήγμα για την Κυβέρνηση του Ισραήλ, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, σε μια ιστορική απόφαση, ακύρωσε το νόμο της δικαστικής μεταρρύθμισης, που προωθεί η Κυβέρνηση με μια αναλογία 8-7, υπέρ και κατά αντιστοίχως. Ήδη τους τελευταίους μήνες, η κατάσταση στο Ισραήλ είναι ασταθής, κυρίως εξαιτίας του πολέμου στη Γάζα και τις εσωτερικές και διεθνής αναταραχές που αυτός έχει προκαλέσει, Ωστόσο, η κατάσταση, εξαιτίας της απόφασης του Δικαστηρίου, τοποθετεί την Κυβέρνηση και πιθανώς ολόκληρη τη χώρα σε ακόμα δυσκολότερη θέση.
Ο αμφιλεγόμενος αυτός νόμος, που ξεκίνησε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης Yariv Levin, θεωρητικά προσπαθεί να σφυρηλατήσει μια ισορροπία μεταξύ της νομοθετικής και της δικαστικής εξουσίας της χώρας. Απ’ όταν, όμως, ανακοινώθηκε ο νόμος, το Ισραήλ αντιμετώπισε ίσως τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της ιστορίας του. Αυτό συνέβη, διότι ο νόμος θα επέτρεπε στο Κοινοβούλιο του Ισραήλ, με μια πλειοψηφία του ενός νομοθέτη, να υπερνικήσει αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου, όταν το τελευταίο θεωρεί νόμους «άκυρους» ή «αντισυνταγματικούς» . Επίσης, θα έδινε στην εκτελεστική εξουσία, άρα και στο πρόσωπο του Netanyahu, τη δυνατότητα να τοποθετεί στα δικαστήρια με μεγαλύτερη ευκολία Δικαστές, που τον υποστηρίζουν περισσότερο, και θα έδινε τη δύναμη στους Υπουργούς του να μην ακολουθούν τις συμβουλές των νομικών τους βοηθών.
Είναι εμφανείς οι λόγοι, για τους οποίους σχεδόν ο μισός πληθυσμός του Ισραήλ αντέδρασε σφοδρά και έντονα σε αυτή την πιθανή εδραίωση της εξουσίας στην Κυβέρνηση και την εφαρμογή των αυταρχικών τους ιδεών. Μέχρι και πριν την έναρξη του καταστροφικού πολέμου, υπήρχαν τεράστιες αναταραχές στην πολιτική, στρατιωτική και κοινωνική σκηνή της χώρας. Ακόμα και ισχυροί σύμμαχοι του Ισραήλ αντιμετώπισαν και έθεσαν ενστάσεις για την κατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα. Βέβαια, όλη αυτή η αναστάτωση και αστάθεια της χώρας πιθανώς να δημιούργησε την κατάλληλη ευκαιρία για την επίθεση της Χαμάς στις αρχές του προηγούμενου Οκτωβρίου.
Ωστόσο, φαίνεται ότι το Ανώτατο Δικαστήριο άκουσε την «κραυγή» του λαού και με 8 Δικαστές υπέρ και 7 κατά, δήλωσε ότι δεν θα αφήσει τη Δημοκρατία του Ισραήλ να εξαφανιστεί και να γίνει αυταρχική ειδικά σε περίοδο πολέμου. Η απόφασή του, βέβαια, δίχασε τη χώρα. Από την μία πλευρά, ο Αρχηγός της αντιπολίτευσης και πρώην Πρωθυπουργός, Yair Lapid, ανακοίνωσε, στον προσωπικό του λογαριασμό στην πλατφόρμα Χ, ότι το Ανώτατο Δικαστήριο εκτέλεσε το καθήκον του προς τη χώρα και προστάτευσε για άλλη μια φόρα τους πολίτες της χώρας του Δαβίδ. Την άποψή και την τοποθέτηση αυτή ενστερνίστηκαν πολλοί οργανισμοί, που ήταν παρών στις διαδηλώσεις κατά του νόμου.
Βέβαια, ο αρχιτέκτονας του Νόμου και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός τοποθετήθηκαν υποστηριζόμενοι την ακριβώς αντίθετη άποψη. Ισχυρίζονται, ότι τα Δικαστήρια έχουν πολύ εξουσία με αποτέλεσμα να μην επιτρέπουν στους νομοθέτες και στην Κυβέρνηση του Ισραήλ να λειτουργήσει με την καλύτερη δυνατή απόδοση. Συγκεκριμένα, ο Netanyahu στη μοναδική του αναφορά μετά την απόφαση του Δικαστηρίου, ανέφερε ότι θα συνεχίσει να διεκδικεί το συμφέρον της χώρας, του κόμματος και του πληθυσμού του Ισραήλ.
Αν και τα αποτελέσματα και οι επιπτώσεις της απόφασης του Δικαστηρίου δεν είναι ακόμα εμφανή, σίγουρα η κατάσταση δεν ωφέλησε την Κυβέρνηση Netanyahu. Εξαιτίας του πολέμου, έχει αναγκαστεί να δημιουργήσει μια εκτατή Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του. Βέβαια, αυτή αποτελείται από κάθε λογής πολιτικών από διάφορα πολιτικά κόμματα, έτσι, είναι πιθανό να υπάρξουν ακόμα περισσότερες εσωτερικές διαμάχες που θα οδηγήσουν στην πτώση της ενότητας και της σταθερότητας της Κυβέρνησης του Ισραήλ.
Μπορεί το Ισραήλ να απέφυγε τώρα την «πτώση» προς τη διαφθορά και τη διδακτορική τάση της Κυβέρνησής του, όμως, ο Πρωθυπουργός δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη. Υπάρχει περίπτωση να αποφασίσει να μην ακολουθήσει την απόφαση του Δικαστηρίου, οδηγώντας το Ισραήλ σε μια «μάχη» αντοχής και υπεροχής μεταξύ των δύο θεσμών του κράτους. Δυστυχώς, σε τέτοιες καταστάσεις μόνο ο χρόνος μπορεί να δείξει τι πραγματικά μπορεί να συμβεί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Israel Supreme Court strikes down judicial reforms, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Israel’s top court strikes down key legal reform in blow to Netanyahu, France 24, διαθέσιμο εδώ
- Israel’s Supreme Court strikes down disputed law that limited court oversight, Reuters, διαθέσιμο εδώ
