Του Θανάση Μάριζα,
Η κατάσταση έχει ως εξής: η κυβερνητική χρηματοδότηση εξαντλείται μέσα στην επόμενη εβδομάδα, η κοινοβουλευτική ρεπουμπλικάνικη πλειοψηφία αρνείται να συνεργαστεί με τον ίδιο της τον εαυτό και ο Ομιλητής της Βουλής, στου οποίου τις ευθύνες συγκαταλέγεται η λύση του προβλήματος, προσπαθεί να βρει μια προσωρινή –έστω– λύση, ώστε να μην «κανιβαλιστεί» πολιτικά από τους φαινομενικούς ομοϊδεάτες του.
Εάν το ανωτέρω σενάριο προκαλεί μια αίσθηση “déjà-vu”, αυτή οφείλεται στο γεγονός πως, σε γενικές γραμμές, έτσι είχαν τα πράγματα και νωρίτερα στο φετινό φθινόπωρο. Η μόνη διαφορά εντοπίζεται στο πρόσωπο του Ομιλητή. Αντί για τον Kevin McCarthy (του οποίου η –ομολογουμένως θεαματική– καθαίρεση είχε εξεταστεί τον προηγούμενο μήνα), τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει αναλάβει, πλέον, ο (μέχρι πρότινος αρκετά πιο άγνωστος) Mike Johnson. Μερικές φορές, η Ιστορία επαναλαμβάνεται περισσότερο κι από τα… remakes του Hollywood.
Ο Johnson δεν έχει να προσφέρει κάτι το πολιτικά ρηξικέλευθο, ακόμα και για τα δεδομένα της (χιλιο)πεπατημένης του κόμματός του. Οι δραστηριότητές του, πρωτού αναδειχθεί ξαφνικά στον εν λόγω θώκο, περιορίζονταν στην πατροπαράδοτη συντηρητική τακτική της συμμετοχής στο λεγόμενο «πόλεμο αρχών» (culture war): είχε υπερασπιστεί δικαστικά εις διπλούν την απαγόρευση του ομοφυλοφιλικού γάμου από την πολιτεία του, Louisiana, ενώ είχε χαρακτηρίσει την ημέρα ανατροπής της απόφασης Roe v. Wade, περί δικαιώματος στις αμβλώσεις, ως «ιστορική και χαρμόσυνη».
Η πιο «τολμηρή», ωστόσο, πολιτική του πράξη, κι αυτή που τον βοήθησε να κερδίσει αρκετή ενδοκομματική εύνοια από τα κατάλληλα πρόσωπα, ώστε να φτάσει εκεί όπου βρίσκεται σήμερα, ήταν η απόπειρα πρόσδοσης μιας νομικής δικαιολόγησης στις (κατά τ’ άλλα αδικαιολόγητες) παραφροσύνες του Trump περί νοθείας στο αποτέλεσμα των Προεδρικών Εκλογών, το 2020. Ακόμα και οι Ρεπουμπλικάνοι που, ιδιωτικά, παραδέχονταν ότι ο (τότε προσφάτως) τέως Πρόεδρος φαινόταν να έχει «σαλτάρει», αναγκάζονταν, δημόσια, να στηρίξουν το φρούδο σχέδιο του Johnson, ώστε να αποδείξουν την κομματική τους «αφοσίωση».
Αυτό ακριβώς το ζήτημα της «αφοσίωσης» φαίνεται να έχει καταραστεί το πόντιουμ του Ομιλητή της Βουλής. Έπειτα από τη «σταυροφορία» έναντι του McCarthy, αμάρτημα του οποίου αποτέλεσε η (Ωιμέ!) διάθεση συνεργασίας με τους Δημοκρατικούς, ώστε να αποφευχθεί ένα ομοσπονδιακό «λουκέτο», λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, οι ακροδεξιοί διώκτες του απομάκρυναν επιτυχώς δυο υψηλόβαθμους επίδοξους διαδόχους: τους Steve Scalise και Tom Emmer, των οποίων οι φαινομενικά υψηλόβαθμες θέσεις στην κομματική ιεραρχία δεν κατάφεραν να τους προστατεύσουν από ανάλογες κατηγορίες περί ανεπαρκούς συντηρητισμού. Η υποψηφιότητα μετέβη, προσωρινά, στο άλλο άκρο, με τον υπερσυντηρητικό Jim Jordan (έναν άνθρωπο του οποίου η σχέση με τον Johnson, σύμφωνα με τον τελευταίο, είναι σαν αυτή «του Batman και του Robin»). Ο ίδιος, όμως, είναι πασίγνωστος τόσο για την οξύτητα όσο και την απλότητα των πεποιθήσεών του. Δε θα διέθετε ούτε την ικανότητα ούτε, σίγουρα, τη διπλωματική «φινέτσα», ώστε να ανταπεξέλθει στα καθήκοντα του Ομιλητή.
