Της Ευρυδίκης Φατώλια,
Το White Paper για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΕ, 1997β) περιγράφει το τρέχον πλαίσιο για την παραγωγή και τη χρήση αυτών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και πιο συγκεκριμένα αναφέρει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας και στην αύξηση της ασφάλειας του εφοδιασμού. Η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να συμβάλει ενεργά στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, ιδίως μεταξύ των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες βρίσκονται στο επίκεντρο του κοινοτικού οικονομικού ιστού.
Αρχικά, το White Paper για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ορίζει ενδεικτικό στόχο 12% για τη συνεισφορά αυτών στη συνολική κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ. Ο στόχος αυτός συγκρίνεται με το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική χρήση πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ του 5.0% το 1989 και του 6,0% το 2000. Το White Paper τονίζει ότι αυτός ο γενικός στόχος είναι πολιτικό και όχι νομικά δεσμευτικό εργαλείο.
Πιο συγκεκριμένα, η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (RES-E 2018/2001/EU) έχει ως στόχο την αύξηση των ανανεωμένων πηγών ενέργειας (RE) στην ΕΕ, διευκολύνοντας μια σημαντική αύξηση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η οδηγία ορίζει ενδεικτικούς στόχους για το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας (ΑΠΕ) στη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο Ένωσης και κρατών μελών, σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τον στόχο του White Paper 1997. Το συνολικό μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύνολο του πρωτογενούς ενεργειακού εφοδιασμού στην ΕΕ αναμένεται να φθάσει το 12%, με το μερίδιό τους στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας να ανέρχεται στο 22,1%.
Η οδηγία RES-E ορίζει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η υδροηλεκτρική ενέργεια, η βιομάζα, η αιολική, η ηλιακή, η γεωθερμική και η θαλάσσια ενέργεια. Η μεγάλη υδροηλεκτρική ενέργεια περιλαμβάνεται επίσης, αλλά δεν εντάσσεται στα μέτρα στήριξης. Το White Paper του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η Οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δικαιολογούν την προώθηση της ενέργειας για την ασφάλεια, τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού, την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική και οικονομική συνοχή. Ωστόσο, η στήριξη των αγροτικών ή των απομακρυσμένων περιοχών με την τόνωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε επίπεδο κρατών μελών είναι αναποτελεσματική.
Η οδηγία RES-E κάνει ορισμένα μικρά βήματα προς την κατεύθυνση της κοινοτικής εναρμόνισης του κανονιστικού πλαισίου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως είναι οι υποχρεωτικές εγγυήσεις προέλευσης για την ηλεκτρική ενέργεια που φέρεται να παράγεται από ανανεωμένες πηγή ενέργειας. Ωστόσο, δεν διευκρινίζει ότι για την απόδειξη της κατανάλωσης RES-E γίνεται χρήση των ίδιων αυτών των εγγυήσεων προέλευσης. Μια ακόμη πιο εκτεταμένη μεταρρύθμιση προς την κατεύθυνση της επίτευξης μιας πραγματικής εσωτερικής αγοράς θα ήταν η εισαγωγή μιας άλλης διάταξης για την προώθηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού, όπως για παράδειγμα επιτρέποντας η επιλογή του εφαρμοστέου πλαισίου στήριξης των κρατών μελών να είναι προνόμιο του ιδιοκτήτη των επιλέξιμων GOs.
Η Επιτροπή δεν έχει παράσχει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη θέσπιση ενός εναρμονισμένου προτύπου περιεχομένου πληροφοριών για την ΕΕ και των συστημάτων παρακολούθησης της ΕΕ, και η οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (RES-E) επιβάλλει την κάλυψη όλων των παραγωγών ενέργειας που παράγονται από ανανεωμένες πηγές ενέργειας στην ΕΕ από τις χώρες της ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει τα κράτη μέλη στο να καθορίσουν διαφορετικά πρότυπα περιεχομένου και να εφαρμόσουν ασυμβίβαστα λογιστικά συστήματα, αυξάνοντας το κόστος των διασυνοριακών μεταφορών και μειώνοντας τις ευκαιρίες για διασυνοριακές συναλλαγές. Με άλλα λόγια αφήνει μεγάλα περιθώρια αυτονομίας στα κράτη μέλη. Τα GO θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως εμπορεύσιμα πιστοποιητικά και ετικέτες ηλεκτρικής ενέργειας για περιβαλλοντικές γνωστοποιήσεις, με πιθανές εφαρμογές παρακολούθησης και επαλήθευσης όπως η συμμόρφωση με τους κανονισμούς, η επιλεξιμότητα και η ακρίβεια των πράσινων προϊόντων.
Στο παράδειγμα της κάλυψης της ηλεκτρικής ενέργειας, το σύστημα GO θα πρέπει να ενσωματωθεί σε ένα γενικό σύστημα σήμανσης ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτό θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τις μονάδες εκπομπών ρύπων, την παραγωγή πυρηνικών αποβλήτων, την από κοινού παραγωγή χρήσιμης θερμότητας, την τοποθεσία του εργοστασίου και το μέσο έτος έναρξης λειτουργίας της μονάδας ανά τεχνολογία. Το κόστος παρακολούθησης και επαλήθευσης αυξάνεται με την ποσότητα των πληροφοριών που καταγράφονται. Ωστόσο, η συστηματική κάλυψη θα αυξήσει την αξιοπιστία.
Γενικότερα, καθίσταται σαφές πως η τρέχουσα προσέγγιση επιτρέπει στην Επιτροπή να επανεξετάζει και να συγκρίνει διαφορετικές εθνικές προσεγγίσεις για την τόνωση. Μια σοβαρή παράλειψη στο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι η έλλειψη ολοκληρωμένης πολιτικής αξιολόγησης ως προς συγκεκριμένο στόχο, ο οποίος βασίζεται σε ad hoc πολιτικές διαπραγματεύσεις χωρίς την κατάλληλη ευθυγράμμιση με άλλες μορφές ανανεωμένων πηγών ενέργειας.
ΕΝΔΕΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Current state of renewable energies performances in the European Union: A new reference framework Idiano D’Adamo, Paolo Rosa
- Renewable energy directive, energy.ec.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
