Της Ευθυμίας Γκαμπέση,
Η «φανταχτερή» περίοδος των Χριστουγέννων αποτελεί για πολλούς αγαπημένη εποχή του χρόνου. Η φωτεινή και γιορτινή διακόσμηση, τα εποχιακά τραγούδια και οι πολυτελείς δεξιώσεις δημιουργούν ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων ευθυμίας, ενθουσιασμού και προσμονής. Ωστόσο, ενδέχεται να υποβόσκει και ένα ακόμα, πιο «σκοτεινό» συναίσθημα, αυτό της μελαγχολίας. Μπορεί να μην είναι αυτό που κυριαρχεί, ωστόσο, υπάρχει σε έναν πιο έντονο ή ήπιο τόνο, και πολλές φορές η παρουσία του γίνεται αισθητή. Η λεγόμενη «μελαγχολία των γιορτών» – ή αλλιώς “holiday blues”, αποτελεί έναν τύπο εποχικής κατάθλιψης και δυσθυμίας.
Για ποιους λόγους, όμως, επέρχεται αυτή η μεταβολή της ψυχολογικής μας διάθεσης; Οφείλεται στην αποκαρδιωτική συνειδητοποίηση ότι δεν υπάρχει ο Άγιος Βασίλης; Η απάντηση είναι αρνητική. Στην πραγματικότητα των ενηλίκων, τα Χριστούγεννα μπορεί εύκολα να μετατραπούν από μαγικά σε… μελαγχολικά. Θα λέγαμε ότι τα αίτια χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία συγκροτείται από τα συναισθηματικά «αγκάθια» που έχουν κυρίως τις ρίζες τους στο παρελθόν. Παραδείγματα τέτοιου τύπου είναι η μοναξιά και η απομόνωση, ιδίως όταν η απόσταση μάς κρατά μακριά από τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Επίσης, τα δύσκολα παιδικά χρόνια και ενδεχόμενα ψυχολογικά τραύματα συμβάλουν στον κλονισμό της γιορτινής ευτυχίας και κάνουν τα άτομα περισσότερο προσφιλή σε τέτοιου είδους συναισθήματα.
Στη δεύτερη κατηγορία, ανήκουν λόγοι και παράγοντες που σχετίζονται άμεσα με την επιβαρυμένη καθημερινότητά μας. Αναλυτικότερα, το πολυάσχολο πρόγραμμα, ιδιαιτέρα εν όψει γιορτών, παράγει μεγάλα επίπεδα άγχους, απότοκο του οποίου είναι η έλλειψη ύπνου. Ακόμη, οι ανθυγιεινοί τρόποι αντιμετώπισης των δυσάρεστων καταστάσεων και συναισθημάτων, όπως είναι η ακόρεστη κατανάλωση φαγητού και αλκοόλ, μπορούν εύκολα να επιδεινώσουν την κατάσταση. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την οικονομική παράμετρο, που δεν μπορεί να είναι αμέτοχη σε μία τέτοια περίοδο ξέφρενου υπερκαταναλωτισμού.
Πέρα από το συναίσθημα θλίψης, η οποία είναι η πασιφανής «παρενέργεια» των “holiday blues”, υπάρχουν κι άλλα συμπτώματα. Η έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης, τα ψυχοσωματικά προβλήματα, αλλά και θέματα που άπτονται του ύπνου (λ.χ. αϋπνία) και της διάθεσης όρεξης (υπερφαγία ή ανορεξία), αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα. Υπάρχουν, όμως, και κάποιοι πρακτικοί και εύκολοι τρόποι να αντιμετωπίσεις αυτό το συναισθηματικό «κουβάρι» δυσθυμίας. Η τακτική άσκηση του σώματος, ο προσωπικός χρόνος και η αποφυγή των βομβαρδιστικών διαφημίσεων που σε προτρέπουν στον ακόρεστο υπερκαταναλωτισμό είναι ορισμένες αποτελεσματικές μέθοδοι προκειμένου να ανακάμψετε ψυχολογικά.
Καταληκτικά, μία συχνή παρανόηση, που επιχειρεί να καταρρίψει αυτό το άρθρο, είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να είμαστε πανευτυχείς, επειδή απλώς διανύουμε την περίοδο των χειμερινών διακοπών. Υπάρχει η βεβιασμένη αντίληψη ότι είναι σχεδόν «χρέος» μας να περάσουμε καλά, ξεχνώντας πολλές φορές ότι ο καθένας από εμάς βιώνει με διαφορετικό τρόπο την οποιαδήποτε κατάσταση, αναλόγως και με τα ερεθίσματα που δέχεται. Πιο σημαντικό, λοιπόν, θα ήταν να εντρυφήσουμε σε μία ενδελεχή ανάλυση και περιγραφή όχι μόνο των συναισθημάτων, αλλά και των πράξεών μας σε καθημερινή βάση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μελαγχολία των γιορτών: Μια μορφή εποχιακής κατάθλιψης, iatropedia.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Μελαγχολία των γιορτών: Τι είναι και πώς να την αντιμετωπίσεις, ladylike.gr. Διαθέσιμο εδώ
