Του Ιωάννη Αμπατζίδη,
Το τελευταίο διάστημα έχουν εμφανιστεί στο προσκήνιο οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, με τις ενέργειές τους να τραβάνε τη διεθνή προσοχή. Ποιος είναι, όμως, ο ρόλος τους στη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς και γιατί προσπαθούν να παρεμποδίσουν το παγκόσμιο εμπόριο;
Το κίνημα των Χούθι προέρχεται από την επαρχία Saada στα βορειοδυτικά της Υεμένης και αποτελεί μέρος μιας σιιτικής μουσουλμανικής μειονότητας της χώρας των Zaydi. Το κίνημα συστάθηκε κατά τη δεκαετία του 1980, με σκοπό την αναβίωση των παραδοσιακών εθίμων τους, ενώ τη δεκαετία του 1990 συγκροτήθηκε η ομάδα των ανταρτών Χούθι, με σκοπό την καταπολέμηση της διαφθοράς του κράτους. Η ονομασία του κινήματος προήλθε από τον ιδρυτή του, Hussein Badreddin al-Houthi.
Οι αντάρτες Χούθι αποτελούν μια από τις αντιμαχόμενες πλευρές του εμφυλίου πολέμου που ταλανίζει την Υεμένη την τελευταία δεκαετία, ο οποίος έχει οδηγήσει σε περίπου 400.000 θανάτους, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Οι αντάρτες αυτοανακηρύσσονται ως μέρος ενός Ιρανικού «άξονα αντίστασης» κατά των Η.Π.Α., του Ισραήλ και γενικότερα της Δύσης.
Οι Χούθι, τις πρώτες μόλις μέρες της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς, εξαπέλυσαν τις αρχικές επιθέσεις τους κατά του Ισραήλ, με πυραύλους να κατευθύνονται προς την πόλη Eilat, στα νότια του Ισραήλ. Οι επιθέσεις, όμως, αυτές αναχαιτίστηκαν από τον Ισραηλινό στρατό. Επιπροσθέτως, αρκετοί πύραυλοι και μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτοξεύθηκαν από τους Χούθι αναχαιτίστηκαν από το USS Carney, ένα από τα αντιτορπιλικά των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο ήταν τοποθετημένο στα βόρεια της Ερυθράς Θάλασσας. Ωστόσο, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, οι πύραυλοι δεν είχαν ως στόχο το αντιτορπιλικό των Η.Π.Α. σε αντιδιαστολή με τις επιθέσεις, όπου έγινε χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, που στόχευαν στρατιωτικές βάσεις των Η.Π.Α. στη Μέση Ανατολή.
Οι επιθέσεις των ανταρτών συνεχίστηκαν στην Ερυθρά Θάλασσα, με στόχο εμπορικά πλοία. Τον Νοέμβριο, οι Χούθι κατέλαβαν φορτηγό πλοίο βρετανικής ιδιοκτησίας με την πρόφαση πως άνηκε σε Ισραηλινή εταιρία. Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Benjamin Netanyahu, υπέδειξε το Ιράν ως υπαίτιο για αυτή την επίθεση και δήλωσε χαρακτηριστικά πως «αυτή ήταν ακόμα μια Ιρανική τρομοκρατική ενέργεια». Το φορτηγό πλοίο οδηγήθηκε σε λιμάνι της Υεμένης, σύμφωνα με τους αντάρτες. Στα μέσα Δεκεμβρίου, το Νορβηγικό εμπορικό τάνκερ “the STRINDA” δέχθηκε πύραυλο προερχόμενο από τους Χούθι. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο των ανταρτών, Yehia Sarea, η αιτία της επίθεσης ήταν πως το πλοίο μετέφερε αργό πετρέλαιο στο Ισραήλ και πως το πλήρωμα αγνόησε όλες τις σχετικές προειδοποιήσεις, καθώς και ότι σκοπός τους είναι η εμπόδιση της διέλευσης πλοίων από την περιοχή ως υποστήριξη προς τους Παλαιστίνιους.
