Της Μαρίας Αλευρομαγείρου,
1938: Η μέρα αυτή έχει μείνει στη συλλογική μνήμη των Εβραίων ως η «Νύχτα των Κρυστάλλων». Πρόκειται για μια από τις σκοτεινότερες στιγμές της Νεότερης Ιστορίας, αποτελώντας τον προάγγελο των διώξεων κατά των Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς της Γερμανίας.
Η άνοδος του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία τον Ιανουάριο του 1933 άλλαξε ριζικά το σκηνικό για τον εβραϊκό πληθυσμό της Γερμανίας, αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης, καθώς ο ηγέτης του ναζιστικού κόμματος διαπνεόταν από έντονα αντισημιτικά αισθήματα. Στην αρχή, είχε εφαρμόσει ένα σύστημα μποϊκοτάζ κατά των επιχειρήσεων που ανήκαν στους Εβραίους, ενώ, παράλληλα, απολύθηκαν κι από το Δημόσιο. Το επόμενο μεγάλο ράπισμα από το καθεστώς ήρθε το ΄35, οπότε και ψηφίστηκαν οι λεγόμενοι νόμοι της Νυρεμβέργης, με την κυριότερη πρόβλεψή τους να είναι η αφαίρεση της γερμανικής υπηκοότητας από τους Εβραίους πολίτες.
Τα χρόνια περνούσαν και το φθινόπωρο του 1938 ένα γεγονός θα δώσει την αφορμή στους Ναζιστές να προβούν σε σκληρές διώξεις. Έτσι, ένας νεαρός Πολωνοεβραίος, ο Herschel Grynszpan, πυροβόλησε στο Παρίσι τον Γερμανό διπλωμάτη Ernst vom Rath, με αποτέλεσμα τον θάνατό του δύο μέρες αργότερα. Ο λόγος που όπλισε το χέρι του ήταν η εξορία της οικογένειάς του από τη Γερμανία. Το γεγονός αυτό εκμεταλλεύτηκε άμεσα ο Υπουργός Προπαγάνδας του Ράιχ Joseph Goebbels, για να εμφυσήσει περισσότερο μένος κατά του εβραϊκού πληθυσμού.
Η οργή αυτή ξέσπασε το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου, όταν ένας αγριεμένος όχλος αποτελούμενος από φανατικούς ναζιστές, μέλη των SS και απλούς πολίτες βγήκαν στους δρόμους, πυρπολώντας και βανδαλίζοντας τις περιουσίες των Εβραίων. Σπίτια, επιχειρήσεις, σχολεία, συναγωγές και νεκροταφεία μπήκαν στο στόχαστρο των εξαγριωμένων που δεν σταμάτησαν όλο το βράδυ. Περισσότεροι από 90 άνθρωποι εκτιμάται ότι έχασαν τη ζωή τους εκείνες τις ώρες, 1.000 συναγωγές καταστράφηκαν ολικώς ή μερικώς και γύρω στις 7.500 επιχειρήσεις είχαν την ίδια τύχη. Επιπλέον, πάνω από 30.000 συνελήφθησαν και στάλθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Την επόμενη μέρα, οι δρόμοι από τις εβραϊκές συνοικίες ήταν γεμάτοι με σπασμένα γυαλιά από βανδαλισμένα κτήρια, δίνοντας, έτσι, το όνομα η «Νύχτα των Κρυστάλλων». Μάλιστα, οι ναζί δεν δίστασαν να κατηγορήσουν τον ίδιο τον εβραϊκό πληθυσμό για τις καταστροφές, επιβάλλοντάς τους το πρόστιμο των $ 400 εκατ. Αξίζει να αναφέρουμε πως, σε συνέντευξη Τύπου στις 15 Νοεμβρίου 1938, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Franklin D. Roosevelt καταγγέλλει την αντισημιτική επίθεση των Ναζί.
Η φριχτή αυτή νύχτα έδωσε στους Εβραίους σε όλο τον κόσμο να καταλάβουν ότι ο ναζιστικός αντισημιτισμός δεν ήταν μια προσωρινή κατάσταση που απλώς εντεινόταν. Ύστερα, λοιπόν, από όλα αυτά, πολλοί Εβραίοι άρχισαν να σχεδιάζουν τη φυγή τους από τη Γερμανία, προκειμένου να σώσουν ό,τι μπορούσαν. Η συνέχεια είναι γνωστή και δυστυχώς ακόμα χειρότερη, καθώς μέσα στα επόμενα χρόνια περίπου 6 εκατομμύρια Εβραίοι θα χάσουν τη ζωή τους με μαρτυρικό τρόπο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, σημειώνοντας με μελανά γράμματα τις σελίδες της Ιστορίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Kristallnacht, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Kristallnacht, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- THE “NIGHT OF BROKEN GLASS”, encyclopedia.ushmm.org, Διαθέσιμο εδώ
- 9 NOVEMBER 1938: THE NOVEMBER POGROM (KRISTALLNACHT), hmd.org.uk, Διαθέσιμο εδώ
