Της Μαρίας Σαρηγιαννίδου,
Οι ρυθμοί ζωής και τα διάφορα ψυχοπιεστικά γεγονότα, που λαμβάνουν μέρος σε αυτήν, έχουν προκαλέσει την αύξηση του άγχους στον πληθυσμό, γεγονός που επηρεάζει τη λειτουργικότητα των ανθρώπων σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας και της ευεξίας. Ως άγχος ορίζεται η επώδυνη συναισθηματική κατάσταση, που εμφανίζεται ως άμυνα στην προσλαμβανόμενη απειλή ενός ενδεχόμενου και αόριστου κινδύνου και συνοδεύεται από βιολογικές και ψυχολογικές μεταβολές.
Η νέα πραγματικότητα των social media, με την πληθώρα πληροφοριών που προσφέρουν, έχει προκαλέσει συμπεριφορές εθισμού, με τους νέους να διαθέτουν μεγάλο μέρος του χρόνου τους σε αυτά, φέροντας ως αποτέλεσμα την κοινωνική απομόνωση και την αύξηση των επιπέδων του άγχους. Η έντονη και διαρκής χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δημιουργεί πεποιθήσεις πως οι άλλοι έχουν καλύτερη ζωή και περνούν καλύτερα και αυτό προκαλεί έντονη σύγχυση στους χρήστες και μια διαρκή επιθυμία να ανανεώνουν την κατάστασή τους στα μέσα αυτά. Επιπλέον, οι έρευνες έχουν δείξει ότι άτομα που βιώνουν πολύ έντονα το άγχος επιλέγουν να χρησιμοποιούν σε υπερβολικό βαθμό τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς μέσα από αυτά έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν σχέσεις χωρίς την προσωπική επαφή, καθώς, επίσης, έχουν την επιλογή να δημιουργήσουν έναν ιδανικό εαυτό, τον οποίο θα παρουσιάσουν στους άλλους.
Παράλληλα, η εντατικοποίηση της εργασίας, σε συνδυασμό με τις συχνές αλλαγές και τις αυξανόμενες απαιτήσεις στην εργασιακή και την προσωπική ζωή, δημιουργούν καταστάσεις πίεσης για τους ανθρώπους και αυτό οδηγεί στην ύπαρξη εργασιακού άγχους. Το εργασιακό άγχος αφορά αισθήματα νευρικότητας και ανησυχίας σχετικά με την επιτυχή διεκπεραίωση των εργασιών και επηρεάζεται τόσο από τις ατομικές διαφορές όσο και από τα χαρακτηριστικά της δουλειάς.
Το εργασιακό άγχος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους λόγους απουσίας των εργαζομένων από τη δουλειά, συμβάλει στη μείωση της αποδοτικότητάς τους και συνιστά μεγάλο κόστος τόσο για τον εργαζόμενο, όσο και για την επιχείρηση. Προκαλεί στον εργαζόμενο δυσαρέσκεια από τη δουλειά του, καθώς, επίσης, συμβάλλει στη δημιουργία συγκρούσεων με το οικογενειακό του περιβάλλον, δημιουργώντας, ταυτόχρονα, ανησυχία στους εργοδότες αναφορικά με την επαγγελματική αποτελεσματικότητα και την οικονομική επιτυχία.
Επιπλέον, το άγχος είναι στενά συνδεδεμένο με τη χαμηλή επίδοση των μαθητών στο σχολείο. Υποστηρίζεται ότι αυτό συμβαίνει καθώς τα παιδιά εστιάζουν έντονα στην επίδοσή τους στα επερχόμενα τεστ, γεγονός που αυξάνει τα επίπεδα του άγχους τους και παρεμβαίνει στην αποθήκευση και την επεξεργασία των πληροφοριών, αλλά και στη σύνθετη εργαζόμενη μνήμη, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται, τελικά, χαμηλή επίδοση στο τεστ.
Επίσης, επηρεάζει βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος, όπως είναι ο ύπνος. Μπορεί να προκαλέσει υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας ή αϋπνία, η οποία έχει στατιστικά σημαντική αμφίδρομη σχέση τόσο με το άγχος όσο και με την κατάθλιψη.
Το άγχος έχει, επίσης, πολύ βασικό αντίκτυπο στην υγεία. Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα ερέθισμα ενεργοποιείται ο μηχανισμός αντίδρασης μάχης ή φυγής, κατά τον οποίο ο ανθρώπινος οργανισμός τίθεται σε κατάσταση ετοιμότητας και συναγερμού, ώστε να αντιμετωπίσει τον επικείμενο κίνδυνο. Όσο αυξάνονται τα επίπεδα άγχους και άλλα ψυχοσυναισθηματικά συναισθήματα που μπορεί να το συνοδεύουν, αυξάνεται και η έκκριση κορτιζόλης, επινεφρίνης και γλυκόζης στο αίμα, καθώς και της αρτηριακής πίεσης, του ρυθμού της καρδίας και της αναπνοής, με επιπλέον συμπτώματα την εφίδρωση στις παλάμες και το σφίξιμο των μυών. Η διαρκής διέγερση σε επίπεδο φυσιολογίας, εξαιτίας του άγχους, υποστηρίζεται ότι ακολουθείται από πτώση της ομοιόστασης του οργανισμού του και αύξηση της ευπάθειας στις ασθένειες.
Η επίδραση που έχει το άγχος στις διάφορες πτυχές της ζωής μας είναι αδιαμφισβήτητη και πολυπαραγοντική. Επηρεάζει τη σκέψη μας, το συναίσθημά μας και τον τρόπο που προσλαμβάνουμε και επεξεργαζόμαστε τις εμπειρίες της καθημερινότητας. Είναι πολύ βασικό να είναι γνωστές οι επιδράσεις του άγχους, καθώς αυτό αποτελεί το πρώτο βήμα και ανοίγει τον δρόμο για την αναζήτηση εξωτερικής βοήθειας, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες και να ρυθμιστεί το συναίσθημα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Social media use and anxiety in emerging adults, sciencedirect.com. Διαθέσιμο εδώ
- Are anxious workers less productive workers? It depends on the quality of social exchange, American Psychological Association. Διαθέσιμο εδώ
- A systematic review assessing bidirectionality between sleep disturbance, anxiety and depression, academic.oup.com. Διαθέσιμο εδώ
- Anxiety and depression in academic performance: An exploration of the mediating factors of worry and working memory, journals.sagepub.com. Διαθέσιμο εδώ
