Του Χάρη Χρυσανθόπουλου,
Ο Nguyĕn Sinh Cung ή, όπως έχει μείνει γνωστός, Χο Τσι Μινχ, γεννήθηκε στις 19 Μαΐου 1890 στο Χοάνγκ Τρου, στο Βιετνάμ, μέρος της τότε Γαλλικής Ινδοκίνας. Ο πατέρας του ήταν δημόσιος υπάλληλος στην γαλλική αποικιακή κυβέρνηση, από την οποία, όμως, εκδιώχθηκε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, λόγω της αντιαποικιακής του στάσης. Ο νεαρός Χο μεγάλωσε σύμφωνα με τις κομφουκιανικές αρχές και μάλιστα είχε την δυνατότητα να λάβει σημαντική μόρφωση σε μια εποχή, όπου οι περισσότεροι συμπατριώτες του πεθαίνανε αγράμματοι.
Από νεαρή ηλικία ο Χο εναντιώθηκε στην γαλλική αποικιοκρατία που ανάγκαζε αυτόν και τους ομοεθνείς του να ζουν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας στην ίδια τους την χώρα. Το 1911, σε ηλικία 21 ετών, βρήκε εργασία σε ένα γαλλικό εμπορικό πλοίο ως μάγειρας. Με αυτόν τον τρόπο, ο Χο κατόρθωσε να επισκεφθεί πολλές χώρες του δυτικού κόσμου. Έτσι γνώρισε από κοντά τα δυτικά δημοκρατικά συστήματα και εξοικειώθηκε με τα δυτικά ιδεώδη. Ιδιαίτερη εντύπωση του έκανε, μάλιστα, το γεγονός πως το βιοτικό επίπεδο των μεταναστών σε χώρες σαν την Αμερική ήταν πολύ ανώτερο από αυτό των συμπατριωτών του. Μέσω αυτών των ταξιδιών του, ο Χο, μελέτησε τις κομμουνιστικές θεωρίες, τις οποίες ασπάστηκε.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1910 βρέθηκε στην Γαλλία και ξεκίνησε να ασχολείται ενεργά με την πολιτική. Δημοσίευσε πολλά άρθρα, στα οποία κατέκρινε την γαλλική αποικιοκρατία στο Βιετνάμ, και εντάχθηκε στην Ομάδα Βιετναμέζων Πατριωτών. Η ομάδα αυτή προσπάθησε να προσεγγίσει τις νικήτριες δυνάμεις στην Συνθήκη των Βερσαλλιών, το 1919, σχετικά με την ανεξαρτησία του Βιετνάμ, αλλά αγνοήθηκε από τους ηγέτες τους. Το 1920 είχε πλέον αποκτήσει ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα και υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του κομμουνιστικού κόμματος της Γαλλίας. Η δράση του τράβηξε την προσοχή των σοβιετικών αρχών, οι οποίες του χορήγησαν την μεταφορά και εγκατάστασή του στην νεοσύστατη ΕΣΣΔ το 1923. Στην Σοβιετική Ένωση ο Χο σπούδασε και το 1924 ταξίδεψε στην Κίνα, όπου και έδρασε ως σοβιετικός πράκτορας. Το 1927, μετά το αντικομμουνιστικό πραξικόπημα του Τζιαν Και Σεκ στην Κίνα, αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Μόσχα, αλλά κατάφερε να συνεχίσει την δράση του όλη τη δεκαετία του ’30.
