Του Παναγιώτη Μωυσόγλου,
Η Νέα Ζηλανδία είμαι μια μικρή νησιωτική χώρα, η οποία βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό. Οι περισσότεροι από εμάς την έχουν συνδυάσει με τις ταινίες του «Άρχοντα των Δακτυλιδιών», καθώς εκεί γυρίστηκαν οι ταινίες. Δυστυχώς, η σημερινή ιστορία δεν θα έκανε τον Tolkien περήφανο.
Στις 5 Δεκεμβρίου, στην Πρωτεύουσα της Νέας Ζηλανδίας, Ώκλαντ, αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας, οι Μάορι και οι υποστηρικτές τους πραγματοποίησαν μεγάλες και ευρείες διαδηλώσεις, εξαιτίας της αντιμετώπισης τους από την Νέα Κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας. Οι Μάορι είναι οι ιθαγενείς πληθυσμοί της χώρας, ενώ περίπου το 16% των Νεοζηλανδών έχουν καταγωγή Μάορι. Συγκεκριμένα, οι διαδηλωτές, μεταξύ άλλων, κατάφεραν με αυτοκίνητα να κλείσουν μεγάλους δρόμους της Πρωτεύουσας καθώς και άλλων πόλεων, αλλά και να διαδηλώσουν έξω από το Κοινοβούλιο.
Όλα ξεκίνησαν, όταν η Κυβέρνηση της χώρας, η οποία κατάφερε να συγκροτηθεί μόλις την προηγούμενη εβδομάδα μετά από ένα μηνά αποτυχημένων συνομιλιών μεταξύ των κομμάτων, ανέφερε ότι πρέπει να αναθεωρήσουν κομμάτια του Συντάγματος και του Εγγράφου που βασίστηκε η συγκρότηση της χώρας, γνωστό ως η Συνθήκη του Γουαϊτάνγκι. Η συγκεκριμένη δήλωση ήρθε από τη νεοσύστατη Κυβέρνηση που αποτελείτε από 3 κόμματα, με Πρωθυπουργό τον Christopher Luxon, Πρόεδρο του μεγαλύτερου κόμματος στη Βουλή που είναι το Συντηρητικό.
Η προαναφερθείσα Συνθήκη του Γουαϊτάνγκι, υπογράφτηκε μεταξύ των βρετανικών δυνάμεων και των αρχηγών των διαφόρων φυλών Μάορι τον 19ο αιώνα . Αν και δεν είναι νομικό έγγραφο, πάνω σε αυτό έχουν βασιστεί το Σύνταγμα και η αντιμετώπιση των Μάορι από το κράτος της Νέας Ζηλανδίας. Μέχρι πρότινος, οι Μάορι και η Κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας είχαν αρχίσει να αντιμετωπίζουν τα θέματα της ανισότητας μεταξύ των δύο εθνών και να υπακούν στη Συνθήκη. Αυτό άλλαξε, καθώς η Κυβέρνηση θέλει να αλλάξει ή να ξανά κοιτάξει τα έγγραφα της Συνθήκης, ενώ να παραμένει θεωρητικά πιστή στα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των λαών της Νέας Ζηλανδίας. Φυσικά δεν έχει κάνει μόνο αυτό, καθώς αναγκάζει τη χρήση των αγγλικών σε ορισμένες λέξεις και σε κρατικούς φορείς έναντι της γλώσσας των Μάορι, ενώ παράλληλα κλείνει ιατρικές και νοσηλευτικές κλινικές τους.
Οι Μάορι και το πολιτικό κόμμα τους, “Te Pāti Māori”, το οποίο κέρδισε 6 από τις 113 έδρες στη Βουλή, είναι φυσικά αναστατωμένοι από αυτές τις αποφάσεις. Συγκεκριμένα, η αναπληρωτής Πρόεδρος του κόμματος, Debbie Ngarewa-Packer, ανέφερε ότι «Δεν θα μας αντιμετωπίζουν ως δεύτερης κατηγορίας πολίτες και δεν θα αφαιρέσουν τη Συνθήκη που όλα αυτά τα χρόνια έχει βοηθήσει τους Μάορι», τονίζοντας παράλληλα ότι «Οι σημερινές διαδηλώσεις είναι η ενεργοποίηση του λαού μας». Στα πολύ σοφά λόγια της έρχεται να προσθέσει και ο πρώην Πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας, Chris Hipkins, «Η συγκεκριμένη απόφαση από την νέα Κυβέρνηση τοποθετεί τη Νέα Ζηλανδία 30 με 40 χρόνια πίσω».
Γενικά η κατάσταση για τα ανθρώπινα δικαιώματα των Μάορι και για την αντιμετώπιση τους στην Νέα Ζηλανδία δεν είναι ιδανική. Σύμφωνα με στατιστικά, οι Μάορι έχουν χειρότερη πρόσβαση στο σύστημα υγείας, εκπαίδευσης και περίθαλψής, ενώ αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα με το κάπνισμα και τον καρκίνο των πνευμόνων. Η Κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός Luxon προσπαθούν να «ρίξουν λάδι στη φωτιά» των προβλημάτων των Μάορι με μία τελευταία πινελιά στο σχέδιό τους. Οι Μάορι, όπως και άλλα κόμματα της χώρας, πιστεύουν και θεωρούν σωστό να υπάρξει ένα δημοψήφισμα που θα αφορά την συνδιακυβέρνση της Νέας Ζηλανδίας μεταξύ των Μάορι και της Κυβερνήσης. Ωστόσο, η νέα τριμελής Κυβέρνηση του νησιωτικού κράτους αρχίζει να αλλάζει γνώμη και να αποκαλεί το δημοψήφισμα για την συνδιακυβέρνση ως μη βοηθητικό και προβληματικό. Αντίθετα, θέλουν να επικεντρωθούν στην πλήρη και καθολική αντιμετώπιση και διακυβέρνηση όλου του πολυεθνικού κράτους της Νέας Ζηλανδίας. Όμως, είναι εμφανές ότι προσπαθούν να υποτιμήσουν και να μειώσουν την ισχύ των Μάορι στη χώρα.
Βέβαια, οι Βουλευτές του “Te Pāti Māori” πριν ορκιστούν αυτές τις μέρες προσπάθησαν πάλι να φέρουν στο φως το σοβαρό αυτό θέμα. Λίγο πριν ορκιστούν ενώπιον του Βασιλιά Κάρολου της Μεγάλης Βρετανίας, ως de facto αρχηγού του κράτους, έδωσαν όρκο στα εγγόνια τους, αναφέροντας ότι θα πρέπει να ακολουθείτε η Συνθήκη απ’ όλα τα μέρη της Νέας Ζηλανδίας.
Το γεγονός ότι στον 21ο αιώνα ακόμα και σε ανεπτυγμένα και «Δυτικά κράτη», όπως η Νέα Ζηλανδία θέματα ρατσισμού και εθνικών διακρίσεων ταλαιπωρούν ακόμα τους ανθρώπους, ειδικά μιας τόσο δυνατής, γενναίας και ταλαιπωρημένης φυλής, όπως αυτή των Μάορι. Δυστυχώς, τέτοιου είδους προβλήματα δεν θα είναι τα τελευταία που θα δουν το φως της δημοσιότητας στο κοντινό μέλλον.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- New Zealand: Thousands march against new government’s reversal of Indigenous policies, BBC, διαθέσιμο εδώ
- ‘A massive unravelling’: fears for Māori rights as New Zealand government reviews treaty, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- New Zealand: thousands protest against new government policies that unravel Māori gains, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
