Της Καλλιόπης Μπεκίρη,
Οι σπουδές στην Ευρώπη αποτελούν ένα ενδόμυχο όνειρο για τους περισσότερους φοιτητές της χώρας μας, είτε αυτές παρουσιαστούν με την μορφή ενός προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών είτε μέσω ενός προγράμματος Erasmus. Η πλειονότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχει προγράμματα φιλικά προσκείμενα προς τους φοιτητές, που, εκτός από χαμηλά έως και δωρεάν δίδακτρα, είναι προστατευμένοι από ένα «πλέγμα» δικαιωμάτων που έχει διαμορφώσει το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο.
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, οι σπουδαστές απολαμβάνουν το δικαίωμα διαμονής. Πιο συγκεκριμένα, δεδομένης της ευρωπαϊκής υπηκοότητας παρέχεται το δικαίωμα να σπουδάσει κανείς σε κάποιο άλλο κράτος – μέλος της Ευρώπης, με την προϋπόθεση ότι είναι εγγεγραμμένος σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα, ότι διαθέτει κάποια μόνιμη πηγή εισοδήματος που τον καθιστά οικονομικά ανεξάρτητο (προερχόμενη από τους γονείς του σπουδαστή ή και από δική του εργασία) και, τέλος, με την προϋπόθεση ότι κατέχει υγειονομική περίθαλψη από το εκάστοτε μέρος που επρόκειτο να διαμείνει. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ωστόσο, έχει μεριμνήσει ακόμη και για μόνιμη διαμονή των σπουδαστών, οι οποίοι ζουν σε κάποιο κράτος της Ευρώπης, επί 5 συναπτά έτη με την ιδιότητα του φοιτητή και, μέσω αυτής της διαδικασίας, καταλαμβάνουν το δικαίωμα της μόνιμης διαμονής.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης των σπουδαστών από το κράτος υποδοχής τους. Ειδικότερα, οι φοιτητές, κατά τη διάρκεια διαμονής τους σε κάποιο κράτος της Ευρώπης, πρέπει, σύμφωνα με αποφάσεις του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, να αντιμετωπίζονται ως υπήκοοι του κράτους αυτού, στα πλαίσια της νόμιμης και αξιοκρατικής αντιμετώπισης που απολαμβάνουν οι πολίτες εκείνου του κράτους. Δε θα πρέπει, κατ’επέκταση, να γίνονται υποχείριο εκμετάλλευσης σε κανέναν τομέα. Πρέπει να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα στον ακαδημαϊκό τομέα πρωτίστως, αλλά και στον εργασιακό, σε περίπτωση που επιθυμούν να εργαστούν. Ως πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο φοιτητής υφίσταται το δικαίωμα σπουδής σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο (εντός, φυσικά, της Ε.Ε.) με τους ίδιους όρους που ισχύουν για όλους τους υπόλοιπους φοιτητές και νομικά δεν εκχωρείται σε κανέναν το δικαίωμα να μην επιτραπεί η πρόσβαση ενός φοιτητή στο εκάστοτε πανεπιστήμιο, λόγω π.χ. της εθνικότητάς του.
Το κράτος υποδοχής, λοιπόν, του κάθε φοιτητή, οφείλει σύμφωνα με διατάγματα του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου να φιλοξενήσει, φροντίσει και περιθάλψει τον σπουδαστή στο πλαίσιο της νομικής διαδικασίας που έχει ορίσει το Κοινοβούλιο. Αναφερόμενη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθ’ όλη την έκταση του κειμένου, είναι σημαντικό για εμένα να τονίσω τον ζωτικής σημασίας ρόλο του Κοινοβουλίου, το οποίο αποτέλεσε αρωγό για την διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών της Ένωσης, μέσω της Οδηγίας 2004/38/ΕΚ που ψηφίστηκε από κοινού με το Συμβούλιο. Εκτός από τις ρυθμίσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής, οι οποίες ήταν μεν σημαντικές αλλά σε ορισμένα σημεία πλημμελείς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τροποποίησε την πρόταση της Επιτροπής σημαντικά, και το Συμβούλιο αποδέχτηκε αυτές τις τροπολογίες, οι οποίες διευκολύνουν σήμερα τις σπουδές στην Ευρώπη.
Οι σπουδές στο εξωτερικό, επομένως, είναι μια αρκετά σημαντική απόφαση, κατά την οποία πρέπει να συνυπολογιστούν αφενός τα πλεονεκτήματα, αφετέρου και τα μειονεκτήματα που ενδεχομένως προκύψουν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Study in Europe, European Commission, διαθέσιμο εδώ
- Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή στην Ε.Ε., EUR-Lex, διαθέσιμο εδώ
