Της Μαρίας Βέργου,
Η πατριαρχία αποτελεί μια κοινωνική «μάστιγα» που «πηγάζει» από ιδέες αιώνων και «ενστερνίζεται» την αντρική κυριαρχία και ανωτερότητα σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο, ενώ συνεπάγεται σε μεγάλο βαθμό τη γυναικεία υποταγή στο «ισχυρό», «προνομιούχο» φύλο. Με τα χρόνια, αυτό το κοινωνικό φαινόμενο άρχισε να «διαβρώνεται» και η γυναίκα ξεκίνησε να αποκτά την ανεξαρτησία της και να εξελίσσεται «γεφυρώνοντας το χάσμα» μεταξύ των δύο φύλων, αναδεικνύοντας την αξία της και υπερασπιζόμενη τα δικαιώματά της. Πόσο βαθιά «ριζωμένες» είναι, όμως, οι πατριαρχικές αντιλήψεις στη συνείδηση και το μυαλό του σύγχρονου ανθρώπου; Πώς η γυναίκα, λόγω των ιδεολογιών αυτών έχει υποσυνείδητα πολλές φορές αμφιβολίες για τον εαυτό της, τις δυνατότητες της και τις ικανότητες της να ανταποκρίνεται επαρκώς σε διάφορους τομείς της καθημερινής ζωής;
Ζούμε σε μια ανεπτυγμένη κοινωνία τόσο πολιτισμικά, όσο και πνευματικά και οι άνθρωποι πλέον τείνουν να δίνουν μεγάλη αξία στη ψυχοσύνθεση τους και στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης πολύπλευρης προσωπικότητας. Δεδομένων των παραπάνω γεγονότων θα έπρεπε να είμαστε σίγουροι ότι φαινόμενα διακρίσεων και φυλετικού ρατσισμού θα έπρεπε να λείπουν από την καθημερινότητά μας. Εντούτοις, αυτό δεν βλέπουμε να συμβαίνει. Γυναικοκτονίες, βία σωματική και σεξουαλική έναντι των γυναικών, σεξιστικά σχόλια στους δρόμους «κατακλύζουν» τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και επηρεάζουν τελικά την άποψη της ίδιας της γυναίκας για τον εαυτό της. Τα περιστατικά αυτά «μαρτυρούν» ότι η πατριαρχία είναι βαθιά «ριζωμένη» στο μυαλό μας και εκδηλώνεται ακόμη και σήμερα με πολλαπλούς και ποικίλους τρόπους.
Πώς επηρεάζει αυτή η κατάσταση τη γυναίκα του σήμερα; Η εκδήλωση του φαινομένου της πατριαρχίας στην καθημερινότητα έχει άμεσο αντίκτυπο στο πώς μια γυναίκα βλέπει και αντιμετωπίζει πλέον τον εαυτό της. Τα σεξιστικά σχόλια που αφορούν τη γυναικεία εμφάνιση οδηγούν τη γυναίκα να στρέφεται και να κατηγορεί τον εαυτό της, μειώνοντας έτσι, αισθητά την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση της. Ένας τομέας της σύγχρονης ζωής που επίσης έχει ισχύ είναι τα πατριαρχικά κατάλοιπα στο χώρο εργασίας. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γυναίκες υποτιμούνται και λαμβάνουν χαμηλότερες οικονομικές απολαβές, ενώ συνάμα ο κόπος τους και ο χρόνος που αφιερώνουν στη δουλειά δεν θεωρείται ποτέ αρκετός ή και πολλές φορές αρκετά αποτελεσματικός. Συνεπώς, κάθε γυναίκα που βιώνει αυτή την υποβάθμιση παύει να πιστεύει στις δυνάμεις της, στερώντας στον εαυτό της την ευκαιρία μελλοντικής ανέλιξης.
Επιπρόσθετα, η απαίτηση της κοινωνίας από τις γυναίκες να μπορούν να ανταποκρίνονται άψογα και να είναι επιμελείς τόσο στην εργασία τους, όσο και στα οικογενειακά τους «καθήκοντα» έχει αποτελέσει μεγάλο πρόβλημα για τη ψυχολογία τους. Οι άντρες από την άλλη πλευρά, ως «κοινωνικά ευνοούμενοι» φαίνεται να έχουν λιγότερες υποχρεώσεις στο σπίτι αλλά και στην ανατροφή των παιδιών μέχρι και σήμερα. Το συνεχές άγχος των γυναικών, λοιπόν, να φέρουν εις πέρας όλες τις καθημερινές υποχρεώσεις και ο ελάχιστος χρόνος που αφιερώνουν για τον εαυτό τους και τη ξεκούραση τους μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα, όπως κατάθλιψη, διατροφικές διαταραχές, αγχώδεις διαταραχές και αυπνίες, ενώ παράλληλα μπορεί να επηρεάσει αισθητά τη διάθεση τους να κάνουν πράγματα οδηγώντας στην αδράνεια και στο τέλμα.
Μια γυναίκα του σήμερα έχει να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις και να διαχειριστεί μια δύσκολη καθημερινότητα σε ποικίλους τομείς, οι οποίοι είναι άμεσα «επηρεασμένοι» από «παλαιωμένες» πατριαρχικές ιδεολογίες. Ακόμη, και η ίδια βρίσκεται πάντοτε σε μια σύγχυση για την επάρκειά της και για την κρίση της σχετικά με το σωστό και το λάθος. Η πίεση είναι μεγάλη και μετά από κάποιο σημείο μπορεί να χάσει τον έλεγχο του εαυτού της και να υποτιμήσει και η ίδια τις ικανότητές της. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλοι είμαστε άνθρωποι και κάποτε αυτό πρέπει πραγματικά να αλλάξει…
