Της Στέλλας Πετρακάκη,
Εάν κοιτάξουμε μερικές δεκαετίες πίσω, μιλώντας στην ουσία τόσο για τον περασμένο αιώνα όσο και την περασμένη χιλιετία (!), και προσπερνώντας την έκπληξη για το πόσο γρήγορα πραγματοποιήθηκε η μετάβαση σε έναν κυριολεκτικά νέο κόσμο, θα δούμε πως ορισμένες προσδοκίες του τότε, ακόμα και μέχρι σήμερα, φαντάζουν απλησίαστες. Πρώτη από όλες (μεταξύ σοβαρού κι αστείου, φυσικά) τα… ιπτάμενα αυτοκίνητα. Ακούγεται συνάμα περιπαικτικό και μεγαλειώδες το να φανταζόμαστε ένα αντικείμενο, που στέκεται και λειτουργεί αιώνες στη γη, ξαφνικά να ίπταται πάνω από τα σύννεφα. Εάν κρατήσουμε αυτό το απλό παράδειγμα και το παραλληλίσουμε με διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητας, θα συμπεράνουμε πως, όσο περνάνε τα έτη (φτάνοντας με το καλό και στο τέλος του 2023), η στασιμότητα ακόμα υπάρχει στην κοινωνία. Μέχρι και το τέλος των μεγάλων πολέμων, που έχουν επιφέρει μια εντελώς νέα τάξη πραγμάτων ανά τον κόσμο, το μέλλον φάνταζε πολύ διαφορετικό, οδηγώντας τη σκέψη κυρίως προς ένα όραμα διατήρησης της ειρήνης και της αυτοδιάθεσης κάθε κράτους, που το ζήτημα των συνόρων, ακόμα και στις μέρες μας, ταλανίζει σε παγκόσμια κλίμακα τις εκάστοτε χώρες.
Μέσω της παραπάνω εισαγωγής, θίγεται το εξής ζήτημα: η συνέχιση του πολέμου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, το πώς εκείνος επηρεάζει τις χώρες της Ευρώπης, τόσο κοινωνικά όσο και σε θέματα διαβίωσης και το πώς θα ξημερώσει η επόμενη μέρα. Με όλο και περισσότερες χώρες να ζητούν την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, καθώς με αυτό τον τρόπο ευελπιστούν στην προστασία και αλληλοσυνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη του Συμφώνου, η Ρωσία πλέον βγάζει «καπνούς από τα αφτιά», μόνο στο άκουσμα των απαιτήσεων αυτών. Μέχρι και πριν τον πόλεμο, κατά τις ρωσικές ρήσεις, το ζήτημα της ένταξης δεν είχε τεθεί επί τάπητος τόσο έντονα. Μόλις, ωστόσο, η Ουκρανία πρωτίστως, αλλά και η Φινλανδία, είδαν τις ρωσικές προθέσεις, με σάρκα και οστά, να απειλούν την ακεραιότητά τους, τότε το ΝΑΤΟ φάνηκε ως η αναγκαιότερη λύση. Η Φινλανδία, από τη στιγμή που ξέσπασε ο πόλεμος ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία, έκανε επίσημο αίτημα για την ένταξή της στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο. Οι διαμαρτυρίες της Ρωσίας έγιναν φανερές μόλις το επόμενο λεπτό της αναγγελίας αυτής, οπότε και η στρατηγική της άρχισε να γίνεται ακόμα εντονότερη, με τη Φινλανδία, ωστόσο, να εντάσσεται και επίσημα από τον Απρίλιο στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Τα στρατηγικά βήματα, που ακολούθησε η Ρωσία, διαφαίνεται ξεκάθαρα πως έχουν πάρει το έναυσμά τους από την ξενοφοβική μανία της χώρας, λόγω του φόβου ότι οι χώρες με τις οποίες συνορεύει, σε περίπτωση ένταξής τους στο ΝΑΤΟ, θα αποτελέσουν τους δορυφόρους – πληροφοριοδότες της αμερικανικής κυβέρνησης. Ο λαϊκισμός με τον οποίο ο Ρώσος Πρόεδρος, Vladimir Putin, αντιμετωπίζει το ζήτημα της ένταξης στο Σύμφωνο, έχει τα στοιχεία του παρωχημένου, του διαστρεβλωτικού, καθώς και της παραπληροφόρησης και της εκμετάλλευσης των ίδιων των λαϊκών στρωμάτων της ρωσικής κοινωνίας, θέμα το οποίο βασανίζει χαρακτηριστικά τη χώρα. Αυτή η κατάσταση, παρ’ όλα αυτά, σίγουρα «βολεύει» τον Ρώσο Πρόεδρο, όσον αφορά τον τρόπο χειρισμού του ουκρανικού ζητήματος.
