Της Ελένης Αβραμίδου,
Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική (minimally invasive surgery/MIS) πρόκειται για κλάδο της χειρουργικής που αφορά την πραγματοποίηση επεμβάσεων μέσω μικρότερων τομών ή οπών. Η απαρχή της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής τοποθετείται το 1931 με τη δημιουργία του κυστεοσκοπίου. Άλλοι «σταθμοί» στην εξέλιξη και εδραίωση του MIS αποτελούν η έναρξη των αρθροσκοπικών χειρουργείων το 1953 και η πρώτη επιτυχής λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή το 1983.
Την εξέλιξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής θεμελίωσαν τα ακόλουθα 3 τεχνολογικά επιτεύγματα: Η δημιουργία του συστήματος φακών Hopkins, η καλής ποιότητας μικροσκοπικών βιντεοκαμερών και συσκευών έμφυσης αερίων για την ελεγχόμενη διάταση των κοιλοτήτων. Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική βρίσκει εφαρμογή σε κάθε πεδίο και χειρουργική ειδικότητα. Ποιες επεμβάσεις ανήκουν, όμως, στο φάσμα της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής ;
- Ενδοσκοπικές επεμβάσεις: Πραγματοποιούνται με την είσοδο εργαλείων μέσω φυσικών οπών, χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η γαστροσκόπηση, η κολονοσκόπηση, η υστεροσκόπηση, η κυστεοσκόπηση και η βρογχοσκόπηση
- Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις: Αφορούν επεμβάσεις της κοιλιακής χώρας και βρίσκουν ευρέως εφαρμογή στις ειδικότητες της γενικής χειρουργικής, της γυναικολογίας και της παιδοχειρουργικής. Η είσοδος των εργαλείων και της κάμερας πραγματοποιείται μέσω μικρών τομών, όπου τοποθετούνται ειδικά τροκαρ για την είσοδο των εργαλείων και της βιντεοκάμερας. Απαραίτητο στοιχείο για την εξασφάλιση της ασφάλειας του χειρουργείου αποτελεί η διάταση της κοιλιακής κοιλότητας με την είσοδο CO
- Αρθροσκοπικές επεμβάσεις: Εφαρμόζονται οι ίδιες βασικές αρχές με τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις, μόνο που αφορά πολύ συχνά πραγματοποιούμενες επεμβάσεις σε αρθρώσεις όπως αυτές του ισχίου ή του γόνατος. Στα ίδια πλαίσια κινούνται και οι ελάχιστα επεμβατικές επεμβάσεις στον κλάδο της νευροχειρουργικής και αφορούν κυρίως παθήσεις της σπονδυλικής στήλης
- Θωρακοσκοπικές επεμβάσεις: Σε αυτή την περίπτωση, οι τομές και τα τροκάρ αφορούν την περιοχή του θώρακα, πρόσθια και οπίσθια και οι επεμβάσεις αυτές εντάσσονται στο πεδίο των θωρακοχειρουργών.
- Ρομποτική χειρουργική: Η ρομποτική χειρουργική θεωρείται από πολλούς η μετεξέλιξη των παραπάνω τεχνικών. Οι βασικές αρχές της τοποθέτησης τροκάρ παραμένουν οι ίδιες, με την διαφορά πως ο χειρουργός δεν χειρίζεται ο ίδιος τα εργαλεία, αλλά μέσω ενός ρομποτικού συστήματος το οποίο φέρει τα εργαλεία στους βραχίονές του.
Πλεονεκτήματα
Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική εμφανίζει πληθώρα πλεονεκτημάτων για αυτό και πολλές φορές αποτελεί την πρώτη επιλογή χειρουργών και ασθενών. Ο όρος «ελάχιστα επεμβατική» δεν αναφέρεται στις εσωτερικές παρεμβάσεις, αλλά στον τρόπο προσπέλασης. Έτσι, βασικό και θεμελιώδες πλεονέκτημά της αποτελεί το εμφανώς μικρότερο μέγεθος τομών. Αυτό φυσικά συνεπάγεται καλύτερο κοσμητικό αποτέλεσμα, αλλά και μικρότερο μετεγχειρητικό πόνο. Επιπλέον, ο λιγότερο επεμβατικός τρόπος προσπέλασης μειώνει τον κίνδυνο μετεγχειρητικής ανάπτυξης κηλών, που αποτελεί μια συχνή και πολλές φορές δύσκολη στην διαχείριση της επιπλοκή. Επιπλέον, ένα ακόμη πλεονέκτημα που προσφέρει η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική με τα νεότερα τεχνολογικά επιτεύγματα στο κομμάτι της βιντεοαπεικόνισης είναι η δυνατότητα λεπτομερής απεικόνισης συγκεκριμένων δομών με μεγαλύτερη λεπτομέρεια από ότι θα μπορούσε το ανθρώπινο μάτι να αντιληφθεί .
Προκλήσεις
Παρόλα τα εμφανή πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, αυτή εμφανίζει ορισμένους περιορισμούς και προκλήσεις και για αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί πανάκεια. Αρχικά, η καμπύλη εκμάθησης όλων των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών είναι πολύ μεγαλύτερη και πιο απαιτητική από αυτή των παραδοσιακών ανοιχτών τεχνικών. Επιπλέον, η δημιουργία πνευμοπεριτόναιου με την έμφυση CO2 ενέχει κινδύνους και μπορεί να οδηγήσει σε αιμοδυναμικές και αναπνευστικές διαταραχές. Επιπλέον, πολλές φορές προκύπτουν καταστάσεις κατά τη διάρκεια της επέμβασης (π.χ. ανεξέλεγκτη αιμορραγία) που απαιτούν δύσκολους και άμεσους χειρισμούς οι οποίοι απαιτούν την μετάπτωση της επέμβασης σε ανοιχτή. Τέλος, τόσο η ίδια η πολυετής εκπαίδευση του χειρουργού σε αυτές τις τεχνικές, αλλά και ο εξοπλισμός του χειρουργείου καταστούν αυτές τις επεμβάσεις ιδιαίτερα κοστοβόρες, συγκριτικά με την εναλλακτική του ανοιχτού χειρουργείου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Minimally invasive surgery, researchgate.net. Διαθέσιμο εδώ
- Minimally invasive surgical procedures, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Safety in Minimally Invasive Surgery. PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Clinical Applications of minimally invasive uniportal video-assisted thoracic surgery, researchgate.net. Διαθέσιμο εδώ
