Της Γιάννας Κοντοκώστα,
Το λαθρεμπόριο όπλων συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγαλύτερα ποινικά αδικήματα που διαπράττονται σε διεθνή κλίμακα. Σε σειρά κατάταξης, στην πρώτη θέση βρίσκεται το εμπόριο ναρκωτικών ουσιών και στη δεύτερη η εμπορία ανθρώπων, γνωστή ως trafficking. Στο ελληνικό δίκαιο, οι διατάξεις που ρυθμίζουν τα σχετικά με τη λαθρεμπορία όπλων, αναλύονται σε δύο νομοθετικά κείμενα, τα οποία ανήκουν στο corpus των Ειδικών Ποινικών Νόμων και όχι στον Ποινικό Κώδικα. Σε ό, τι έχει να κάνει με τα περί λαθρεμπορίας, ανατρέχουμε στον Ν. 2960/2001, ενώ ό, τι αφορά τα όπλα, ρυθμίζεται από τον Ν. 2168/1993.
Από τον συνδυασμό του άρθ. 155 παρ. 1 εδ. α του Ν. 2960/2001 και του άρθ. 1 παρ. 1 εδ. α του Ν. 2168/1993, προκύπτει ότι η λαθρεμπορία όπλων είναι η εισαγωγή ή η εξαγωγή όπλων εντός τελωνειακού εδάφους, δίχως να έχει προηγηθεί γραπτή άδεια της τελωνειακής αρχής. Ως όπλο, θεωρείται οποιοδήποτε μηχάνημα μπορεί να εκτοξεύσει σφαίρες, βλήματα, βολίδες, ακτίνες, φλόγες / αέρια και άλλες ουσίες, προκαλώντας βλάβη υγείας, βλάβη σε πράγματα, πυρκαγιά κ.λπ.
Παρατηρώντας τι συμβαίνει στη διεθνή επικαιρότητα, αρκετοί είναι οι τρόποι, με τους οποίους μπορεί να τελεστεί το έγκλημα της λαθρεμπορίας όπλων. Πολλές φορές, οι δράστες επιδιώκουν να μεταφέρουν το εμπόρευμα με πλοίο, το οποίο δεν αναφέρεται στο δηλωτικό του συγκεκριμένου μέσου μεταφοράς, καθιστώντας το έτσι λαθραίο. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθ. 155 παρ. 2 εδ. ε του Ν. 2960/2001, λαθρεμπόριο -γενικά και εν προκειμένω όπλων- τελείται όταν ναι μεν το εμπόρευμα αναφέρεται στο δηλωτικό, προσεγγίζει όμως λιμάνι, στο οποίο απαγορεύεται η είσοδος.
Σε ό,τι έχει να κάνει με την άδεια μεταφοράς εμπορεύματος όπλων, αν δεν εκδόθηκε τηρουμένη των όρων που προβλέπει ο νόμος, τότε πάλι κάνουμε λόγο για λαθρεμπόριο, ενώ ο υπάλληλος που την εξέδωσε θα τιμωρηθεί για συνέργεια, στη περίπτωση που πίσω από τη πράξη του υπάρχει δόλος. Η εισαγωγή όπλων από χώρες του εξωτερικού προς την Ελλάδα, επιτρέπεται μόνο μετά από σχετική άδεια εκ μέρους του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και αποκλειστικά για συγκεκριμένους λόγους (άρθ. 2 παρ. 2 Ν. 2168/1993). Από την άλλη, για την εξαγωγή εμπορεύματος όπλων στο εξωτερικό, απαιτείται σχετική ενημέρωση προς τη Διεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Στην ενημέρωση, θα πρέπει να γίνεται λόγος για το όνομα και τη διεύθυνση μεταβιβάζοντος και αποκτώντος το εμπόρευμα, για τον τόπο, στον οποίο θα μεταφερθεί, για τον αριθμό των όπλων και τα στοιχεία τους, για το μεταφορικό μέσο, και τέλος, για την ημερομηνίας αναχώρησης και προβλεπόμενης άφιξης του εμπορεύματος. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα τελεστεί νόμιμο εμπόριο όπλων, αλλά λαθρεμπόριο και οι παραβάτες θα τιμωρηθούν με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών και με χρηματική ποινή.
Οι υπάλληλοι του μεταφορικού μέσου, με το οποίο μεταφέρεται λαθραίο εμπόρευμα όπλων (π.χ. πλοίο, αεροπλάνο κ.λπ.), αν φέρουν ποινική ευθύνη για το αδίκημα της λαθρεμπορίας, τιμωρούνται είτε με στέρηση του διπλώματός τους, είτε με στέρηση της άδειας επαγγέλματός τους, είτε εκπίπτουν της θέσης τους, κατά το άρθ. 159 παρ. 1 του Ν. 2960/2001. Στην απόπειρα τέλεσης λαθρεμπορίας όπλων, επιβάλλεται η ποινή που επιβάλλεται και στην τετελεσμένη, ενώ στη συνέργεια επιβάλλεται η ποινή με την οποία τιμωρείται ο αυτουργός. Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση του εγκλήματος λαθρεμπορίας είναι αυτό, στην περιφέρεια του οποίου τελέστηκε (άρθ. 172 παρ. 1 Ν. 2960/2001).
Εν κατακλείδι, τα όπλα τα οποία εισάγονται ή και εξάγονται λαθραία δημεύονται, κατάσχονται δηλαδή από το κράτος. Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη θα αποφασίσει για την καταστροφή ή την εκποίησή τους. Το λαθρεμπόριο όπλων, αποτελεί το δεύτερο κατά σειρά οργανωμένο έγκλημα στον κόσμο και γι’ αυτόν τον λόγο η νομοθεσία είναι ιδιαίτερα αυστηρή αναφορικά με την τιμωρία των δραστών. Τέλος, πέραν του ισχύοντος δικαίου κάθε κράτους, καταπατούνται και οι κανόνες του διεθνούς δικαίου, όταν το λαθρεμπόριο, επεκτείνεται εκτός συνόρων ενός κράτους ή και ηπείρου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μαργαρίτης Λ., Ειδικοί Ποινικοί Νόμοι, Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα, 2020
- Μαργαρίτης Λ., Σατλάνης Χ., Ειδικοί Ποινικοί Νόμοι, Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα, 2022
- Αδάμου, Ο., Λαθρεμπορία, Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα, 2018
