Της Ματίνας Γεώργα,
Ο Claude Monet ήταν Γάλλος ζωγράφος, ένας από τους διασημότερους και πιο σπουδαίους καλλιτέχνες, ο οποίος καθόρισε σε σημαντικό βαθμό μέσω του έργου του την πορεία και εξέλιξη του κινήματος του ιμπρεσιονισμού. Γεννημένος στο Παρίσι το 1840 σε μια εύπορη εμπορική οικογένεια, μετακόμισε το 1845 στη Χάβρη, κοντά στον ποταμό Σηκουάνα. Στην ηλικία των 18 ετών, πριν αρχίσει τις σπουδές του στην Ελβετική Ακαδημία, συναντήθηκε με τον Eugène Louis Boudin, έναν γνωστό τοπιογράφο και θαλασσογράφο, ο οποίος μετέδωσε την αγάπη του για την απεικόνιση των φυσικών τοπίων στον μαθητή του, τον οποίο θεώρησε προστατευόμενό του, παρακινώντας τον να επιδοθεί στη ζωγραφική της υπαίθρου.
Αργότερα, επιστρατεύτηκε στην Αλγερία, από όπου επέστρεψε λόγω προβλήματος υγείας. Αρνήθηκε να παρακολουθήσει μαθήματα ζωγραφικής σε γνωστό πανεπιστήμιο και αντ’ αυτού, προτίμησε τις επισκέψεις στο ατελιέ του Charles Gleyre, όπου και ήρθε κοντά με άλλους τρεις σημαντικότατους «κατασκευαστές» του κινήματος του ιμπρεσιονισμού, τον Pierre Auguste Renoir, ο οποίος με την πάροδο του χρόνου διαφοροποιήθηκε από τους υπόλοιπους καλλιτέχνες του κινήματος, τον Frédéric Bazille, εκπρόσωπο του ιμπρεσιονισμού στην πρώιμη μορφή του, και τον Alfred Sisley, ζωγράφο αφοσιωμένο πλήρως στο κίνημα και γνωστό υπηρέτη της τεχνικής en plain air. Στα 1870, με τον γάμο του ξεκίνησε τη δική του οικογένεια και τέσσερα έτη αργότερα συμμετείχε στην πρώτη του έκθεση.
Στην έκθεση αυτή, συμμετείχε με τον εμβληματικό πίνακα «Impression, soleil levant», δηλαδή «Εντύπωση, ανατέλλων ήλιος». Από αυτό τον πίνακα μάλιστα, εμπνεύστηκε ο κριτικός τέχνης Louis Leroy τον όρο Ιμπρεσιονισμός, όρος που πολύ άρεσε στον ζωγράφο Monet, καθώς εμπεριείχε το νόημα του συνολικού ζωγραφικού του εγχειρήματος, την εντύπωση μιας συγκεκριμένης στιγμής, ενός αντικειμένου και μιας καθημερινής σκηνής. Στο ίδιο το έργο του Monet, διακρίνονται όλα σχεδόν τα κλασικά χαρακτηριστικά του καλλιτεχνικού κινήματος, γεγονός που οφείλεται στον καθοριστικό ρόλο του ζωγράφου στην εξέλιξη αυτού. Ορισμένα εξ αυτών είναι η ζωγραφική σε ανοιχτούς και ευήλιους χώρους, η σπάνια χρήση σκούρων και μαύρων χρωμάτων και οι μικρές πινελιές, αφού στόχος δεν είναι η ακριβής αποτύπωση των λεπτομερειών, αλλά των αδρών χαρακτηριστικών. Γενικότερα –όπως και στους πίνακες του Monet– κυρίαρχο ρόλο έχει το φως και οι κινήσεις του ηλίου, τα οποία και επιδρούν στις αποχρώσεις που επιλέγονται. Η χρωματική απεικόνιση των αντικειμένων ή των τοπίων, συνδυαστικά με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα, διότι πιο σπουδαία αξιολογείται η απόδοση της γενικότερης εικόνας και αίσθησης.
Στα επόμενα έτη, κατά τις δεκαετίες 1880-1890, ο ζωγράφος δημιουργεί θεματικές σειρές πινάκων, όπου συνήθως παρουσιάζεται το ίδιο θέμα με διαφορετικές προσεγγίσεις, τονίζοντας τις αλλαγές που επιφέρουν ο χρόνος, το φως και οι εποχές. Σημαντική πηγή έμπνευσης απετέλεσε ο κήπος του σπιτιού του και οι σκηνές της καθημερινότητάς του, αλλά και διάφορα μακρινά ταξίδια που έκανε όπως αυτό στη Μεσόγειο και στον Ατλαντικό. Ειδικότερα, υπάρχουν πίνακές του που παρουσιάζουν το πάρκο Monceaut, τον κήπο του ζωγράφου στο Giverny και βεβαίως τα φημισμένα νούφαρα, που αποτελούν και πάλι μια σειρά πινάκων που στο σύνολό της μετρά πάνω από 250 δημιουργήματα, τα οποία δόθηκαν ως δώρο στο Γαλλικό κράτος για τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Περνώντας στη ζωή του από διάφορες οικονομικές διακυμάνσεις, από φάσεις ύφεσης και ακμής, πέθανε στην ηλικία των 86 ετών, έχοντας βιώσει την καταξίωση και αναγνωσιμότητα. Τα έργα του, ενέπνευσαν και εμπνέουν καλλιτέχνες κάθε κλάδου καθώς αποτελούν σημείο αναφοράς του κλασικού ιμπρεσιονισμού. Ο ίδιος ο Claude Monet για το έργο του είχε πει: «Όλοι συζητούν για την τέχνη μου και προσποιούνται πως την κατανοούν, λες και πρέπει να την καταλάβουν, ενώ το μόνο που χρειάζεται είναι να την αγαπήσουν». Έτσι, καθίσταται αντιληπτό πως ο ιμπρεσιονισμός ως κίνημα και ο Monet ως βασικός εκφραστής του, βασίζονται στην ιδέα, στο συναίσθημα και στην εντύπωση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κλωντ Μονέ, artclassproject.com, διαθέσιμο εδώ
- Κλοντ Μονέ: Σαν σήμερα, πριν από 183 χρόνια, γεννήθηκε ένας από τους σπουδαιότερους Γάλλους ζωγράφους, skai.gr, διαθέσιμο εδώ