Αντιθέτως, η Νορβηγική πλοιοκτήτρια εταιρεία δήλωσε πως το πλοίο είχε ως προορισμό την Ιταλία και το φορτίο του περιείχε βιοκαύσιμα. Το αντιτορπιλικό USS Mason του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού έσπευσε στην περιοχή ανταποκρινόμενο στις κλήσεις κινδύνου του φορτηγού πλοίου και βοήθησε το πλήρωμα στην κατάσβεση της πυρκαγιάς που είχε ξεσπάσει μετά την επίθεση, σύμφωνα με τον στρατό τον Η.Π.Α.. Η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα την πρόκληση ζημιών στο πλοίο, αλλά δεν υπήρξαν θύματα. Συνολικά, οι επιθέσεις των Χούθι κατά εμπορικών πλοίων ξεπερνούν τις 12.
Οι επαναλαμβανόμενες επιθέσεις των Χούθι έχουν αναγκάσει αρκετές από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές και πετρελαϊκές εταιρείες να σταματήσουν να χρησιμοποιούν αυτή τη σημαντική για το παγκόσμιο εμπόριο θαλάσσια οδό, η οποία εκτείνεται από τα ανοιχτά της Υεμένης έως και τη διώρυγα του Σουέζ, κάτι που έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει σοκ στην παγκόσμια οικονομία. Η περιοχή αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη θαλάσσια οδό, καθώς από αυτή περνάει περίπου το 12% των ναυτιλιακών εμπορικών ροών παγκοσμίως.
Ναυτιλιακοί κολοσσοί, όπως η Maersk και η Evergreen, ανακοίνωσαν πως θα σταματήσουν προσωρινά τις μεταφορές μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, ενώ και η πετρελαϊκή εταιρεία BP δήλωσε πως θα πράξει αναλόγως. Ως συνέπεια, υπήρξε άμεσα αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Σε μια ήδη ταραγμένη από τα γεγονότα παγκόσμια οικονομία, η παρεμπόδιση του εμπορίου αναμένεται να αυξήσει το κόστος των περισσότερων προϊόντων, ένα κόστος, το οποίο πιθανότατα οι εταιρείες να μεταφέρουν στην τελική τιμή των προϊόντων τους.
Ως απάντηση συστάθηκε μια πολυεθνική στρατιωτική επιχείρηση με το όνομα “Operation Prosperity Guardian” με πρωτοβουλία των Η.Π.Α., στην οποία έχουν ήδη συμφωνήσει να συμμετάσχουν πάνω από 20 χώρες, ανάμεσα τους και η Ελλάδα. Η επιχείρηση έχει ως στόχο, μέσω περιπολιών στην Ερυθρά θάλασσα και τον κόλπο του Άντεν, την προστασία των εμπορικών πλοίων από τις επιθέσεις των Χούθι. Αυτό που μένει να δούμε είναι κατά το πόσο η επιχείρηση θα στεφθεί με επιτυχία και ποια θα είναι η απάντηση των Χούθι, οι οποίοι ήδη έχουν δηλώσει πως θα συνεχίσουν τις επιθέσεις κατά στόχων στην Ερυθρά Θάλασσα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Who are Yemen’s Houthis?, Wilson Center, διαθέσιμο εδώ
- Who are the Houthi rebels and why are they attacking Red Sea ships?, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Iran warns proxy groups like the Houthis could expand operations against Israel, The Times of Israel, διαθέσιμο εδώ
- US military shoots down missiles and drones as it faces growing threats in
volatile Middle East, AP, διαθέσιμο εδώ - Yemen’s Houthi rebels hijack cargo ship in Red Sea, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Yemen’s Houthis claim missile attack on Norwegian tanker in tense Middle
East, Reuters, διαθέσιμο εδώ - Who are the Houthis and why are they attacking ships in the Red Sea?, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Ryder Gives More Detail on How Operation Prosperity Guardian Will Work, U.S. Department of Defense, διαθέσιμο εδώ
