Της Κατερίνας Ζευγίτη,
Οι μύθοι του Αισώπου «μεγαλώνουν» γενιές και γενιές, μας «κρατούν» συντροφιά σε όλο το ταξίδι της ζωής μας και μάς «προσφέρουν» ηθικά διδάγματα. «Περνώντας», όμως, τη γέφυρα από την παιδική προς την ενήλικη ζωή, «συναντάμε» κι άλλους μύθους που «υιοθετούσαν» ως μέθοδο οι σπουδαίοι φιλόσοφοι. Ένας από αυτούς είναι και ο Πλάτωνας, ο οποίος χρησιμοποιούσε συχνά αυτή την «τέχνη», είτε για να μας προδιαθέσει συναισθηματικά για τη συζήτηση που θα ακολουθήσει είτε για να «ντύσει» ποιητικά μια αλήθεια που ήδη αποδείχθηκε ή θεωρείται αυταπόδεικτη, και μόνο σε περιοχές, όπου ο ανθρώπινος νους δεν μπορεί να «εισχωρήσει». Ο πλατωνικός μύθος, μάλιστα «έχει» μια «βαθιά» συγγένεια με την πλατωνική ειρωνεία, είναι και ο ίδιος μια μορφή μεταφυσικής ειρωνείας. Δηλαδή, την ίδια στιγμή που νομίζουμε ότι μας «φανερώνει κάτι, την ίδια στιγμή το «σκεπάζει».
Βέβαια, δεν επιτρέπεται να ξεχάσουμε εκείνα τα «ανέμελα» χρόνια με τα παραμύθια και τους θρυλικούς μύθους που μας διάβαζε η γιαγιά δίπλα στο τζάκι. Εκείνη την εποχή, που ο κακός λύκος και τα μυθικά όντα μας «συναντούσαν» και μας «απειλούσαν» μόνο μέσα από τις εικόνες… Έτσι, λοιπόν, γνωρίσαμε και τους δώδεκα άθλους του πολυμήχανου και ρωμαλέου Ηρακλή. Όλοι «απαιτούσαν» ευστροφία και εγρήγορση, όλοι «έκρυβαν» στα «βάθη» του χρόνου τον κίνδυνο, αλλά εμείς έναν από αυτούς θα φέρουμε ως παράδειγμα στο παρόν άρθρο. Στη μια λίμνη της Πελοποννήσου, τη Λέρνη, ζούσε κάποτε ένα «φοβερό» νερόφιδο, με τεράστιο σώμα και εννέα κεφάλια. Από τα στόματά του έβγαζε φωτιά που έκαιγε φυτά, ζώα και ανθρώπους. Οι κάτοικοι ήταν απελπισμένοι, ο φόβος είχε «κουλουριαστεί» στις καρδιές τους και κανείς δεν τολμούσε να πλησιάσει τη λίμνη. Τότε, ο Ευρυσθέας διέταξε τον Ηρακλή να σκοτώσει το τέρας. Επομένως, πήγε στη λίμνη μαζί με τον Ιόλαο και μόλις είδε τη Λερναία Ύδρα, της επιτέθηκε και άρχισε να της κόβει τα κεφάλια. Παρ’ όλα αυτά, ενώ έκοβε το ένα κεφάλι στη θέση του φύτρωναν δύο! Εκείνη τη στιγμή ζήτησε από τον Ιόλαο να ανάψει έναν δαυλό. Ο Ηρακλής έκοβε το ένα κεφάλι και ο Ιόλαος έκαιγε την πληγή. Ωστόσο, το μεσαίο κεφάλι ήταν «αθάνατο» και ο Ηρακλής αποφάσισε να το κόψει και να το θάψει στη Γη.
Ο λόγος που δόθηκε το παράδειγμα με το τέρας είναι για να μας εισαγάγει στο θέμα που θα θίξουμε και για να μας προϊδεάσει. Αυτό το πλάσμα ακόμα κι αν μας φαίνεται περίεργο ζει και αναπνέει ανάμεσα μας. Έχει τον ρόλο του γονιού, του συντρόφου, του φίλου, του συνεργάτη-φιδιού! Όλοι βλέπουμε ένα «γλυκό» πρόσωπο, κυρίως αυτό που το εξυπηρετεί και το βοηθά να πετύχει τους στόχους του. Εντούτοις, η υποκρισία «κυλά» στο αίμα του και κανείς δεν έχει τη δύναμη να την «εξολοθρεύσει», αν και πολλές φορές το δηλητήριο που απλώνει είναι ορατό. Δεν θα υπάρχει πάντα ένας Ηρακλής να μας «ανοίγει» τα μάτια, όταν όμως βρεθεί και μας φανερώσει τα χιλιάδες πρόσωπα του, θα το διαλύσει. Πώς εμείς θα «λύσουμε» το μυστήριο; Ποια είναι τα κομμάτια του παζλ που μας «οδηγούν» στη διπρόσωπη ύπαρξη; Βλέπουμε μόνο ένα ή άπειρα κεφάλια;
Καταρχάς, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η λέξη «φιλία» είναι ένα ρούχο, το οποίο όχι μόνο δεν του «ταιριάζει», αλλά «τονίζει» και την ασχήμια που έχει μέσα του. Με άλλα λόγια, ο διπρόσωπος δεν αντέχει να βλέπει τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεται να προοδεύουν και να έχουν μια ευχάριστη ζωή. Για παράδειγμα, δεν είναι ένας «ένθερμος» υποστηρικτής των ονείρων και των σχεδίων που έχεις για το μέλλον. Αντιθέτως, «μπλοκάρει» τη θετική ενέργεια και προσπαθεί να σε «δέσει» με τις αλυσίδες της απαισιοδοξίας. Επιπλέον, καλό θα ήταν να μη του ζητήσεις ποτέ μια χάρη, γιατί η επιθυμία σου δεν θα γίνει πράξη. Εντούτοις, τον «χαρακτηρίζει» η αδηφαγία και η «όμορφη» τάση να θυμώνει εάν του πεις όχι. Επομένως, καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για ένα άτομο που δεν σε θεωρεί φίλο του, είναι άπληστο, μοχθηρό και δε γνωρίζει τις λέξεις «αγάπη» και «δοτικότητα».
