Του Δαμιανού Λιακάκη,
Ο Νίκολα Τέσλα ήταν Σέρβος εφευρέτης που γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου του 1856 στο Σμίλιαν. Το περιστατικό που άλλαξε τη ζωή του, στην ηλικία των 7 ετών, ήταν ο θάνατος του αδελφού του (πτώση από άλογο) που διαδραματίστηκε μπροστά του. Έπασχε από ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές και είχε διάφορες ψευδαισθήσεις. Από μικρή ηλικία σκεφτόταν τρόπους να εκμεταλλευτεί τη δύναμη των καταρρακτών, κάτι το οποίο κατάφερε, αφού για την κατασκευή του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας στο Νιαγάρα χρειάστηκαν 9 πατέντες του (από τις 13 συνολικά). Το 1882, σε μια βόλτα στο πάρκο, του ήρθε η ιδέα για το περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο και σχεδίασε με το μπαστούνι του στο χώμα μια επαγωγική γεννήτρια. Το πηνίο Τέσλα, με το οποίο ανέπτυξε το τριφασικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αποτελεί μία από τις 700 εφευρέσεις του. Πέθανε στις 7 Ιανουάριου του 1943, μόνος του στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου, όπου και βρέθηκε μετά από 2 μέρες.
Ο Τόμας Έντισον γεννήθηκε στις 11 Φεβρουάριου του 1847 στο Μέιλαν της πολιτείας Οχάιο. Πήγε μόνο λίγους μήνες σχολείο και στη συνέχεια τον διάβαζε η μητέρα του που ήταν πρώην δασκάλα. Άκουγε μόνο από το ένα αυτί και ο ίδιος πίστευε ότι αυτό τον βοήθησε να μην αποσπάται η προσοχή όταν εργάζεται. Πολλοί πιστεύουν ότι εφηύρε την λάμπα, αλλά στην πραγματικότητα την τελειοποίησε έτσι ώστε να έχει πρακτική χρήση. Ο φωνογράφος ήταν η εφεύρεση (γενικά οι ευρεσιτεχνίες του ξεπερνούν τις 1000) που τον έκανε γνωστό και συνέβαλε στο να βρεθούν αρκετοί επενδυτές να τον βοηθήσουν. Ήταν επιχειρηματικό μυαλό, αφού πάντα σκεφτόταν και την παραγωγή της εφεύρεσης του μαζί με το οικονομικό όφελος. Το 1876 δημιούργησε ένα από τα πρώτα ερευνητικά εργαστήρια στο Μένλο Παρκ. Πέθανε στις 8 Οκτωβρίου 1931 σε ηλικία 84 ετών στο εργαστήριό του.
Η συνάντηση
Ο Τέσλα πήγε στη Νέα Υόρκη το 1884, έχοντας λίγα χρήματα και μια συστατική επιστολή από τον Τσαρλς Μπάτσελορ για να την δώσει στον Έντισον. Η επιστολή έγραφε «Έχω γνωρίσει δυο μεγάλους ανθρώπους. Ο ένας είστε εσείς, ο άλλος είναι ο νέος που στέκεται μπροστά σας». Έτσι, ο Τέσλα προσλαμβάνεται και με την δουλειά του δείχνει την αξία του. Ο Έντισον ήθελε βοήθεια για να λύσει τα προβλήματα του δικτύου που ήταν με συνεχές ρεύμα, και η λύση του Τέσλα ήταν το εναλλασσόμενο. Η ιδέα δεν άρεσε στον Έντισον γιατί χρειαζόταν πολλά χρήματα για την αλλαγή του ήδη υπάρχοντος συστήματος, και σαν επιχειρηματικό μυαλό ζητούσε μια οικονομικότερη λύση. Ακόμα μια διαφωνία τους, που ώθησε τον Τέσλα να παραιτηθεί, ήταν ότι του είχε υποσχεθεί αμοιβή 50.000$ αν βελτίωνε μια DC μηχανή του, κάτι το οποίο έκανε χωρίς να πάρει τα χρήματα.
