Του Γιώργου Δρακόπουλου,
To 2023 ολοκληρώθηκε με θετικό πρόσημο και σημαντικά κέρδη για τις αγορές. Ωστόσο, τη φετινή χρονιά, το 2024, οι αγορές πρόκειται να βρεθούν αντιμέτωπες με το πρόβλημα της υπερβολικής πίστωσης, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, το οποίο συσσωρεύεται και αποφεύγεται να αντιμετωπιστεί τα τελευταία χρόνια, λόγω άλλων ζητημάτων που προκύπτουν που δημιουργούν ανάγκες χρηματοδότησης. Παράλληλα, η «χαλαρή» νομισματική πολιτική και η υπερβολική ρευστότητα στην αγορά, που επικρατεί μέχρι και σήμερα, παρά τα υψηλά επιτόκια, έχουν ευνοήσει σημαντικά την έκδοση χρέους.
Η απειλή, λοιπόν, για τις χρηματοπιστωτικές αγορές από τις συναλλαγές με μόχλευση δεν έχει υποχωρήσει τον τελευταίο χρόνο, παρά τις προσπάθειες των ρυθμιστικών αρχών να τις περιορίσουν, και θα αποτελέσει βασικό πρόβλημα το 2024.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών της Ε.Ε. (E.S.M.A. – European Security Market Authority) στους Financial Times: «Η άποψή μου είναι ότι οι κίνδυνοι μόχλευσης και ρευστότητας στα αμοιβαία κεφάλαια παραμένουν τόσο υψηλοί όσο ήταν [το προηγούμενο έτος]», σχετικά με τις προοπτικές της για το 2024. «Αυτός συνεχίζει να είναι ένας τομέας όπου πρέπει να παρακολουθούμε πολύ στενά και να αντιδρούμε όπου βλέπουμε κινδύνους».
Οι συμφωνίες που χρησιμοποιούν δανεισμό για να ενισχύσουν τις αποδόσεις των επενδυτών έχουν προσελκύσει αυξανόμενο έλεγχο από τις παγκόσμιες ρυθμιστικές αρχές τα τελευταία χρόνια, καθώς μετά τα υπέρογκα ποσά που συγκέντρωσαν πολλές εταιρείες σε Ευρώπη και Η.Π.Α. στις αρχές της πανδημίας δημιουργήθηκε το ενδεχόμενο κραδασμών σε τομείς χρηματοδότησης που υπόκεινται σε λιγότερο αυστηρή εποπτεία από τις παραδοσιακές τράπεζες.
Οι αρχές έχουν επικεντρωθεί σε τοποθετήσεις επενδυτών που χρησιμοποιούν παράγωγα, όπως συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης και swaps, για να μεγεθύνουν τις αποδόσεις τους, καθώς και αναντιστοιχίες ρευστότητας που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε sell-offs και τεράστιες τοποθετήσεις των αμερικάνικων hedge funds στις αγορές κρατικών ομολόγων.
Η E.S.M.A., η οποία αποτελεί την εποπτική και ρυθμιστική αρχή των χρηματοπιστωτικών αγορών της Ευρώπης, ετοιμάζεται να δημοσιεύσει μια πρωτοπόρα έκθεση σχετικά με τη μόχλευση, ώστε οι ξένοι να μπορούν να δουν στοιχεία για το επίπεδο δανεισμού από διαφορετικούς τύπους επενδυτικών κεφαλαίων, συμπεριλαμβανομένης μιας εις βάθος ανάλυσης των κεφαλαίων ακινήτων στις μεγαλύτερες δικαιοδοσίες της Ε.Ε.
Ενώ τα δεδομένα θα είναι από τα τέλη του 2022, ο Πρόεδρος της E.S.M.A. έχει αναφέρει ότι η Αρχή διενεργούσε, επίσης, «συνεχή παρακολούθηση» με τις εθνικές αρχές, σχετικά με τη μόχλευση στις αγορές τους.
«Με βελτιωμένα δεδομένα και βελτιωμένη ικανότητα ανάλυσης του πώς μοιάζουν πραγματικά τα κεφάλαια… μπορούμε επίσης να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για τους κινδύνους και, στη συνέχεια, να βεβαιωθούμε ότι υπάρχουν τα σωστά εργαλεία για να το αντιμετωπίσουμε, εάν η αγορά κινηθεί προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση», δήλωσε η κα. Ross. «Η μόχλευση δεν είναι ο μόνος κίνδυνος που θα παρακολουθούμε στην πραγματικότητα», πρόσθεσε. «Εξετάζουμε επίσης αναντιστοιχίες ρευστότητας, αποτιμήσεις… Και έτσι σε αυτούς τους άλλους τομείς, θα δείτε επίσης να λαμβάνονται μέτρα».
Μπορεί τους 2 τελευταίους μήνες του 2023 οι αγορές να προεξόφλησαν θετικά νέα για τη νέα χρονιά, κυρίως σε ό,τι αφορά τη νομισματική πολιτική, μην ξεχνάμε, όμως, πως οι Κεντρικές Τράπεζες είναι πρόθυμες με μια απλή αφορμή να καθυστερήσουν τις μειώσεις για τα επιτόκια, διακρίνοντας απλά έναν κίνδυνο για εκ νέου έκρηξη του πληθωρισμού. Παράλληλα, η Ε.Κ.Τ. ετοιμάζεται να συρρικνώσει τον ισολογισμό φέτος, ενώ έχει μπει στο τραπέζι της συζήτησης και το ενδεχόμενο αύξησης του ποσοστού των ελάχιστων αποθεματικών για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Κατ’ επέκταση, αυτό σημαίνει άμεσος περιορισμός της ρευστότητας, που είναι αμφίβολο αν θα αντισταθμιστεί από τις ενδεχόμενες μειώσεις των επιτοκίων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Europe’s top securities regulator warns on risks from leveraged trades, ft.com, διαθέσιμο εδώ