Ο κλήρος έλαχε, έτσι, στον Johnson: έναν άνθρωπο αρκετά συντηρητικό, ώστε να ικανοποιήσει τα τραμπικά «κυνηγόσκυλα» του κόμματος, και συνάμα αρκετά σοβαροφανή, με σκοπό να κάμψει τις αδυναμίες που κόστισαν στον μέντορά του το πόστο. Διέθετε, επίσης, το πλεονέκτημα της σχετικής ανωνυμίας: ακόμα και μέλη του ίδιου του κόμματός του παραδέχθηκαν πως θα έπρεπε να τον… γκουγκλάρουν, μόλις η εκλογή του αναδείχθηκε σε ρεαλιστικό ενδεχόμενο.
Πίσω στην επικαιρότητα, όμως. Η πεισματική άρνηση των Ρεπουμπλικάνων να συσφίξουν τα δυο δεξιά τους «χέρια», που απορρέει από το σύνδρομο Στοκχόλμης τους προς έναν, νομικά και ηθικά, κατακριτέο πρώην Πρόεδρο, έχει δημιουργήσει σοβαρές προστριβές στα φαινομενικά απλά, τυπικά και (ως επί το πλείστον) γραφειοκρατικά «γρανάζια» της πολιτικής. Η τελευταία ομοσπονδιακή διακοπή, το 2019, είχε συμβεί λόγω της προσκόλλησης του Trump στην εξασφάλιση πόρων για το διαβόητο τείχος του. Όταν οι Δημοκρατικοί κέρδισαν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και η τάξη αποκαταστάθηκε, το φταίξιμο έπεσε πράγματι στον τότε Πρόεδρο. Κάτι τέτοιο δύσκολα θα συμβεί τώρα. Ο Biden, εξάλλου, σε αντίθεση με τον αντίζηλό του, δε βασίζει την καμπάνια του στο αλάθητο, αλλά στο εναλλακτικό. Όσο οι Ρεπουμπλικάνοι συνεχίζουν να πυροβολούν τους εαυτούς τους στο πόδι, τόσο το μήνυμα του νυν Προέδρου αποκτά μια (ομολογουμένως απελπιστικά αναγκαία) δικαιολόγηση και ενίσχυση.
Τίποτα δεν είναι, πλέον, δεδομένο στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Οι επικείμενες προεδρικές εκλογές, του επόμενου χρόνου, θα σηματοδοτήσουν μια περίπου δεκαετία από την αρχή της εν λόγω αστάθειας. Το ερώτημα παραμένει: είναι η ρεπουμπλικανική Δεξιά καταδικασμένη να επιβιώνει μέσω της ακρότητας ενός τσαρλατάνου ή θα μπορέσει να υπάρξει, κάποτε, μια επιστροφή στην ιδεολογική της κανονικότητα. Η τελευταία είναι, ή, τουλάχιστον, θα έπρεπε να είναι, σίγουρα προτιμητέα από ό,τι στο καλό συμβαίνει τώρα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- How Mike Johnson Went from Relative Obscurity to Speaker of the House, The New Yorker, διαθέσιμο εδώ
- House GOP’s Dysfunction Inches Government Toward Shutdown, The Daily Beast, διαθέσιμο εδώ
- Shutdown standoff: White House preps for Johnson to fail, Politico, διαθέσιμο εδώ
- With Kevin McCarthy’s Removal, a Long Government Shutdown Just Got More Likely, Jacobin, διαθέσιμο εδώ