Λόγοι που το AC ήταν καλύτερη επιλογή από το DC
Με το DC (συνεχές ρεύμα) έχουμε μείωση της τάσης όσο αυξάνονται οι καταναλωτές και η απόσταση αυτών από το εργοστάσιο. Με άλλα λόγια, μπορεί η τάση στην αρχή της γραμμής να είναι 100 Volt και στους καταναλωτές 70 Volt, προκαλώντας έτσι τη μη σωστή λειτουργεία του δικτύου. Αυτό συμβαίνει γιατί όσο μεγαλύτερο είναι το ρεύμα που διαρρέει έναν αγωγό, τόσο αυξάνονται οι απώλειες σε αυτόν. Η λύση σε αυτό το πρόβλημα ήταν η δημιουργία νέων εργοστασίων κοντά στους καταναλωτές (αρκετά ακριβή και καθόλου λειτουργική). Από την άλλη, το AC (εναλλασσόμενο ρεύμα), με μια συσκευή που είχε τελειοποιήσει ο Τέσλα, τον μετασχηματιστή, κατάφερε να λύσει το πρόβλημα της μεταφοράς ενέργειας. Ο μετασχηματιστής καταφέρνει να αυξάνει την τάση αλλά και να την μειώνει. Έτσι, στα εργοστάσια υπάρχει ένας μετασχηματιστής που αυξάνει την τάση και προκαλεί την μεταφορά (με υψηλή τάση έχουμε μικρά ρεύματα, άρα μικρές απώλειες στη μεταφορά), και στις πόλεις υπάρχει άλλος ένας μετασχηματιστής που υποβαθμίζει την τάση σε ασφαλείς τιμές.
Ο πόλεμος των ρευμάτων
Ο Τέσλα προσπάθησε ανεπιτυχώς να φτιάξει τη δικιά του πατέντα, φτάνοντας σε σημείο να σκάβει χαντάκια για 2 δολάρια την ημέρα. Το 1888, ο Τζορτζ Γουέστινχαουζ συνεργάστηκε μαζί του αγοράζοντας τις πατέντες του για 60.000$ σε μετοχές και μετρητά, αλλά υπέγραψε και συμβόλαιο 2.5$ για κάθε ίππο ηλεκτρικής ενέργειας που θα παρήγαγαν οι μηχανές του. Η εταιρεία του Γουέστινχαουζ μέσα μόνο σε έναν χρόνο κατάφερε να έχει το ένα τέταρτο της αγοράς. Βλέποντας αυτό ο Έντισον, και έχοντας ως μόνο του όπλο ότι το DC είναι ασφαλέστερο, άρχισε την προπαγάνδα. Με την βοήθεια του Χάρολντ Μπράουν ξεκίνησε τη δυσφήμηση του AC, αρχικά με άρθρα σε εφημερίδες που φόβιζαν τον κόσμο, και στη συνέχεια πλήρωνε παιδιά για να φέρνουν αδέσποτα τα οποία σκότωνε σε ομιλίες του με υψηλή εναλλασσόμενη τάση, θέλοντας να δείξει την επικινδυνότητά της.
Το 1890 έγινε η πρώτη εκτέλεση σε ηλεκτρική καρέκλα με AC, το σχέδιο κατασκευής της οποίας είχε δοθεί από τον Μπράουν. Χρειάστηκε να επαναληφθεί η διαδικασία αρκετές φορές γιατί δεν είχε γίνει σωστή εκτίμηση της τάσης, κι έτσι ο θάνατος ήταν φρικτός. Η εταιρεία του Γουέστινχαουζ βρισκόταν σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Ο ίδιος ζήτησε από τον Τέσλα να αλλάξουν τους όρους του συμβολαίου του και ο Τέσλα το έσκισε, θέλοντας να βοηθήσει τον άνθρωπο που δεν τον είχε προδώσει, χάνοντας με αυτό τον τρόπο πολλά εκατομμύρια αλλά σώζοντας την εταιρεία. Η απάντηση του Τέσλα για την ασφάλεια του AC δόθηκε στις 21 Μαΐου του 1891, όταν έβαλε σε λειτουργία ένα πηνίο Τέσλα και μπήκε στο δωμάτιο χωρίς προστασία για να διαβάσει ένα βιβλίο. Το τέλος στο πόλεμο των ρευμάτων δόθηκε την 1η Μαΐου του 1893 στη Διεθνή Έκθεση του Σικάγο, όταν η εταιρεία του Γουέστινχαουζ ανέλαβε την παροχή ενέργειας νικώντας την General Electric (νωρίτερα, το 1892, ο Έντισον αναγκάστηκε να φύγει από την εταιρεία του). Το σύστημα μεταφοράς του Τέσλα χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα.
«Το παρόν είναι δικό τους. Το μέλλον, για το οποίο έχω δουλέψει πραγματικά, είναι δικό μου
Νίκολα Τέσλα
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Nikola Tesla, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- Μια άγνωστη ιδιοφυΐα πίσω από ένα πασίγνωστο όνομα – Ποιος ήταν ο Nikola Tesla;, moneyreview.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Thomas Edison: Η μεγαλοφυΐα είναι ένα τοις εκατό έμπνευση και ενενήντα εννιά τοις εκατό προσπάθεια, enallaktikiagenda.gr, Διαθέσιμο εδώ
- How Edison, Tesla and Westinghouse Battled to Electrify America, history.com, διαθέσιμο εδώ
- The real story behind ‘The Current War,’ about Edison, Tesla and Westinghouse, edition.cnn.com, Διαθέσιμο εδώ