Με τη Φινλανδία να έχει ενταχθεί επίσημα στο ΝΑΤΟ, ο Putin συγκεντρώνει, εδώ και μερικές ημέρες, οργανωμένα στρατεύματα στα σύνορα του βορειοδυτικού μέρους της χώρας, καθώς η μεγαλομανία και η ξενοφοβία που διακατέχουν τη στρατηγική της διακυβέρνησής του οδήγησαν και στην εξαπόλυση δριμύτατων απειλών προς το ΝΑΤΟ. Προετοιμάζεται, έτσι, το έδαφος και για έναν ενδεχόμενο πόλεμο με το Σύμφωνο, όσο πρωτοφανές και εντελώς εκτός πραγματικότητας κι αν ακούγεται αυτό. Τα σύνορα με τη Φινλανδία, την Εσθονία και τη Λετονία οχυρώθηκαν από ρωσικά στρατεύματα, σχηματίζοντας μια καινούρια στρατιωτική ζώνη, με επίκεντρο την περιφέρεια του Λένινγκραντ, θυμίζοντας τις απαρχές των παγκοσμίων πολέμων του περασμένου αιώνα. Ο Ρώσος Πρόεδρος δε δίστασε να κάνει ακόμα και δηλώσεις περί… παράσυρσης του Ελσίνκι στη συμμαχία από άλλα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ, υποβιβάζοντας τις ανάγκες και τη στρατηγική αντίληψη της χώρας. Θα μπορούσε κανείς να πιστέψει πως ο Putin θεωρεί τη χώρα ακόμη και φερέφωνο άλλων κρατών, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τη χρόνια ουδετερότητά της.
Αυτή την ουδετερότητα, παρά ταύτα, αναγκάστηκε ακριβώς να «σπάσει» η Φινλανδία, ύστερα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το αμερικανικό Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (Institute for the Study of War – ISF) επιβεβαιώνει τους ήδη υπάρχοντες φόβους, πως ο τρόπος με τον οποίο αναδιαρθρώνεται ο ρωσικός στρατός στα σύνορα ίσως επιφέρει μια μεγάλη σύγκρουση με το ΝΑΤΟ και μια ταυτόχρονη διακοπή της δυτικής ασφάλειας, τόσο εντός Ευρωζώνης όσο και εκτός. Πλέον, η επίθεση αμερικανικών στρατευμάτων σε αντίστοιχα ρωσικά (ή το αντίθετο) δε μοιάζει με μια «ξαναζεσταμένη σούπα», μια «αρθρογραφική επανάληψη», ένα «έναυσμα για το γύρισμα ταινιών στον κινηματογράφο». Μοιάζει, αντιθέτως, ως χειροπιαστή απειλή για τον κόσμο. Ο Joe Biden χαρακτηριστικά δηλώνει πως, εάν η Ρωσία καταλάβει την Ουκρανία, η παραπάνω θεωρία θα περάσει στην πράξη.
Ο Vladimir Putin, όμως, αποτινάσσει από τα χέρια του όλες τις παραπάνω θέσεις, με τρανταχτή τη δήλωση πως δεν έχει κανέναν σκοπό να πολεμήσει το ΝΑΤΟ. Τα λόγια του, ωστόσο, αληθεύουν ή αποτελούν μια ακόμη προσπάθεια της Ρωσίας να αποπροσανατολίσει τα άλλα κράτη, όπως και με τη συνεχή άρνησή της ότι ούτε στην Ουκρανία είχε κάποια πρόθεση να εισβάλλει. Τα ερωτήματα αυτά εννοείται πως δύσκολα μπορούν να απαντηθούν, λόγω του απρόβλεπτου και εκρηκτικού χαρακτήρα της κυβερνητικής στρατηγικής στη Μόσχα. Όπως και να έχει, η καθημερινή προσπάθεια των κρατών ανά τον κόσμο, και ιδιαίτερα της Ευρώπης, να εξευρεθούν λύσεις με σκοπό την εκεχειρία των δύο εμπόλεμων κρατών είναι, βεβαίως, συνεχής και ευχή για τον καινούριο χρόνο είναι η σύναψη αποτελεσματικής και διά βίου ειρήνης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Στρατεύματα στα σύνορα με τη Φινλανδία συγκεντρώνει ο Πούτιν – Τι συμβαίνει, CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
- Russia-Ukraine war: Putin says Biden claim Russia aims to attack Nato is ‘nonsense’ but warns of ‘problems’ with Finland – as it happened, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
