Του Σταμάτη Τσινίδη,
Ο Neil Armstrong, o επικεφαλής της αποστολής Apollo 11, ήταν ο πρώτος άνθρωπος στην ιστορία που πάτησε στην επιφάνεια της Σελήνης με απόλυτη επιτυχία. Ακολούθησαν άλλες 6 αποστολές, με την Apollo 17 να είναι η τελευταία στην οποία πραγματοποιήθηκε προσσελήνωση.
Μισό αιώνα αργότερα, η N.A.S.A. έχει θέσει γερά θεμέλια για την επιστροφή του ανθρώπου στο φεγγάρι με το πρόγραμμα Artemis. Έχοντας εκπληρώσει επιτυχώς την πρώτη αποστολή Artemis 1, ο αμερικανικός οργανισμός έχει προγραμματίσει για τον Νοέμβριο του 2024 να πραγματοποιηθεί το Artemis 2, ενώ στην αποστολή Artemis 3 ο άνθρωπος, μετά από μισό αιώνα περίπου, θα ξαναπατήσει στη σελήνη. Για την υλοποίηση των δύο αποστολών, η N.A.S.A. έχει δαπανήσει αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια. Ποιο, όμως, είναι το ακριβές ποσό και ποια είναι η οικονομική διαφορά μεταξύ των αποστολών Apollo και Artemis;
APOLLO
Η χρονική διάρκεια του προγράμματος Apollo ήταν 12 έτη, από το 1961 έως το 1973. Εκείνη την περίοδο, η N.A.S.A. δαπάνησε συνολικά για ολόκληρο το πρόγραμμα $ 28 δις, που σε σημερινή αξία του δολαρίου η ισοτιμία είναι στα $ 280 δς.
Το παραπάνω διάγραμμα αναλύει τον συνολικό προϋπολογισμό του προγράμματος και τις διακυμάνσεις του ανά έτος. Παρατηρούμε μια σταδιακή αύξηση από το 1960, με τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν να είναι κοντά στα $ 992 εκατ. μέχρι τα έτη 1964-1965, τα οποία έφτασαν στο peak, αγγίζοντας τα $ 40,299 εκατ. Στη συνέχεια, υπάρχει μια σταθερή περίοδος με ελάχιστες διακυμάνσεις, παρατηρώντας ότι από το 1967 άρχισε μια εξίσου σταδιακή μείωση. Επιπρόσθετα, οι χρονιές που πραγματοποιήθηκε η πρώτη και η τελευταία προσσελήνωση, δηλαδή το 1969 και 1973, τα κόστη ήταν κοντά στα $ 21,500 και $ 5,600 εκατ. αντίστοιχα, με το ποσοστό της μεταβολής να φτάνει το 73%.
Στο συγκεκριμένο διάγραμμα καταγράφονται μεμονωμένα τα κόστη που χρησιμοποιήθηκαν μόνο για τις αποστολές Apollo. Να σημειωθεί πως οι αποστολές αρχίζουν από την Apollo 7. Αυτό συμβαίνει διότι το Apollo 1, το οποίο ήταν η πρώτη απόπειρα επανδρωμένης αποστολής, κατέληξε σε τραγωδία. Κατά τον έλεγχο του διαστημοπλοίου στο Κέντρο Εκπαίδευσης Αστροναυτών της N.A.S.A., προκλήθηκε μια πυρκαγιά που οδήγησε στον θάνατο τριών αστροναυτών. Συγκριτικά με το πρώτο διάγραμμα, υπάρχει μια αύξηση, αλλά δεν διαγράφεται μια σταδιακή μείωση, όπως συμβαίνει με το συνολικό πρόγραμμα. Το κόστος άγγιξε τα $ 335 εκατ. στην αποστολή Apollo 11, ενώ η αποστολή Apollo 17 κόστισε $ 450 εκατ.
Το γεγονός που οδήγησε στη συνολική μείωση του κόστους ολόκληρου του προγράμματος δημιουργήθηκε λόγω του ότι μετά από το 1969, που πραγματοποιήθηκε η πρώτη προσσελήνωση, ο στόχος της N.A.S.A. είχε επιτευχθεί, με αποτέλεσμα το κόστος να αρχίσει να μειώνεται. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του πολέμου και της χρηματοδότησης στο Βιετνάμ, η μείωση του κόστους ήταν αναγκαία. Τέλος, οι τεχνολογικές εξελίξεις ήταν ακόμα ένας παράγοντας για τη μείωση του προϋπολογισμού.
