Του Δημήτρη Μαρκόπουλου,
Από τις αρχές του 20ου αιώνα, το βαθύ χάσμα μεταξύ των ευρωπαϊκών Μεγάλων Δυνάμεων είχε καταστεί αγεφύρωτο. Η Γερμανική Αυτοκρατορία, διεκδικώντας πλέον την επέκταση της επιρροής της, απειλούσε τα συμφέροντα των Αγγλογάλλων στην Αφρικανική ήπειρο. Σημείο μεγάλου ενδιαφέροντος ήταν το Γαλλικό προτεκτοράτο του Μαρόκου. Τον Ιανουάριο του 1905, η Γαλλία είχε καταφέρει να επιβληθεί στο σουλτάνο του Μαρόκου, εντάσσοντας την περιοχή στο σύνολο των Γαλλικών αποικιών στην Αφρική.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε την σθεναρή αντίδραση των Γερμανών, καθώς διαπίστωσαν ότι η αντίπαλη Αντάντ ελέγχει και τις δύο διόδους προσέγγισης της Μεσογείου. Στις 31 Μαρτίου 1905, ο Κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ επισκέπτεται την Ταγγέρη, συνοδευόμενος από τον νέο, ισχυρό στόλο των Γερμανών, κάνοντας ταυτόχρονα επίδειξη δύναμης και αποφασιστικότητας στους συμμάχους της Αντάντ. Ως απάντηση, η Μεγάλη Βρετανία θέτει σε ετοιμότητα ισχυρή ναυτική δύναμη στην περιοχή, ενώ στα σύνορα Γαλλίας – Γερμανίας συσσωρεύονται στρατιωτικές δυνάμεις.
Για να αποφευχθεί η ένοπλη σύγκρουση, αποφασίζεται η διεξαγωγή συνεδρίου στην πόλη Αλχεθίρας της Ισπανίας, στις 16 Ιανουαρίου του 1906. Οι διαπραγματεύσεις διήρκησαν μέχρι τις 7 Απριλίου του ίδιου έτους. Οι θέσεις των συμμετεχόντων ήταν ξεκάθαρες. Η Γαλλία δεν σκόπευε να απολέσει την επιρροή της στην Αφρικανική χώρα, έχοντας ταυτόχρονα τη στήριξη της Αγγλίας και της Ισπανίας. Η Γερμανία, θεωρώντας τη σύγκρουση με τη Γαλλία αναπόφευκτη, επιχείρησε να αποδυναμώσει την επιρροή της Αντάντ στην Αφρικανική ήπειρο όσο το δυνατόν περισσότερο. Ωστόσο, η Γερμανία βρέθηκε απομονωμένη, και έχοντας τη στήριξη μόνο της Αυστροουγγαρικής Αυτοκρατορίας, αναγκάστηκε να υπογράψει την Πράξη της Αλχεθίρας στις 7 Απριλίου του 1906. Η παρουσία του πολύ ισχυρότερου Βρετανικού στόλου στην περιοχή αποθάρρυνε το Γερμανικό επιτελείο από κάθε σκέψη ένοπλης σύρραξης.
Η δεύτερη κρίση του Μαρόκου ξέσπασε το 1911 και έμεινε γνωστή ως κρίση του Αγκαντίρ. Ο σουλτάνος του Μαρόκου, στην προσπάθειά του να καταστείλει τις εσωτερικές εξεγέρσεις στη χώρα, ζήτησε τη βοήθεια της Γαλλίας. Οι Γάλλοι εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση, εγκαθίδρυσαν ισχυρή στρατιωτική δύναμη στη χώρα, παραβιάζοντας κατάφωρα την Πράξη της Αλχεθίρας. Η αντίδραση των Γερμανών ήταν άμεση και δεν περιορίστηκε σε διπλωματικά μέσα. Την 1η Ιουλίου του 1911, Γερμανική ναυτική δύναμη προωθήθηκε στο λιμάνι του Αγκαντίρ. Το προπολεμικό κλίμα που επικρατούσε, κατευνάστηκε με νέα συμφωνία, τον Νοέμβριο του 1911, στην οποία συμφωνήθηκε ο Γαλλικός έλεγχος του Μαρόκου, με αντάλλαγμα την παραχώρηση στη Γερμανία εδαφών στο Κονγκό.
Οι διπλωματικές κρίσεις στο Μαρόκο, πέρα από την επιδείνωση των σχέσεων Γαλλίας – Γερμανίας, επιβεβαίωσαν ότι η Μεγάλη Βρετανία ήταν διατεθειμένη να προχωρήσει σε ένοπλη σύρραξη, εάν τα συμφέροντα της Αντάντ απειλούνταν με οποιοδήποτε τρόπο. Παράλληλα, τόνωσαν την συμμαχία των δύο χωρών και κατέστησε ξεκάθαρο στους Γερμανούς ότι τα επεκτατικά σχέδιά τους δεν θα μπορούσαν να τελεσφορήσουν, χωρίς το ξέσπασμα ένοπλης σύρραξης μεταξύ Γερμανίας και Αντάντ. Πράγματι, το καλοκαίρι του 1914, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές θα συγκρουστούν, παρασύροντας τον κόσμο στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Las crisis marroquíes, claseshistoria.com, Διαθέσιμο εδώ
- Algeciras Conference, Moroccan-European history, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- The Algeciras Conference of 1906, historylearningsite.co.uk, Διαθέσιμο εδώ
- The Algeciras Conference of 1906, historylearning.com, Διαθέσιμο εδώ
