Της Μιχαέλας Βαλερά,
Η εύκολη και γρήγορη λύση αποτελεί πανάκεια στην ασθένεια της αλαζονείας. Αντίστοιχα, φρενίτιδα και κυρίως συνωστισμό στα φαρμακεία της Ευρώπης έχει προκαλέσει η άφιξη ενός πολλά υποσχόμενου φαρμάκου κατά της παχυσαρκίας, που κυκλοφορεί με το εμπορικό όνομα Wegovy. Καθώς η Ελλάδα αναμένει υπομονετικά τη στιγμή που θα πωλείται και εδώ, η παρασκευάστρια εταιρεία Novo Nordisk διέκοψε τις τηλεοπτικές προωθητικές ενέργειες του φαρμάκου λόγω των μεγάλων ελλείψεων που εμφανίζει η παραγωγή της δραστικής ουσίας, της σεμαγλουτίδης. Διαβητικοί, παχύσαρκοι και λάτρεις του «φαίνεσθαι» φιλονικούν για την απόκτηση μιας ένεσης που θα τους ελαφρύνει από τις απαιτήσεις της καθημερινότητας, αλλά και τον φόβο των θερμίδων.
Η σεμαγλουτίδη, γνωστή σε πολλούς και ως Ozempic, είναι ένα φάρμακο που ανήκει στην κατηγορία των αγωνιστών GLP-1. Η λειτουργία της έγκειται στο να ξεγελά τον οργανισμό, μεταμφιεσμένη σε ορμόνη GLP-1 που κυκλοφορεί φυσιολογικά και διεγείρει την παραγωγή ινσουλίνης, αποσκοπώντας τελικά στη μείωση της γλυκόζης στο αίμα. Η Ozempic έχει λάβει υψηλή δημοτικότητα μεταξύ των διαβητικών τύπου 2, όχι μόνο διότι ανακουφίζει από τα υπεργλυκαιμικά συμπτώματα, αλλά και επειδή φαίνεται πως η σεμαγλουτίδη προκαλεί αισθήματα κορεσμού. Κλινικές μελέτες σε πειραματόζωα έχουν αποδείξει πως μπορεί να ενεργοποιήσει τους υποδοχείς της GLP-1, που εντοπίζονται στα ρυθμιστικά κέντρα της όρεξης του εγκεφάλου και να καταστείλει το ανικανοποίητο αίσθημα της πείνας.
Αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι άλλων αντιδιαβητικών φαρμάκων έθεσε τα θεμέλια για την παραγωγή ενός άλλου σκευάσματος με την ίδια δραστική ουσία, αλλά με διαφορετική ονομασία, του Wegovy. Αυτή η ενέργεια, αφού περιόρισε τα αποθέματα του φαρμάκου στον διαβητικό κόσμο που το είχε απαραίτητη ανάγκη, συγκέντρωσε ένα μεγάλο κοινό που, εκτός από άτομα με μεταβολικό σύνδρομο και παχυσαρκία, συγκαταλέγει ιταμούς πρωτοπόρους της εύκολης λύσης που επιδιώκουν μια αψεγάδιαστη και κοινωνικά αποδεκτή εξωτερική εμφάνιση.
Αδιαμφισβήτητα, οι ελλείψεις είναι τόσο μεγάλες όσο θεαματικά είναι και τα αποτελέσματα. Σε μία κλινική μελέτη συμμετείχαν 2000 παχύσαρκα άτομα εκ των οποίων οι μισοί που χρησιμοποιούσαν σεμαγλουτίδη συνδυαστικά με έναν υγιεινό τρόπο ζωής έχασαν το 15% του σωματικού τους βάρους και σχεδόν το ένα τρίτο έχασε το 20%. Το πιο δύσκολο κομμάτι για τους ασθενείς, ωστόσο, παραμένει η συμμόρφωση με τη θεραπεία, σημείο νευραλγικό για τη διατήρηση του βάρους. Η ιδέα της αιώνιας δέσμευσης με αυτά τα σκευάσματα θορυβεί τους ασθενείς και οδηγεί σχεδόν τους μισούς στο να απωλέσουν τη θεραπεία τους μετά από μερικά χρόνια.
Εξίσου ανησυχητικές βέβαια φαίνεται να είναι και οι μακροχρόνιες παρενέργειες του φαρμάκου, τις οποίες αγνοούν όσοι επιλέγουν τη σεμαγλουτίδη χωρίς συνταγογράφηση και πρωτίστως χωρίς παρακολούθηση. Παχύσαρκα άτομα φαίνεται να θυσιάζουν την υγεία τους, αλλά και την πορεία άλλων διαβητικών συνανθρώπων τους όταν επιλέγουν να κάνουν μια φορά την βδομάδα μια ένεση, ήδη ελλειπτική, αποστερώντας την από άτομα που όχι μόνο την έχουν συνταγογραφημένη, αλλά μπορεί και να τη χρειάζονται περισσότερο.
Ένα σημαντικά υψηλό ποσοστό ασθενών που λάμβαναν σεμαγλουτίδη σημείωσε γαστρεντερικές ενοχλήσεις, κυρίως διάρροια και ναυτία. Ταυτόχρονα, οι επιστήμονες προειδοποιούν για πιθανό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του θυρεοειδούς, παγκρεατίτιδας, αμφιβληστροπάθειας, προβλημάτων με τη χοληδόχο κύστη και πιθανότητα αυξημένης πίεσης. Αφού τα πειραματόζωα ανέπτυξαν όγκους μετά τη θεραπεία, πόσο απίθανο είναι αυτό να συμβεί και στους ανθρώπους; Επιπλέον, για εκείνους οι οποίοι κάνουν κατάχρηση του σκευάσματος, το συνολικό μηνιαίο κόστος μιας θεραπείας ξεπερνά τα 1000€. Κρίνεται, λοιπόν, αναγκαίο να σταθμίζονται τα οφέλη και οι συνέπειες και σίγουρα η εθελοτυφλία δεν αποτελεί επιλογή.
Χωρίς καμία αμφιβολία, δεν είναι η πρώτη φορά που ένα φάρμακο χρησιμοποιείται για αισθητικούς λόγους. Όταν, όμως, η παραγωγή είναι περιορισμένη, οι καταναλωτές πληθαίνουν και οι ανεπιθύμητες ενέργειες προειδοποιούν, η εύρεση μιας ισότιμης και ασφαλούς λύσης πρέπει να είναι αυτοσκοπός. Σίγουρα όταν οι κολοσσιαίες φαρμακοβιομηχανίες σκέφτονται τα κέρδη, ταυτόχρονα και η επιστημονική έρευνα εκτραχηλίζεται από τον πρωταρχικό σκοπό. Το συμπέρασμα; Ο μόνος που μπορεί να δώσει άμεση λύση στο πρόβλημα είναι ο καταναλωτής που οφείλει να απομακρυνθεί από την αγελαία νοοτροπία, ειδικά όταν η λήψη ενός φαρμάκου αποτελεί προσωπική επιλογή και όχι αδήριτη ανάγκη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ozempic: How a TikTok weight loss trend caused a global diabetes drug shortage – and health concerns, euronews.com. Διαθέσιμο εδώ
- Σεμαγλουτίδη – αδυνάτισμα, απώλεια βάρους, παχυσαρκία, therapia.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Ozempic: Πώς εξαφανίζει τον «θόρυβο του φαγητού», kathimerini.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Οι παρενέργειες του Ozempic – Γιατί κάποιοι σταματούν την αγωγή;, kathimerini.gr. Διαθέσιμο εδώ