ARTEMIS
Το πρόγραμμα Artemis και η επιστροφή μας στη Σελήνη άλλαξε δραματικά το κόστος που δαπάνησαν σε σύγκριση με τις αποστολές Apollo. Αναλυτικότερα, η N.A.S.A. ξεκίνησε να εργάζεται στο συγκεκριμένο πρόγραμμα από το 2012 και θα ολοκληρωθεί βάσει εκτιμήσεων το 2025. Ο αρχικός προϋπολογισμός κυμάνθηκε στα $ 87 δις, αλλά λόγω του πυραύλου SLS ξοδεύτηκαν επιπλέον $ 6 δις, με το τελικό κόστος να φτάνει τα $ 93 δις.
Όπως παρατηρούμε στο διάγραμμα, την πρώτη οκταετία (2012-2020) δαπανήθηκαν κοντά στα $ 40 δις. Από το 2020 και έπειτα το κόστος μειώθηκε, με αποτέλεσμα το 2021 οι δαπάνες να αγγίξουν τα $ 9,73 δις. Επίσης, τo 2023, η χρονιά που πραγματοποιήθηκε η πρώτη μη-επανδρωμένη αποστολή Artemis 1, το κόστος αυξήθηκε κατά προσέγγιση $ 1 δις. Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτιμάται μέχρι το τέλος του 2024 να παρατηρηθεί μια μικρή αύξηση. Τέλος, το 2025 το κόστος θα φτάσει στα $ 11 δις. Σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι, ενδεχομένως, να υπάρξουν μερικές αυξομειώσεις στο συνολικό κόστος, αφού το πρόγραμμα είναι σε εξέλιξη και δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη.
Συγκριτικά με τις αποστολές του προγράμματος Apollo, στις αποστολές του Artemis παρατηρούμε μια μείωση στο budget της κάθε μίας. Αυτό συμβαίνει γιατί στο Artemis 1 το κόστος ήταν κοντά στα $ 32 δις, ενώ στο Artemis 8, το οποίο πρόκειται να γίνει μελλοντικά, το κόστος μειώθηκε στα $ 8 δις. Ο λόγος της μείωσης είναι ότι με την πάροδο του χρόνου οι πρόοδοι στην τεχνολογία θα μπορούν να οδηγήσουν σε πιο αποδοτικά και οικονομικά διαστημικά σκάφη, καθώς και συστήματα αποστολής. Επιπλέον, ο αυξημένος ανταγωνισμός και η επαναχρησιμοποίηση των διαστημικών σκαφών, η οποία θεωρείται ο σημαντικότερος παράγοντας, σύμφωνα με τον Elon Musk, θα φέρουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των δαπανών.
Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το πρόγραμμα Artemis είναι πιο οικονομικό σε σχέση με το πρόγραμμα Apollo. Ο πρωτοφανής λόγος είναι ότι η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί σημαντικά συγκριτικά με τη δεκαετία του 1960. Νέα καινοτομικά συστήματα και τεχνικές επιτρέπουν την κατασκευή πιο αποδοτικών διαστημικών σκαφών και εξοπλισμού με χαμηλότερο κόστος. Συμπληρωματικά, με την επιστροφή στη Σελήνη, μετά από δεκαετίες, υπάρχει μεγαλύτερη εμπειρία και ένα ευρύτερο πεδίο συνεργασίας μεταξύ κυβερνητικών οργανισμών και ιδιωτικών εταιρειών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε οικονομίες κλίμακας με μειωμένο κόστος.
Η επιστροφή στη Σελήνη είναι πηγή έμπνευσης για την ανθρωπότητα. Η εξερεύνησή της μας ανοίγει την πόρτα για νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και μπορεί να βελτιώσει την κατανόησή μας για τη Γη. Τέλος, η ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων στη Σελήνη μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην αειφόρο ανάπτυξη της Γη. Το πρόγραμμα Artemis αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- How much did the Apollo program cost?, planetary.org, διαθέσιμο εδώ
- Total costs and budget projections of Artemis program from 2012 to 2025, statista.com, διαθέσιμο εδώ
- NASA’s monetary obligations compared to Project Apollo’s total costs from 1960 to 1973, statista.com, διαθέσιμο εδώ
- NASA’s Artemis moon rocket will cost $6 billion more than planned: report, space.com, διαθέσιμο εδώ
- NASA’s Artemis Program is 6 Years Behind Schedule and $6 Billion Over Budget — and that’s ok, phillipian.net, διαθέσιμο εδώ