Επιπρόσθετα, έχει την «ευχάριστη» διάθεση να «ανακατεύεται» στα δικά σου προσωπικά ζητήματα, επειδή τα δικά του είναι «ανιαρά» και «αδιάφορα» τόσο για τον ίδιο, όσο για τους άλλους. Αυτό σημαίνει ότι επιδιώκει να «εμπλέκεται» σε ξένες υποθέσεις, διότι του αρέσει να βρίσκεται στο επίκεντρο. Τουλάχιστον, αυτό πιστεύει! Νιώθει ότι ο κόσμος «περιστρέφεται» γύρω από τον ίδιο κάθε φορά που σχολιάζει με ύφος «καυστικό» και κουτσομπολεύει ανθρώπους που βρίσκονται στο ίδιο εργασιακό περιβάλλον, έστω και εξ αποστάσεως. Ένας άνθρωπος που περηφανεύεται για τα επιτεύγματα και τα κατορθώματά του, «υπονομεύοντας» τις γνώσεις εκείνων που συναναστρέφεται, ένας κόλακας που σε παινεύει όταν βρίσκεται μαζί σου και μόλις γυρίσεις την πλάτη σε «μαχαιρώνει» με τα λόγια του, μόνο διπρόσωπος ονομάζεται και δεν αξίζει την προσοχή σου. Μόνο στο επίκεντρο δεν βρίσκεται, να το θυμάσαι!
Παράλληλα, θα μπορούσαμε να τον παρομοιάσουμε με έναν εύγλωττο πολιτικό, καθώς η πειθώ είναι ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας με το κοινό του. Χαρακτηριστικά, οι «κακές» προθέσεις που «φωλιάζουν» στο μυαλό του «παίρνουν» σάρκα και οστά, ώστε να πάρει ό,τι του αρέσει, όπως ένα ρολόι ανεκτίμητο για εσένα, λέγοντάς σου ότι δεν ταιριάζει με το ενδυματολογικό σου στιλ. Τον «αγκαλιάζει» μια δύναμη, η οποία τον «πείθει» ότι ό,τι κι αν ζητήσει, θα το πάρει, καθώς τα θύματά του δεν καταλαβαίνουν ότι είναι διπρόσωπος και ψεύτης. Εκτός από αυτό, η συνεχόμενη οπτική επαφή που σε «κάνει» να νιώθεις άβολα δείχνει ότι κάτι κρύβει. Συνεπώς, καταλαβαίνουμε ότι δεν πρόκειται για μια «υγιή» προσωπικότητα. Έχει «βουλιάξει» στον βάλτο της ζήλειας και της πανουργίας.
Σε τελευταία ανάλυση, «πηγή» χαράς και ικανοποίησης για τον διπρόσωπο είναι η χειραγώγηση. Για την ακρίβεια, πιστεύει ότι είναι ο σοφός της παρέας και ότι μπορεί να «κινεί» τα νήματα σε μια συζήτηση, μια συζήτηση «μονόπλευρη». Ακόμη, οι επαφές που «κρατά» με το χιούμορ δεν οι καλύτερες, αφού δεν ξέρει να το «διαχειρίζεται» σωστά και την «κατάλληλη» ώρα. Είναι ένας ύπουλος άνθρωπος, θέλει να προσβάλλει και να νιώθει ανώτερος. Δεν «τρέφει» «αγνά» συναισθήματα κάποιος που κοπιάζει να σε «μειώνει» και να σου προκαλεί άγχος. Άρα, αν δεν τον έχεις ήδη «διώξει» από τη συλλογή σου, να το κάνεις, εφόσον τα προσωπεία «ανήκουν» μόνο στα μουσεία.
Συμπερασματικά, γίνεται κατανοητό ότι ο μύθος της «Λερναίας Ύδρας» είναι «ζωντανός» μέχρι και σήμερα. Η διπροσωπία είναι ένα τέρας, το οποίο «δηλητηριάζει» τις ανθρώπινες σχέσεις και θα «εξακολουθεί» να το «πράττει» μέχρι να πάψουμε να του δίνουμε τροφή και να το σκοτώσουμε εμείς οι ίδιοι. Ας «αποτελέσει» παρελθόν και το τελευταίο παράδειγμα για την αρθρογραφία και την ανθρωπότητα!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ο μύθος στον Πλάτωνα, ebooks.edu.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Τα 6 χαρακτηριστικά των ανθρώπων που το παίζουν φίλοι αλλά θέλουν το κακό σας, ekriti.gr. Διαθέσιμο εδώ
