Του Κώστα Πασχάλη,
Νέες ανησυχίες προκάλεσε ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, ο οποίος προειδοποίησε τη Γαλλία και την Ινδία να μην προμηθεύσουν με όπλα την Αρμενία, τονίζοντας ότι οι ενισχύσεις αυτές θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν έναν νέο πόλεμο στην πολυπαθή περιοχή. Το Αζερμπαϊτζάν «θα πρέπει να αντιδράσει για να προστατεύσει τον λαό του» σε περίπτωση που η Αρμενία αρχίσει να λαμβάνει «σοβαρά συστήματα» από τη Γαλλία και την Ινδία, ήταν τα χαρακτηριστικά λόγια του Αζέρου Προέδρου.
Η απαίτηση του Aliyev έρχεται μόλις τρεις μήνες μετά την πιο πρόσφατη επίθεση του αζέρικου στρατού στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ, μια περιοχή που υπαγόταν “de facto” στον έλεγχο Αρμενίων αυτονομιστών. Ως αποτέλεσμα της ανωτέρω επίθεσης, τον Σεπτέμβριο, το Ναγκόρνο – Καραμπάχ πέρασε υπό τον πλήρη έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν. Αυτό οδήγησε περίπου 100.000 Αρμενίους πρόσφυγες να καταφύγουν στην Αρμενία. Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν διεξάγει δύο πολέμους τις τελευταίες τρεις δεκαετίες για την ίδια περιοχή, με το ζήτημα να παραμένει «νωπό» σε αμφότερες τις εθνικές συνειδήσεις.
Τα λόγια του Aliyev δεν έρχονται από το πουθενά. Τους τελευταίους μήνες, η Αρμενία είχε πράγματι προχωρήσει σε συμφωνίες με τη Γαλλία και την Ινδία, που αφορούσαν την αγορά όπλων. Σε αυτά περιλαμβάνονται τόσο συστήματα αεράμυνας όσο και τεθωρακισμένα οχήματα. Ο Aliyev, πάντως, συγκέντρωσε περισσότερο την προσοχή του στην ευρωπαϊκή πλευρά, λέγοντας για τη γαλλική βοήθεια ότι «Η Γαλλία αποσταθεροποιεί όχι μόνο τις προηγούμενες, αλλά και τις σημερινές αποικίες της, καθώς και την περιοχή μας, τον Νότιο Καύκασο, υποστηρίζοντας τις αυτονομιστικές τάσεις και τους ίδιους τους αυτονομιστές. Με τον εξοπλισμό της Αρμενίας, εφαρμόζει μια στρατιωτική πολιτική που ενθαρρύνει τις δυνάμεις της Αρμενίας να αντεπιτεθούν και προετοιμάζει το έδαφος για την έναρξη νέων πολέμων στην περιοχή μας».
Το Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται τώρα σε ισχυρή θέση για να εξασφαλίσει μια συμφέρουσα ειρηνευτική συμφωνία με την Αρμενία και, ως εκ τούτου, έχει λάβει μια όλο και πιο σκληρή γραμμή προς τις δυτικές χώρες, ιδιαίτερα τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έχουν μεγάλες εθνοτικές κοινότητες Αρμενίων και έχουν συμπαρασταθεί στο Ερεβάν. Παρά τις ειρηνευτικές διαδικασίες, υπάρχουν εύλογες ανησυχίες πως το Αζερμπαϊτζάν θα θελήσει να καταλάβει κι άλλες περιοχές, όπως εξηγεί ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης. Αφού, μετά από τόσα χρόνια, ανακατέλαβε το Ναγκόρνο – Καραμπάχ, ίσως τώρα να έχει βλέψεις και για εδάφη μέσα στη νότια Αρμενία, με στόχο το άνοιγμα διαδρόμων προς τον θύλακα της Ναχτσεβάν. Η περιοχή αυτή, υπό την κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν, διαχωρίζεται από την κυρίως χώρα μέσω των προαναφερθέντων αρμενικών εδαφών, ενώ συνορεύει, πέρα από την ίδια την Αρμενία, και με την Τουρκία και το Ιράν. «Ανησυχούμε πραγματικά για την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας», είπε ο ίδιος διπλωμάτης, στο Πρακτορείο Reuters.
Το Αζερμπαϊτζάν, πάντως, ισχυρίζεται ότι τέτοιες ανησυχίες είναι αβάσιμες και ότι συνεργάζεται με το Ιράν για τη δημιουργία ενός διαδρόμου μεταφοράς στο Ναχτσεβάν, μέσω του ιρανικού εδάφους. Ο Σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Hikmet Hajiyev, δήλωσε ότι το Μπακού θέλει διμερείς ειρηνευτικές συνομιλίες με την Αρμενία και πιστεύει ότι μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία γρήγορα, χωρίς τη μεσολάβηση της Δύσης. «Μια ειρηνευτική συμφωνία δεν είναι πυρηνική φυσική. Αν υπάρξει καλή θέληση, οι θεμελιώδεις αρχές μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μπορούν να διαμορφωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα». Όταν ερωτήθηκε για την εμπλοκή της δύσης, πρόσθεσε ότι «Χρειαζόμαστε ειρήνη στην περιοχή μας, όχι στην Ουάσινγκτον, το Παρίσι ή τις Βρυξέλλες».
Το Υπουργείο Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν υποστήριξε ότι οι συνομιλίες με την Αρμενία θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν στα σύνορα των χωρών ή σε άλλη τοποθεσία. Χρόνια διαμεσολάβησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία απέτυχαν να κάνουν τις δύο χώρες να υπογράψουν μια ειρηνευτική συμφωνία. Δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει για τον καθορισμό των ορίων των κοινών τους συνόρων, τα οποία παραμένουν κλειστά και εξαιρετικά στρατιωτικοποιημένα. Οι συνοριακές αψιμαχίες, συχνά θανατηφόρες, παραμένουν ένα τακτικό γεγονός. Το ίδιο το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο έχει και στενούς δεσμούς με την Τουρκία, τους τελευταίους μήνες έχει επανειλημμένα αποσυρθεί από ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξάγονται με διαμεσολάβηση των Η.Π.Α. και της Ε.Ε., κατηγορώντας και τις δυο αυτές δυτικές δυνάμεις για φιλο-αρμενική προκατάληψη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αλίεφ: Οι προμήθειες όπλων στην Αρμενία μπορεί να πυροδοτήσουν νέο πόλεμο, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- Azerbaijan Warns of War Risks From Weapons Supply to Armenia, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
- Azerbaijan says France laying ground for new regional war by arming Armenia, Reuters, διαθέσιμο εδώ
