Της Κωνσταντίνας Μερλέμη,
Η COP28 είναι η 28η μεγάλη διάσκεψη για το κλίμα, που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε., και αυτή τη χρονιά διεξάγεται από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου, στο Dubai, των Η.Α.Ε.. Ο όρος COP προερχόμενος από το ακρωνύμιο «Conference of the Parties (of the UNFCCC)», σημαίνει τη Διάσκεψη των Μερών της Συμφωνίας/Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCCC).
Η UNFCCC συνήφθη τον Μάιο του 1992, άρχισε να ισχύει το Μάρτιο του 1994 και επιβάλλει στα μέρη της την υποχρέωση να θεσπίσουν εθνικά μέτρα που να αποσκοπούν στη μείωση εκπομπών αερίου, που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου και να υποβάλλουν τακτικές εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο τους στον τομέα αυτό. Στόχος της, αλλά όχι δεσμευτικός, είναι με άλλα λόγια η προστασία του πλανήτη από τις κλιματικές μεταβολές και κυρίως από την υπερθέρμανση του. Η Σύμβαση έχει γίνει σχεδόν καθολικά αποδεκτή, με συνυπογράφοντα 198 μέρη (197 κράτη και την Ευρωπαϊκή Ένωση), τα οποία κάθε χρόνο από το 1995 και εξής, διασκέπτονται σε διαφορετική κάθε φορά πόλη και -κατά κανόνα- ήπειρο. Στις διασκέψεις αυτές γίνεται μία επισκόπηση της προόδου σε θέματα κλιματικής αλλαγής και τίθενται νέοι στόχοι.
Στην COP28 παρευρίσκονται τουλάχιστον 70.000 άτομα, μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι από κράτη-μέλη της UNFCCC, ηγέτες κρατών, ακτιβιστές νεολαίας, επιστήμονες, δημοσιογράφοι και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς. Είναι μία από τις σημαντικότερες διασκέψεις, καθώς αναμένεται όχι μόνο να ολοκληρώσει την «Παγκόσμια Απογραφή», μια διαδικασία που αφορά το πόσο έχει μέχρι τώρα προχωρήσει ο κόσμος στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, αλλά και να δώσει ουσιαστικές απαντήσεις σχετικά με το πώς θα υλοποιηθεί η Συμφωνία του Παρισίου 2015 που υπογράφηκε στην COP21. H τελευταία στοχεύει στο να διατηρήσει τον κόσμο σε τροχιά περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη, δηλαδή στους 1,5 βαθμούς κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.
Για την ικανοποίηση του στόχου αυτού, απαιτείται μείωση της εξάρτησης από το ορυκτά καύσιμα, το πετρέλαιο και τον άνθρακα, στα οποία βασίζουν την λειτουργία και ανάπτυξή τους οι περισσότερες βιομηχανικές χώρες. Ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε., Antonio Guterres, δήλωσε ότι οι χώρες πρέπει να δεσμευθούν σε μία πραγματική έξοδό τους από τα ορυκτά καύσιμα, τα οποία αποτελούν αν όχι την πρώτη, τουλάχιστον μία από τις βασικότερες αιτίες της κλιματικής αλλαγής. Το ίδιο υποστηρίζει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επιδιώκει στο τελικό κείμενο της διάσκεψης να περιλαμβάνεται ως στόχος ο πολλαπλασιασμός εκμετάλλευσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030 και η σταδιακή κατάργηση ορυκτών καυσίμων πράγμα που όμως πιθανότατα θα συναντήσει αντιδράσεις από χώρες, όπως η Κίνα και η Σαουδική Αραβία.
Αυτή η επίτευξη της «ουδετερότητας του άνθρακα» και της απεξάρτησης από το πετρέλαιο, όπως επισημαίνουν πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων οι Η.Π.Α., η Γαλλία και τα Η.Α.Ε., δεν μπορεί να γίνει χωρίς ουσιαστική στροφή στην εκμετάλλευση της πυρηνικής ενέργειας. Η θέση αυτή υποστηρίχθηκε από πολλούς και ιδίως από τον Αμερικανό απεσταλμένο John Kerry, τον Γάλλο Πρόεδρο, Emmanuel Macron και τον Βέλγο Πρωθυπουργό, Alexander de Croo. Δεδομένου, όμως, ότι η Ρωσία και η Κίνα που είναι σημαντικοί κατασκευαστές πυρηνικών σταθμών, δεν περιλαμβάνονται στις υπογράφουσες χώρες, το όλο εγχείρημα δυσκολεύει.
Ωστόσο, προς την COP28 έχει ασκηθεί σημαντική κριτική, που σχετίζεται κυρίως με τη χώρα στην οποία έχει επιλεγεί να γίνει η διεξαγωγή της. Θεωρείται παράδοξο μία διάσκεψη που στοχεύει στη μείωση καύσης ορυκτών πόρων να πραγματοποιείται στα Η.Α.Ε., ένα από τα 10 κορυφαία πετρελαιοπαραγωγικά κράτη στον κόσμο, που έχουν τεράστιο κατά κεφαλήν αποτύπωμα άνθρακα. Ακόμα πιο παράδοξο είναι πως Πρόεδρος των συνομιλιών της COP28 διορίστηκε ο Σουλτάνος Ahmed Al Jaber, Υπουργός Βιομηχανίας, διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου του Abu Dhabi (ADNOC), του 11ου μεγαλύτερου παραγωγού πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο, και Πρόεδρος της εταιρείας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Masdar. Να σημειωθεί ακόμα ότι, στα Η.Α.Ε. λίγα περιθώρια δραστηριοποίησης της κοινής γνώμης αφήνονται, μιας και όπως έχει επανειλημμένα αποδειχθεί, η διαφορετική/αντίθετη γνώμη λογοκρίνεται, καταστέλλεται και τιμωρείται. Για τους λόγους αυτούς πολλοί θεωρούν την COP28 μια αφορμή συνάντησης πετρελαϊκών λόμπι, αλληλοεξυπηρέτησης οικονομικών συμφερόντων και υπονόμευσης της προόδου αναφορικά με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Αναμφίβολα πάντως είναι επιτακτική η ουσιαστική συνεργασία όλων των χωρών, ώστε να βρεθεί κοινό έδαφος για την υιοθέτηση κοινής περιβαλλοντικής πολιτικής με στόχο την προστασία του πλανήτη από τις κλιματικές μεταβολές, τις συνέπειες των οποίων πολλές χώρες βίωσαν σε όλη τη διάρκεια του 2023 (αμεσότερο σε εμάς παράδειγμα είναι οι δασικές πυρκαγιές στην Μεσόγειο). Για το λόγο αυτό, η COP28 είναι μία ευκαιρία συζήτησης και υλοποίησης των σχεδίων, έτσι ώστε αυτά να μην μείνουν κενές διακηρύξεις και αόριστες ευχές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- WHAT IS COP?, COP28, διαθέσιμο εδώ
- COP28 world climate action summit, Dubai, United Arab Emirates, Consilium Europa, διαθέσιμο εδώ
- Οι πετρελαιάδες κρατούν γερά τον έλεγχο στο κλίμα, efsyn, διαθέσιμο εδώ
- COP28: 20 χώρες ζητούν τριπλασιασμό της δυναμικότητας παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, CNN, διαθέσιμο εδώ
