Της Σόνιας Βαλαβανίδη,
Στην εποχή που διανύουμε, όλο και περισσότερες περιπτώσεις κακοποίησης εμφανίζονται χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει πώς τέτοιου είδους συμπεριφορές δεν γίνονταν αντιληπτές και στο παρελθόν. Παλαιότερα η κοινωνία έκλεινε τα αυτιά της στις κραυγές απόγνωσης όσων ζητούσαν βοήθεια. «Κάνε υπομονή με τον άντρα σου θα δεις θα μαλακώσει», «Αυτή η γυναίκα σου έλαχε. Βρες τρόπο να πας με τα νερά της», «Δικό του είναι το παιδί, μπορεί να κάνει ό,τι θέλει με αυτό», «Είναι απλώς ένα ζώο, δεν παθαίνει τίποτα», κουβέντες που ανταλλάσσονταν κάποτε μεταξύ των ανθρώπων και ουσιαστικά κάλυπταν τους κακοποιητές και αποθάρρυναν τα θύματα.
Αυτή η πρακτική «κώφευσης» δεν ακολουθήθηκε μόνο από τα άτομα ξεχωριστά, μα και από τον πολιτικό σχηματισμό. Η πολιτική έδειχνε να αδιαφορεί εντελώς για τα θύματα σωματικής, λεκτικής, ψυχολογικής, σεξουαλικής βίας. Μάλλον υπέθαλπαν τέτοιες περιπτώσεις και ιδίως όταν οι θύτες ήταν ισχυρά πρόσωπα. Πολλοί τόνιζαν πως δεν ήταν η εποχή για τέτοιες αποκαλύψεις. Τώρα πια είναι! Τα θύματα στηλώνουν το ανάστημά τους και πια διεκδικούν τη ζωή τους πίσω. Αρωγός αυτής της προσπάθειας είναι το κράτος και η πολιτική που ακολουθεί.
Προφανώς και δεν έχουμε φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, μα σίγουρα έχουμε κάνει βήματα προς το καλύτερο. Οι γυναίκες που ποσοστιαία δέχονται περισσότερο κακοποιητικές συμπεριφορές από συντρόφους ή συζύγους πια μπορούν να απευθυνθούν στο 15900, αναζητώντας ψυχολογική υποστήριξη και να καταγγείλουν άμεσα τη συμπεριφορά αυτήν στην Αστυνομία, η οποία βρίσκεται σε θέση να αντιμετωπίσει τα περιστατικά αυτά. Οι νόμοι που ψηφίζονται για την καταπολέμηση της βίας γίνονται πιο αυστηροί με το πέρασμα των χρόνων. Ο θύτης καταδικάζεται και φυλακίζεται, ενώ παλαιότερα δεν είχε καμία νομική συνέπεια, μιας και η γυναίκα θεωρούνταν κτήμα του. Επιπλέον, μια νέα ψηφιακή εφεύρεση, το “panic button”, ήρθε για να λειτουργήσει ως προστατευτικός μανδύας για τις κακοποιημένες γυναίκες που βρίσκονται σε άμεση ανάγκη. Το “panic button”, μια ψηφιακή εφαρμογή στο κινητό που ενημερώνει την Αστυνομία σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης διαφυλάσσει τη σωματική ακεραιότητα των γυναικών.
Διατηρώντας ακόμη στερεότυπα του παρελθόντος, κυριαρχεί αντίληψη πως οι άντρες αποτελούν το ισχυρό φύλο και φυσικά δεν δέχονται κανενός είδους κακοποίηση. Μια αντίληψη εντελώς ψευδής. Οι άντρες, ναι, σε πολύ μικρότερο βαθμό κακοποιούνται σωματικά, όμως αυτό δεν αναιρεί τις περιπτώσεις που όντως συμβαίνει. Η ψυχολογική βία που ασκείται από συντρόφους ή συζύγους είναι πιο συχνή. Η κακοποίηση που βιώνουν οι άντρες είναι κοινωνικά στιγματισμένη, για αυτό και αποκρύπτεται. Νόμοι έχουν θεσπιστεί και για την προστασία των παιδιών από ανάλογα περιστατικά. Ο κρατικός μηχανισμός των πεπερασμένων εποχών δεν λάμβανε μέτρα προστασίας αυτών των αθώων ψυχών, θεωρώντας τα αντικείμενα των γονιών τους. Αυτό έχει αλλάξει και σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου, κακοποίηση ανηλίκου συνιστά και η παραμέληση. Ακόμη, για την προστασία των παιδιών από σεξουαλικές επιθέσεις ήδη από το 2008 ελήφθησαν μέτρα, ενώ από το 2022 τέθηκε σε εφαρμογή το εθνικό σχέδιο δράσης που περιλαμβάνει πολιτικές αποσόβησης σεξουαλικών εγκλημάτων και προστασίας των ανηλίκων.
Σημαντικά βήματα έχουν γίνει και για την απόδοση ευθυνών στην κακομεταχείριση των ζώων. Η ζωή αυτών των αθώων πλασμάτων θεωρούνταν ήσσονος σημασίας για πολλά χρόνια. Με την ευαισθητοποίηση των πολιτών απέναντι στα ζώα άλλαξε και η πολιτική προσέγγιση του ζητήματος και θεσπίστηκαν πιο αυστηροί νόμοι από το 2020 και έπειτα.
Προφανώς, δεν έχουμε πάντοτε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, όμως γίνονται προσπάθειες για τον περιορισμό της βίας και σε κυβερνητικό επίπεδο. Έστω και αν έχουμε δρόμο μπροστά μας. Τουλάχιστον δεν κωφεύουμε άλλο!