Με το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου και την σύντομη ήττα της Γαλλίας από τη ναζιστική Γερμανία, οι γαλλικές αποικίες πέρασαν στον έλεγχο της Γαλλίας του Βισσύ, ενός δορυφορικού κράτους του τρίτου ράιχ. Την κατοχή της Ινδοκίνας μοιράστηκε μεταξύ αυτής και της αυτοκρατορίας της Ιαπωνίας, η οποία ήταν σύμμαχος της Γερμανίας. Ο Χο επέστρεψε το 1941 στο Βιετνάμ υστέρα από 30 χρόνια. Ηγήθηκε της αντιστασιακής οργάνωσης Βιετ Μινχ και προχώρησε σε ανταρτοπόλεμο εναντίων των κατοχικών δυνάμεων. Ακολούθησε το 1943 μια σύντομη περίοδος αιχμαλωσίας του στην Κίνα μετά την απόπειρά του να στρατολογήσει εκεί εθελοντές. Από την Κίνα επέστρεψε στο Βιετνάμ πεζός.
Σύντομα οι Βιετ Μινχ, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, αναδείχθηκαν σε αρκετά υπολογίσιμη δύναμη. Μέσω τακτικών ανταρτοπόλεμου στις αχανείς ζούγκλες της Ινδοκίνας προκάλεσαν μεγάλες ζημιές στις δυνάμεις κατοχής, ενώ ταυτόχρονα κέρδισαν την υποστήριξη του ντόπιου πληθυσμού. Τον Μάρτιο του 1945 οι ιαπωνικές δυνάμεις, λόγω επικείμενης επίθεσης των συμμαχικών δυνάμεων, αιχμαλώτισαν τις γαλλικές αρχές της Ινδοκίνας. Με την έκβαση του πολέμου να δείχνει πως η ήττα της Ιαπωνίας ήταν θέμα χρόνου, οι Βιετ Μινχ άρχισαν να προετοιμάζονται για την διεκδίκηση της εξουσίας μετά την αποχώρηση των Ιαπώνων.
Το τέλος του πολέμου ήρθε τον Αύγουστο του 1945 μετά την ρήξη των ατομικών βομβών στην Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Με την παράδοση των ιαπωνικών στρατευμάτων οι Βιετ Μινχ έσπευσαν να καλύψουν το κενό εξουσίας. Στο Ανόι ο Χο Τσι Μινχ διακήρυξε την ανεξαρτησία του Βιετνάμ μπροστά σε ένα κοινό μισού εκατομμυρίου. Στην ομιλία του ο Χο Τσι Μινχ χρησιμοποίησε ένα σημείο από την Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας. Πίστευε πως η Αμερική θα στεκόταν υπέρμαχη στον αγώνα του για την ανεξαρτησία της χώρας. Πολλές φορές είχε εκφράσει την συμπάθεια του για τις ΗΠΑ και τις θεωρούσε ως τον κύριο υποστηριχτή των φιλελεύθερων ιδεολογιών. Ο Χο, όμως, δεν έλαβε την στήριξη που περίμενε. Στο βόρειο τμήμα της χώρας οι ιαπωνικές δυνάμεις παραδόθηκαν στον κινεζικό στρατό, ενώ στον νότο οι αντίστοιχες δυνάμεις παραδόθηκαν στον βρετανικό στρατό.
Ύστερα από διαπραγματεύσεις ο κινέζικος στρατός παρέδωσε τα κατεχόμενα εδάφη στους Βιετ Μινχ, ενώ ο νότος παραδόθηκε από τους Άγγλους στους Γάλλους. Σύντομα έγινε ξεκάθαρη η θέση της γαλλικής κυβέρνησης να επαναφέρει την Ινδοκίνα (Λάος, Βιετνάμ, Καμπότζη) υπό τον έλεγχο της. Ακολούθησε ένα έτος περίπου συζητήσεων μεταξύ των ηγεσιών των Βιετ Μινχ και της Γαλλίας, χωρίς να βρεθεί κάποια λύση(παρόλα αυτά υπήρξε μια συνεργασία μεταξύ τους για την εξάλειψη των αντίπαλων εθνικιστικών κινημάτων στη χώρα).
