Της Χιόνας Οικονομάκη,
Οι ανθρώπινες σχέσεις αποτελούν, αδιαμφισβήτητα, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα των καιρών μας, αφού συχνά παίρνουν τη μορφή μίας πρόκλησης. Μίας πρόκλησης ιδιόμορφης, που πλαισιώνεται από διάφορες παραμέτρους μα εξαρτάται, κυρίως, από τη φύση της ίδιας της σχέσης και τις προσδοκίες που γεννιούνται, άλλοτε για να πραγματοποιηθούν και άλλοτε για να καταρρεύσουν. Στην περίπτωση των ερωτικών, βέβαια, σχέσεων, τα πράγματα τείνουν να περιπλέκονται και να λαμβάνουν έναν χαρακτήρα πιο έντονο, οδηγώντας τον στοχασμό μας σε μονοπάτια δύσβατα που μπορούν να εξομοιωθούν με… εμπειρίες ζωής. Το βιβλίο Ένα ποτήρι οργή του Ραντουάν Νασσάρ, που κυκλοφορεί σε μετάφραση της Αθηνάς Ψυλλιά από τις Εκδόσεις Πατάκη, αποτελεί ένα εξαιρετικό πόνημα που δίνει στους αναγνώστες την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μία έντονη, ερωτική σχέση σε όλες της τις εκφάνσεις.
Ο Ραντουάν Νασσάρ γεννήθηκε το 1935 στη Βραζιλία από Λιβανέζους γονείς και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Σάο Πάολο. Έχει κατορθώσει να ξεχωρίσει ως συγγραφέας, καθώς η πλειονότητα των έργων του συγκαταλέγεται στα σπουδαιότερα βιβλία της σύγχρονης βραζιλιάνικης λογοτεχνίας. Πρόκειται, επομένως, για έναν εξαίρετο, μοντερνιστή συγγραφέα που, αδιαμφισβήτητα, συνέβαλε στην ανανέωση της λογοτεχνίας της χώρας του.
Η ιστορία ξεκινά με την περιγραφή μίας ερωτικής νύχτας ανάμεσα σε ένα ζευγάρι, μέσα από την οπτική γωνία του άνδρα πρωταγωνιστή. Η ερωτική περίπτυξη αποδίδεται με εικόνες που εναλλάσσονται με ταχύτατο ρυθμό και με περιγραφές ευσύνοπτες, ενώ, ταυτόχρονα, ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με τις εσώτερες σκέψεις του πρωταγωνιστή, τους συνειρμούς και τους στοχασμούς του. Εν συνεχεία, ακολουθεί η περιγραφή του πρωινού μετά την ερωτική βραδιά. Ενός πρωινού που ξεκίνησε με έναν τρόπο συνηθισμένο, ίσως και γαλήνιο, με το ζευγάρι να απολαμβάνει τον πρωινό καφέ του. Αυτό, μέχρι που όλα ανατράπηκαν. Η ενόχληση που προκλήθηκε στον άνδρα εξαιτίας της θέασης μίας «ορδής μυρμηγκιών» που παρενέβησαν στον περιβάλλοντα χώρο, «σκαλίζοντας» το φυσικό τοπίο, δεν αποτελεί παρά το έναυσμα μίας έντονης λογομαχίας. Ενός τσακωμού, λοιπόν, που κάτω από μία αλληγορική προσέγγιση θα μπορούσε να παραλληλιστεί με την ίδια τη σεξουαλική πράξη της προηγούμενης βραδιάς, με τους πρωταγωνιστές να «ξεγυμνώνουν και να ξεγυμνώνονται».
Μπορούμε, επομένως, να συμπεράνουμε πως η φύση έλαβε μία διάσταση οντολογική, ασκώντας σημαντική επίδραση στον ψυχισμό του άνδρα. Οι αναγνώστες αποτελούν τους «θεατές» των σκέψεων του άνδρα, σκέψεις που ακολουθούν μία ροή ταχύτατη και αμιγώς συνειρμική. Ο συσχετισμός απλών καθημερινών στιγμών με θεμελιώδη ζητήματα, που αφορούν ακόμα και την πολιτική, είναι ακριβώς αυτό το στοιχείο του βιβλίου που το ξεχωρίζει, καθιστώντας το ευανάγνωστο και εξαιρετικά ενδιαφέρον.
Ένα άλλο σημαντικό γνώρισμα του εν λόγω βιβλίου είναι η ίδια η γλώσσα. Πρόκειται για μία γλώσσα άμεση, τεταμένη, κοφτερή και απενοχοποιημένη από κάθε τυπική αναστολή, κάτι που συνιστά απότοκο της θεματικής του ίδιου του έργου. Ο λόγος είναι ιδιαίτερα απλός και αυθόρμητος, προσιδιάζοντας απόλυτα στη ροή των σκέψεων του πρωταγωνιστή. Ένα βιβλίο που ξεχωρίζει για τις πολλαπλές ανατροπές του, μέσα σε ένα περιβάλλον τόσο γνώριμο και συνηθισμένο, κρατώντας το αναγνωστικό κοινό σε εγρήγορση και προσφέροντάς του μία… γλυκιά αγωνία.
