Της Σόνιας Βαλαβανίδη,
Όλοι οι άνθρωποι αναζητούν την ευτυχία, μια έννοια, όμως, τόσο αόριστη που «παίρνει» τις «νοηματικές αποχρώσεις» του καθενός ξεχωριστά. Το «κυνήγι της ευτυχίας» γίνεται «κυνήγι μαγισσών», ακριβώς γιατί δεν μπορεί να δοθεί απάντηση στο ερώτημα «τι είναι η ευτυχία;» και όσο εντείνεται αυτό το κυνήγι, τόσο η απογοήτευση «μειώνει» τα ψυχικά αποθέματα του ανθρώπου.
Η προσπάθεια του ατόμου να ανακαλύψει τον πυρήνα της προσωπικής του ευτυχίας «βάλλεται» από εκρήξεις ευτυχίας άλλων, που προτάσσουν, κυρίως, στα social media τις προσωπικές τους στιγμές ως ιδανικές. Εδώ τα ερωτήματα είναι πολλά και κρίνεται απαραίτητο να τεθούν και να διασαφηνιστούν, ώστε αυτή η μαγική «σκόνη ευτυχίας» να διαλυθεί. Δεδομένου ότι η ευτυχία συνιστά προσωπική υπόθεση, πώς είναι δυνατόν να υποκινούνται συγκεκριμένες ιδέες σε σχέση με αυτήν; Είναι η λέξη «ευτυχία» συνυφασμένη με απλές καθημερινές εικόνες ή με την υλική ευμάρεια; Μήπως η έννοια αυτή δεν υπάρχει ή αν υπάρχει αποτελεί επίνοια της δυτικής κουλτούρας που πριμοδοτεί το εμπόριο; Εν τέλει, μήπως στην προσπάθειά μας να βρούμε την ευτυχία, τη χάνουμε; Ερωτήματα για τα οποία ο καθένας από εμάς μπορεί να τοποθετηθεί, αφού ο καθένας μας έχει τη δική του προσωπική θέση.
Το ίδιο συμβαίνει με τον όρο «ευτυχία». Το κάθε άτομο διαμορφώνει μια αντίληψη περί αυτού, έχοντας ως έρεισμα τις απόψεις που «απορρέουν» από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και, φυσικά, επηρεασμένος από τις πολιτισμικές του καταβολές. Εφόσον το άτομο έχει «πλάσει» στο μυαλό του την εικόνα της «ευτυχίας», επιδιώκει να τη μιμηθεί και στην πραγματικότητα. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι η σύνθεση της εικόνας αποτελεί συνονθύλευμα στοιχείων που μπορεί να μην «καλύπτουν» απόλυτα την προσωπικότητα του ανθρώπου και αυτή η αδυναμία ικανοποίησης «ενισχύει» τον διαρκή αγώνα αναζήτησης. Η συσχέτιση της ευτυχίας με καθημερινά γεγονότα που «φέρουν» ένα συγκινησιακό φορτίο ή με την ικανοποίηση καθαρά υλικών αγαθών είναι αποτέλεσμα προσωπικής διανοητικής διαδικασίας.
Ωστόσο, στην εποχή που διανύουμε όλα συνηγορούν στην άποψη πως η κατάκτηση της ευτυχίας ισοδυναμεί με οικονομική άνεση και, κατά συνέπεια, την απόκτηση όλων και περισσότερων αγαθών. Η ικανοποίηση των συναισθηματικών αναγκών από πολλούς θεωρείται ήσσονος σημασίας. Ούτε λόγος για ταύτιση της λεγόμενης ευτυχίας με καθημερινά συμβάντα που «αποφορτίζουν» συναισθηματικά τα άτομα. Στο ερώτημα αν η «ευτυχία» αποτελεί ένα κοινωνικό κατασκεύασμα η απάντηση δεν είναι εύκολη. Το σίγουρο είναι ότι όταν το αίσθημα της ευτυχίας δεν προέρχεται από εσωτερικές ανάγκες και όταν βιώνεται μέσω εξωτερικών παρεμβάσεων, τότε, το αίσθημα αυτό είναι «κάλπικο». Είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα που δημιουργήθηκε ως «επιταγή» της οικονομικής εξέλιξης μιας κοινωνίας.
Επομένως, εάν κάποιος νομίζει ότι γίνεται ευτυχισμένος αγοράζοντας ένα αυτοκίνητο ή ακριβά ρούχα, αυτό συμβαίνει, διότι η κοινωνία έχει δημιουργήσει αυτήν την πλασματική ανάγκη. Πολλοί είναι αυτοί που διαφημίζουν την ευτυχία τους, στηριζόμενοι στη χλιδή τους και δεν αντιλαμβάνονται πως δεν είναι ευτυχισμένοι, απλά… πλούσιοι! Αν είναι ευτυχισμένοι, αυτό σίγουρα δεν οφείλεται στην οικονομική τους άνεση. Αυτό, μάλλον, άρχισαν να σκέφτονται τα άτομα που στράφηκαν στην ανάγνωση βιβλίων για τη βελτίωση της ζωής τους, αποδεχόμενοι πως η ευτυχία βρίσκεται μέσα τους. Έχοντας ως κατευθυντήριο άξονα αυτήν την ιδέα, ξεκινάνε έναν εσωτερικό «αγώνα πάλης», για να «γευτούν» στιγμές ευτυχίας, μα επειδή ο αγώνας αυτός είναι «σκληρός» και εμφανίζονται οι σειρήνες του πλούτου, κάποιοι χάνουν τον προσανατολισμό τους.
Η ευτυχία, λοιπόν, είναι μια έννοια ακαθόριστη, μια έννοια γενική, μια έννοια ποσοτικά μη μετρήσιμη και μη συγκρίσιμη με αυτήν του γείτονα(!). Κανένα «ευτυχιό-μετρο» δεν έχει κατασκευαστεί ακόμη!