Στις 19 Δεκεμβρίου 1946, με τις διαπραγματεύσεις να έχουν αποτύχει μεταξύ των δυο παρατάξεων, ο Χο Τσι Μινχ κήρυξε πόλεμο στη Γαλλία, σηματοδοτώντας την έναρξη του πολέμου της Ινδοκίνας. Τα πρώτα χρόνια του πολέμου έφεραν σημαντικές ήττες για τους Βιετ Μινχ, καθώς ο γαλλικός στρατός υπερτερούσε τεχνολογικά (πολλοί στρατιώτες των Βιετ Μινχ μάχονταν με μασέτες, τσεκούρια, μαχαίρια κλπ.). Το 1950, όμως, ύστερα από την διάσπαση του συνοριακού αποκλεισμού οι Βιετ Μινχ εξασφάλισαν βοήθεια από την Σοβιετική Ένωση και την μαοϊκή Κίνα. Ο πόλεμος έληξε το 1954 με την ήττα των Γάλλων στην μάχη του Ντιεν Μπιεν Φου, όπου περισσότεροι από 10.000 Γάλλοι στρατιώτες αιχμαλωτίστηκαν από τους Βιετ Μινχ.
Το 1954 η Συνθήκη της Γενεύης, που πραγματοποιήθηκε μεταξύ ηγεσίας Βιετ Μινχ και Γαλλίας, προέβλεπε την δημιουργία δυο βιετναμέζικων κρατών. Στον βορρά ιδρύθηκε η Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ, ένα μονοκομματικό κράτος υπό τον έλεγχο των κομμουνιστών. Στον νότο ιδρύθηκε η Δημοκρατία του Βιετνάμ, ένα καπιταλιστικό Βιετνάμ υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ. Η Συνθήκη της Γενεύης προέβλεπε, επίσης, μια περίοδο 300 ημερών κατά τη διάρκεια της οποίας οι Βιετναμέζοι θα μπορούσαν να εγκατασταθούν σε όποιο από τα δυο νέα κράτη επιθυμούσαν. Η πλειοψηφία των μετακινήσεων περιλάμβανε τον πληθυσμό των καθολικών ντόπιων, οι οποίοι προτίμησαν να εγκατασταθούν στον νότο και όχι στον κομμουνιστικό βορρά.
Η Συνθήκη της Γενεύης προέβλεπε, επίσης, εκλογές προκειμένου να ενοποιηθεί το Βιετνάμ κάτω από μια κυβέρνηση. Στον βορρά ο Χο Τσι Μινχ και η υπόλοιπη κομμουνιστική ηγεσία ξεκίνησαν τις μεταρρυθμίσεις που προέβλεπε το σοσιαλιστικό πρόγραμμα τους συμπεριλαμβανομένου μιας μεταρρύθμισης για ανακατανομή της γης. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές οδήγησαν σε ισχυρή πολιτική καταστολή. ΕΣΣΔ και μαοϊκή κίνα παρείχαν στήριξη στην κυβέρνηση του βορείου Βιετνάμ. Στον νότο οι Αμερικανοί επένδυσαν σημαντικά φοβούμενοι αυτό που ο πρόεδρος Ντουάιτ Αιζενχάουερ εξέφρασε ως θεωρία ντόμινο. Η θεωρία ντόμινο προέβλεπε πως εάν μια χώρα ερχόταν υπό την κομμουνιστική επιρροή, σύντομα οι γειτονικές της χώρες θα ακολουθούσαν. Η θεωρία αυτή κατείχε εξέχουσα θέση στις ΗΠΑ κατά την διάρκεια του ψυχρού πολέμου. Το ζήτημα στο Βιετνάμ έγινε έτσι μέρος μια παγκόσμιας σύγκρουσης μεταξύ του δυτικού στρατοπέδου και του ανατολικού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ho Chi Minh, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Ho Chi Minh, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- Ho Chi Minh (1890-1969), bbc.co.uk, Διαθέσιμο εδώ
- The Tenacity Of Ho Chi Minh | Secrets Of War | Timeline, youtube.com, Διαθέσιμο εδώ
