Του Γιάννη Τσορτανίδη,
Στους μυθικούς χρόνους, στο όρος Κυλλήνη της ορεινής Κορινθίας, ζούσε η πανέμορφη Νύμφη Πλειόνη, μια από τις αμέτρητες Ωκεανίδες – θυγατέρες του Τιτάνα Ωκεανού και της Τιτανίδος Τηθύος. Η Πλειόνη είχε πάρει ως σύζυγο έναν άλλο Τιτάνα, τον περιώνυμο Άτλαντα, ο οποίος είχε επωμιστεί τους ουρανούς σύμφωνα με τον θρύλο της εποχής και μαζί του απέκτησε τις επτά Πλειάδες. Μια μέρα η Πλειόνη αντάμωσε τον γίγαντα Ωρίωνα κι εκείνος, θαμπωμένος από την ομορφιά της, όρμησε καταπάνω της με ερωτικές διαθέσεις αναγκάζοντας την ίδια, καθώς και τις κόρες της που τη συνόδευαν, να τραπούν σε φυγή. Ο Ωρίωνας κυνηγούσε τις Νύμφες για πέντε χρόνια και αυτές ικέτευαν τους θεούς να τις απαλλάξουν από τη μαρτυρική καταδίωξη, ώσπου ο Δίας εισάκουσε τις δεήσεις τους και τις μεταμόρφωσε αρχικά σε άγρια περιστέρια και κατόπιν σε αστέρια. Το αστρικό σμήνος των Πλειάδων – ευρύτερα γνωστό σήμερα ως Πούλια – ανήκει στον Αστερισμό του Ταύρου, ενώ τα επτά λαμπρότερα σ’ εμάς αστέρια του φέρουν τα ονόματα των θυγατέρων της Πλειόνης.
Ο Ωρίων ήταν γιος του Ποσειδώνα και της κόρης του Μίνωα, Ευρυάλης. Εκτός από την ομορφιά του, ο γίγαντας φημιζόταν και για τις δεινές κυνηγετικές του ικανότητες: με ένα χάλκινο ρόπαλο στο χέρι περιφερόταν στα βουνά της Ελλάδας και σκότωνε άγρια θηρία. Η θεϊκή του καταγωγή από τον Ποσειδώνα του επέτρεπε να διασχίζει τις θάλασσες, περπατώντας πάνω στα κύματα. Η πρώτη του σύζυγος, Σίδη, τόλμησε να συγκριθεί στην ομορφιά με την Ήρα και η θεά, για να την τιμωρήσει, την εξόρισε στον Κάτω Κόσμο.
Όταν πήγε στη Χίο, ο Ωρίων ερωτεύτηκε και ζήτησε σε γάμο την κόρη του Βασιλιά Οινοπίωνος, Μερόπη. Ο Οινοπίων, γιος του Διονύσου και της Αριάδνης, του ζήτησε ως αντάλλαγμα να απαλλάξει το νησί από τ’ αγρίμια και ο Ωρίων κατόρθωσε να φέρει τον άθλο εις πέρας. Παρόλα αυτά, ο Βασιλιάς δεν τήρησε την υπόσχεσή του κι ένα βράδυ ο μεθυσμένος γίγαντας έκανε τη Μερόπη δική του με τη βία. Το επόμενο βράδυ, ο εξοργισμένος Οινοπίων, που προσποιήθηκε άγνοια του συμβάντος, μέθυσε τον Ωρίωνα και αφού πρώτα τον τύφλωσε την ώρα που κοιμόταν, τον πέταξε στην ακρογιαλιά. Όταν ξύπνησε ο Ωρίων και αντιλήφθηκε ότι είχε χάσει το φως του, περπάτησε διά θαλάσσης ως τη Λήμνο, έχοντας ως οδηγό την ακοή του και τον εκκωφαντικό θόρυβο που αναδυόταν από τα σιδηρουργεία του Ηφαίστου στο νησί. Ο γίγαντας ζήτησε τη βοήθεια του θεού και ο Ήφαιστος τον συμπόνεσε και του έδωσε για συνοδό τον βοηθό του, Κηδαλίωνα. Κρατώντας τον νεαρό στους ώμους του, ο Ωρίωνας του ζήτησε να τον οδηγήσει προς την Ανατολή, όπου παρακάλεσε τον Ήλιο να τον γιατρέψει στρέφοντας τις φωτεινές του αχτίδες μέσα στις κενές κόγχες των ματιών του.
Με αποκατεστημένη πλέον την όρασή του, αλλά τυφλωμένος από το πάθος του για εκδίκηση, ο Ωρίων γύρισε στη Χίο για να σκοτώσει τον Οινοπίωνα – ο τελευταίος, όμως, σώθηκε χάρη στην παρέμβαση του Ποσειδώνα και του Ηφαίστου, που έχτισαν στον Βασιλιά μια κατοικία στα έγκατα της γης, όπου και τον έκρυψαν.
Εφόσον δεν κατάφερε να τον εντοπίσει στη Χίο, ο Ωρίων αναζήτησε μάταια τον Οινοπίωνα και στην Κρήτη, σκεπτόμενος ότι ίσως είχε καταφύγει στη μητέρα του Αριάδνη. Κατόπιν, έμεινε στο νησί και κυνηγούσε αγρίμια στα κρητικά όρη, παρέα με τη θεά Άρτεμη και τη μητέρα της, Λητώ. Κάποτε η Γαία φοβήθηκε ότι με τον ρυθμό που ο Ωρίων εξόντωνε τα θηρία, αυτά θα οδηγούνταν σε ολοκληρωτικό αφανισμό και για να τον σταματήσει έστειλε εναντίον του έναν γιγαντιαίο σκορπιό που του κέντησε τη φτέρνα με το κεντρί του και, τελικά, τον σκότωσε με το δηλητήριό του. Η περίλυπη Άρτεμη παρακάλεσε τον πατέρα της και βασιλιά των θεών να τιμήσει τον πανάξιο γίγαντα και ο Δίας τον έστειλε ψηλά στον ουρανό, μεταμορφώνοντάς τον σε αστερισμό, ενώ το ίδιο έπραξε και με τον σκορπιό που ευθυνόταν για τον χαμό του.
Στον απόηχο των αρχαίων μύθων και την αυτονόητη έχθρα ανάμεσα στον γίγαντα και το φαρμακερό αρθρόποδο, οι αστερισμοί του Ωρίωνα και του Σκορπιού εντοπίζονται σε αντίθετες πλευρές του έναστρου ουράνιου θόλου. Ο Ωρίωνας, μάλιστα, παρατηρείται νοτίως του αστερισμού του Ταύρου, οπότε και μοιάζει να βρίσκεται σε σχετικά κοντινή απόσταση από το σμήνος των Πλειάδων, υφαίνοντας συμβολικά ένα συνειρμικό απείκασμα του αέναου συμπαντικού κυνηγητού ανάμεσα στις πανέμορφες Νύμφες και τον ρωμαλέο γίγαντα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ι. Θ. Κακριδής (1986), Ελληνική Μυθολογία, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
- Κ. Κερένυι (2016), Η μυθολογία των Ελλήνων, Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας.
- Α. Παπανδρέου (1984), Απολλόδωρου Βιβλιοθήκη, Αθήνα: Εκδόσεις Αδερφών Τολίδη.
