Του Παντελή Σιμώτα,
Στο μωσαϊκό της ελληνικής μυθολογίας, οι Νύμφες αναδύονται ως αιθέρια όντα, υφαίνοντας την ουσία τους στον ίδιο τον ιστό της φύσης. Αυτά τα θεϊκά πνεύματα, που συχνά απεικονίζονται ως όμορφες κοπέλες, είναι στενά συνδεδεμένα με τον φυσικό κόσμο. Με μυριάδες τύπους και τοποθεσίες που τους αποδίδονται, οι Νύμφες είναι οι φύλακες των δασών, των βουνών, των ποταμών και των θαλασσών, ενσαρκώνοντας τις αδάμαστες και μυστηριώδεις πτυχές της γης.
Οι αρχαίοι Έλληνες οραματίζονταν τις Νύμφες ως μεσολαβητές μεταξύ του θείου και του θνητού κόσμου. Γεννημένες από την ένωση των θεών ή αναδυόμενες από φυσικά χαρακτηριστικά όπως πηγές και δέντρα, κάθε τύπος Νύμφης είχε ένα ξεχωριστό όνομα και ένα σύνολο ευθυνών. Οι Ναϊάδες, που συνδέονταν με πηγές γλυκού νερού, κατοικούσαν σε πηγές και ποτάμια. Οι Ορεάδες, από την άλλη πλευρά, έβρισκαν παρηγοριά στα ορεινά τοπία και οι Νηρηίδες χόρευαν στα κύματα της θάλασσας.
Φωλιασμένο στην καρδιά της Θεσσαλίας, το όρος Πήλιο είναι ένα καταφύγιο φυσικής ομορφιάς και μέσα στην πλούσια αγκαλιά του κατοικούν οι Πηλιονίδες, οι Νύμφες του Πηλίου. Αυτά τα μαγευτικά όντα, με την κατοικία τους ανάμεσα στις καταπράσινες πλαγιές και τα κρυμμένα ξέφωτα, είναι οι φύλακες των μυστικών του Πηλίου. Ήταν οι κόρες του Κένταυρου Χείρωνα και της Νύμφης Χαρικλούς. Σύμφωνα με τον μύθο, ήταν οι νταντάδες των βρεφών Κενταύρων που γέννησε η νεφελώδης Νύμφη Νεφέλη στις πλαγιές του Πηλίου. Επίσης, ο θεός Απόλλωνας τους ανέθεσε τη φροντίδα του νεογέννητου γιου του, Αρισταίου. Ο θρύλος λέει ότι το γέλιο τους ακούγεται στο θρόισμα των φύλλων και η παρουσία τους γίνεται αισθητή στα κρυστάλλινα νερά που πέφτουν καταρράκτες στην πλαγιά του βουνού.
Ξεφεύγοντας από τα όρια του Πηλίου, οι Θεσσαλίδες κοσμούν τα τοπία της Θεσσαλίας, μιας περιοχής πλούσιας σε ιστορία και φυσικά θαύματα. Αυτές οι Νύμφες, σαν αιθέριες κλωστές υφασμένες στη θεσσαλική ταπισερί, ενσαρκώνουν το πνεύμα του τόπου. Είτε καταρρέουν στις πλαγιές των βουνών της Πίνδου είτε κατοικούν στα απομονωμένα σπήλαια, οι Θεσσαλίδες είναι η ζωντανή ενσάρκωση του ποικίλου και μαγευτικού τοπίου της Θεσσαλίας. Ο μύθος τις θέλει να είναι κόρες του Πηνειού ποταμού, ενώ οι πιο γνωστές, μεταξύ άλλων, ήταν η Δάφνη, η Μενίππη και η Στίλβη. Συγκεκριμένα, η Δάφνη αγαπήθηκε από τον θεό Απόλλωνα, ο οποίος την κυνήγησε μέχρι που εξαντλήθηκε και κατέφυγε στη Γαία για βοήθεια. Η θεά μεταμορφώθηκε σε δάφνη, την οποία ο Απόλλωνας υιοθέτησε ως το ιερό του φυτό. Σε μια γιορτή στους Δελφούς, ένα κλαδί μιας ιερής δάφνης μεταφέρθηκε στο ιερό από τη θεσσαλική κοιλάδα των Τεμπών. Αυτή η τελετουργία υποδηλώνει ότι η θεσσαλική εκδοχή του μύθου της Δάφνης ήταν η παλαιότερη. Επίσης, οι Δελφοί είχαν έναν στενά συνδεδεμένο μύθο για κάποια Δάφνη, την οποία περιγράφουν ως την Ορεάδα Νύμφη προφήτισσα της Γαίας στο ιερό, πριν αναλάβει τον έλεγχο ο Απόλλωνας.
Στις αρχαίες ιστορίες που αντηχούν στο χρόνο, οι θνητοί συχνά γοητεύονταν από την ομορφιά των Νυμφών. Αυτές οι συναντήσεις κυμαίνονταν από τυχαίες συναντήσεις σε ηλιόλουστα άλση μέχρι σκόπιμες επιδιώξεις από ερωτευμένους θεούς. Οι Νύμφες της Θεσσαλίας με τη μαγευτική τους παρουσία έπαιξαν αναπόσπαστο ρόλο στις μυθολογικές αφηγήσεις που εκτυλίχθηκαν σε αυτή τη γραφική περιοχή. Από την άλλη πλευρά, πέρα από τη σφαίρα του μύθου, η κληρονομιά των Νυμφών παραμένει στο πολιτιστικό μωσαϊκό της Ελλάδας. Οι καλλιτέχνες προσπάθησαν να αποτυπώσουν την ομορφιά τους στον καμβά, οι ποιητές έγραψαν στίχους προς τιμήν τους και οι κάτοικοι της Θεσσαλίας και του Πηλίου συνεχίζουν να τρέφουν ευλάβεια γι’ αυτά τα θεϊκά όντα που ενσαρκώνουν την ουσία των αγαπημένων τους τοπίων.
Υπό το πρίσμα των προαναφερθέντων, διασχίζοντας τα βασίλεια της ελληνικής μυθολογίας, οι Νύμφες αναδύονται όχι απλώς ως μυθικά όντα αλλά ως προσωποποιήσεις της μεγαλειώδους ομορφιάς της φύσης. Στην καταπράσινη αγκαλιά του Πηλίου και στα ποικίλα τοπία της Θεσσαλίας, οι Πηλιονίδες και οι Θεσσαλίδες στέκονται ως αιώνιοι φρουροί, υφαίνοντας τη μαγεία τους στον ίδιο τον ιστό αυτών των μαγευτικών περιοχών. Ο διαχρονικός χορός των Νυμφών και της φύσης συνεχίζει να εμπνέει δέος και ευλάβεια, καλώντας μας να εκτιμήσουμε την αρμονική ένωση μεταξύ του θνητού και του θείου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Callimachus, Hymns and Epigrams. Lycophron. Aratus. Translated by Mair, A. W. & G. R. Loeb Classical Library Volume 129. London: William Heinemann, 1921.
- Diodorus Siculus. Library of History (Books III – VIII). Translated by Oldfather, C. H. Loeb Classical Library Volumes 303 and 340. Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1935.
- Δήμητρα Μήττα, Νύμφες, Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας, greek-language.gr, διαθέσιμο εδώ
