Της Στέλλας Πετρακάκη,
Γίνεται όλο και πιο σαφές, χρόνο με τον χρόνο, πως εισάγεται μια νέα τάξη πραγμάτων στην Ευρώπη. Αυτή η περίπτωση, ωστόσο, δεν αφορά τον πόλεμο, την αβεβαιότητα, τη δυσαρέσκεια, τον θάνατο ή τον σκεπτικισμό. Αφορά την ολοκλήρωση μιας εποχής σημαντικών αλλαγών και της καθιέρωσης των μοναρχιών στην Ευρώπη, όπως, για παράδειγμα, της Αγγλίας, της Ολλανδίας ή της Δανίας, την οποία και πραγματεύεται το παρόν άρθρο. Μετά τον θάνατο της Βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας και τη διαδοχή της από τον Βασιλιά Κάρολο, η Ευρώπη άνοιξε μια καινούρια σελίδα στο βιβλίο των μετατροπών. Μια ολόκληρη εποχή που σημαδεύτηκε με τη γυναικεία παρουσία και το τσαγανό της Ελισάβετ έκλεισε και ο Κάρολος κλήθηκε να φανεί αντάξιος των προσδοκιών των Βρετανών κατοίκων. Λίγο πιο μακριά, πάλι όμως στα ευρωπαϊκά πλαίσια, σε παρόμοιο κύκλο κινείται και το μέλλον της Δανίας.
Μόλις πριν μερικές ημέρες, κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης ομιλίας της Βασίλισσας Μαργκρέτε Β’ για το όραμα του 2024 και τη συνέχιση του βασιλικού έργου, η ίδια ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά πως πρόκειται μέσα σε ούτε πέντε μήνες να εγκαταλείψει τα βασιλικά της καθήκοντα. Αποποιείται τον θρόνο ύστερα από 52 χρόνια βασιλείας και θριάμβων, αφήνοντάς τον στον απόγονο και διάδοχό της, Πρίγκιπα Φρέντερικ.
Πριν ακολουθήσει η κριτική και οι απόψεις για το πώς πιθανόν να κυλήσει το 2024 υπό τη νέα βασιλεία, είναι απαραίτητες μερικές πληροφορίες για τη Δανία, τόσο στο οικονομικό όσο και στο κοινωνικό κομμάτι. Αρχικά, όπως η Ολλανδία και η Αγγλία, το πολιτικό της σύστημα αποτελεί Συνταγματική Μοναρχία. Συνεπώς, εκτός του Πρωθυπουργού, λόγο στην καθημερινότητα και τις αποφάσεις έχει και ο Μονάρχης της χώρας, με αυστηρά περιορισμένες αρμοδιότητες. Ήδη από το 1973, που ανακηρύχθηκε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα συγκλίνει με τη Μ. Βρετανία (πριν το Brexit), όσον αφορά το ζήτημα του νομίσματος, και καθιερώνει μέχρι και σήμερα τη δανική κορόνα, αφού υπέγραψε ρήτρα εξαίρεσης από το ευρώ.
Με σύστημα κοινωνικό, το οποίο προσομοιάζεται με αυτό της Σουηδίας, η Δανία χαρακτηρίζεται ως ένα ακόμα κράτος-πρόνοιας για τους κατοίκους της, με νομοθεσίες και επιτροπές οι οποίες κείνται απόλυτα στο συμφέρον των πολιτών, σε αντίθεση με τις νοτιότερες χώρες της Ευρώπης. Αυτό αποδεικνύεται και από την εκπροσώπηση που διαθέτει η Δανία στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, με 9 εκπροσώπους που δίνουν τις δικές τους οπτικές σχετικά με τους εργοδότες, τους εργαζόμενους και την ευημερία των πολιτών στη χώρα και, κατ’ επέκταση, στην Ευρώπη.
Τους τομείς της δανικής οικονομίας που γνώρισαν ιδιαίτερη άνθιση, από το 2020, αποτελούν η δημόσια διοίκηση, η εκπαίδευση, η άμυνα και η κοινωνική μέριμνα. Η πανδημία της COVID-19, παράλληλα, έφερε καινούρια δεδομένα και ανάγκες στην καθημερινότητα του κόσμου. Με σύστημα υγείας ήδη ενισχυμένο εκ φύσεως και εκ των πραγμάτων, η Δανία αντιμετώπισε την πανδημία (και κάθε είδους υγειονομική απειλή) πολύ αποτελεσματικότερα απ’ ότι, παραδείγματος χάριν, η Αγγλία, η Ιταλία, η Ισπανία ή η Ελλάδα. Στις εν λόγω χώρες, η αναποτελεσματική οργάνωση, οι ελλείψεις στα νοσοκομεία και η υποστελέχωση του ιατρικού ανθρώπινου δυναμικού, σε όλες τις θέσεις, απείλησε τη ζωή όπως την ξέραμε και ανέτρεψε τα ήδη κατεστραμμένα δεδομένα της ιατρικής περίθαλψης. Σε αντίθεση με τη νότια Ευρώπη, η βόρεια πλευρά της Γηραιάς Ηπείρου επιδιώκει τα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης να αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους και, ταυτόχρονα, «εξαγώγιμα προϊόντα», τα οποία και έλκουν τον τουρισμό και την επιλογή μόνιμης διαμονής, στις σχετικές χώρες.
Κλείνοντας το παρόν άρθρο με μια κριτική ή, ειδικότερα, με μια σκέψη για το έτος που καλωσορίσαμε, η Δανία έχει να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις με την αλλαγή της βασιλείας, τον Ιούνιο του 2024. Ο νέος διάδοχος οφείλει από τώρα να κάνει τη σωστή προετοιμασία και τον κατάλληλο υπολογισμό των κινήσεών του, ώστε το σύστημα που παραλαμβάνει να «ανθίσει» στα χέρια του και να γνωρίσει ακόμα περισσότερες επιτυχίες, από όσες ήδη γνωρίζει, έως και σήμερα. Στόχος είναι η διατήρηση της οικονομικής ευμάρειας της χώρας, χωρίς η αλλαγή να επιφέρει κάποιον ασύμφορο πληθωρισμό. Κρίσιμη θεωρείται, επίσης, και η άκρως προσεκτική επιλογή των συμβούλων που θα συμπεριλάβει στον στενό κύκλο του. Το 2024 αναμένεται ελπιδοφόρο για τη Δανία, ώστε τόσο η νέα βασιλεία όσο και η θετική αντιμετώπισή της από την Ε.Ε. να γίνει αναίμακτα και να μη χαθεί η εμπιστοσύνη προς το δανικό πρότυπο. Είναι μεγάλη η πρόκληση επαναπροσδιορισμού της μοναρχίας ύστερα από 52 χρόνια καθιέρωσης ενός προσώπου υψίστης σημασίας σε θέση ευθύνης και αποτελεί ευρύτερη ελπίδα πως οι νέες προσεγγίσεις από ένα φρέσκο μάτι, αυτό του επικείμενου Βασιλέα Φρέντερικ, θα δώσει στη Δανία, αλλά και στην Ευρώπη, μια ανάσα από τις συνεχείς ανατροπές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Δανία – Προφίλ κράτους, Ευρωπαϊκή Ένωση, διαθέσιμο εδώ
- Δανία: Αποποιείται αιφνιδιαστικά τον θρόνο η βασίλισσα Μαργκρέτε ΙΙ, CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
