Της Αγγελικής Γιοβανίδη,
Τις τελευταίες ημέρες έχει προκληθεί έντονη συζήτηση, μετά την ανακοίνωση των ρυθμίσεων που προβλέπονται στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο, με τίτλο «Μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής».
Στο νομοσχέδιο αυτό, προβλέπονται ρυθμίσεις κυρίως στις εξής θεματικές ενότητες:
– Περιορισμός της χρήσης μετρητών.
– Ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
– Νέο σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
– Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για ελέγχους και διασταυρώσεις.
– Διαφανείς και αποτελεσματικοί έλεγχοι.
Όσον αφορά στην πρώτη θεματική, αυτή της μείωσης της χρήσης των μετρητών, το νομοσχέδιο προβλέπει μεταξύ άλλων: απαγόρευση μετρητών στις αγορές ακινήτων (το τίμημα για την αγορά ακινήτου θα καταβάλλεται με τραπεζικά μέσα πληρωμής, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για ακυρότητα στην περίπτωση που προβλέπεται ρητώς η καταβολή μετρητών αλλά και πρόστιμο για τους παραβάτες), καταβολή προνοιακών και κοινωνικών επιδομάτων με χρεωστικές κάρτες, αύξηση του ήδη ισχύοντος προστίμου για συναλλαγές με μετρητά άνω του προβλεπόμενου ορίου, υποχρεωτικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων για προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης με τραπεζικά μέσα πληρωμής.
Επιπλέον, στην αντιμετώπιση της δυσκολίας εξεύρεσης κατοικίας προς εκμίσθωση και δημιουργίας ανταγωνισμού στην αγορά των ακινήτων, αλλά και στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού με τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στοχεύουν οι ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι σημαντικότερες εκ των οποίων είναι: επέκταση του τέλους διαμονής παρεπιδημούντων και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, υποχρέωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας σε όσους διαθέτουν πάνω από 3 ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση, αυστηροποίηση των προστίμων για όσους δεν εγγράφονται στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης και θέσπιση ορίου 60 ημερών στη διάρκεια της μίσθωσης, προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια.
Όσον αφορά στο νέο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, το οποίο φαίνεται ότι έχει προκαλέσει και τη μεγαλύτερη συζήτηση στους σχετικούς επαγγελματικούς και επιστημονικούς κλάδους, θα προβλέπεται στο εξής ελάχιστη αμοιβή (κατ’ αντιστοιχία με το ύψος του κατώτατου μισθού), η οποία θα προσδιορίζεται ως η ελάχιστη εισφερόμενη αξία της προσωπικής εργασίας του αυτοαπασχολούμενου στην επιχείρησή του. Η ελάχιστη αμοιβή δεν μπορεί να υπολείπεται του μεγαλύτερου μεταξύ: α) του ελάχιστου (βασικού) μισθού προσαυξημένου κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος, μετά τα 3 πρώτα έτη και β) του ανώτερου ετήσιου μισθού (έως 30.000 ευρώ) που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει στο προσωπικό του. Παράλληλα, η ελάχιστη αμοιβή, προσαυξάνεται με 2 τρόπους, σωρευτικά: Α. με ένα ποσό ίσο με το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας (μισθός, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) του προσωπικού που ο αυτοαπασχολούμενος απασχολεί στην επιχείρησή του, με ανώτατο όριο τις 15.000€ και Β. με ένα συντελεστή όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ (35%, 70% και 100%, αναλόγως ποσού και με ανώτατο όριο τις 50 χιλιάδες ευρώ).
Επομένως, με εξαίρεση τους νέους επαγγελματίες, για τους οποίους υπάρχει απαλλαγή τα τρία πρώτα έτη από την έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας και ελαφρύνσεις για τα επόμενα δύο έτη (4ο και 5ο έτος από την έναρξη), τα ποσά που υποχρεωτικά θα δηλώνουν πλέον ως έσοδα οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν μπορεί να υπολείπονται των 10.920 ευρώ/έτος, ποσό, το οποίο αντιστοιχεί στο μεικτό ποσό του κατώτατου μισθού (780,00 ευρώ μηνιαίως). Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για τους ελεύθερους επαγγελματίες με αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80% (μείωση 50%) και σε εκείνους που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους (επίσης μείωση 50%). Θεσπίζεται, έτσι, η φορολόγηση βάσει τεκμαρτού εισοδήματος, τεκμήριο, το οποίο θα είναι μαχητό με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία (π.χ. στρατιωτική θητεία, νοσηλεία σε νοσοκομείο, κράτηση σε φυλακή, κ.λπ.).
Τέλος, για όσους δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα εφαρμοστεί άμεσα, από το 2024 μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50%, ενώ, όσοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα έχουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25%. Για μια ακόμη φορά δε, η κυβέρνηση εξαγγέλλει κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος σε βάθος διετίας. Ακόμη, όσων αφορά στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, εντός του 2024 θα γίνει υποχρεωτική η ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData, θα γίνει υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση και η τήρηση ψηφιακού πελατολογίου από επιλεγμένες κατηγορίες επιχειρήσεων με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, ενώ οι πολίτες που καταγγέλλουν παραποιημένες ταμειακές μηχανές μέσω της εφαρμογής “Appodixi”, θα λαμβάνουν ως επιβράβευση το δεκαπλάσιο της αξίας της συναλλαγής για την οποία έγινε η καταγγελία, με ελάχιστο τα 100€ και μέγιστο τις 3.000€. Ακόμη, υπάρχει πρόβλεψη για δυνατότητα ύπαρξης κάμερας στους φορολογικούς ελέγχους και διεύρυνση των έμμεσων κριτηρίων ελέγχου π.χ. όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
Τα παραπάνω μέτρα, αν και είναι δύσκολο να αξιολογηθούν πλήρως πριν την εφαρμογή τους, εάν ψηφιστούν ως έχουν, θέτουν, πάντως, βάσιμο προβληματισμό σχετικά με το κατά πόσο είναι δίκαια για το μεγαλύτερο μέρος των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων, ενώ για μια ακόμη φορά δημιουργείται η εντύπωση ότι από αυτούς θα σηκωθεί το «βάρος» της επί πολλών ετών δυσλειτουργίας και ανεπάρκειας των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους. Ήδη δε, οι περισσότεροι επιστημονικοί και επαγγελματικοί σύλλογοι έχουν ανακοινώσει κινητοποιήσεις, σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν την οριστική ψήφιση του παραπάνω νομοσχεδίου. Μένει να δούμε την τελική απόφαση και την εφαρμογή στην πράξη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΥΠΟΙΚ: 16 ερωτήσεις και απαντήσεις για το φορολογικό νομοσχέδιο, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Υπουργικό για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και τα μέτρα μείωσης του ενεργειακού κόστους, amna.gr, διαθέσιμο εδώ
