Του Κώστα Καρατζά,
Έντονο ενδιαφέρον προκαλεί στη διεθνή επικαιρότητα η επίσκεψη του Αυστραλού Πρωθυπουργού, Anthony Albanese, στο Πεκίνο μετά από επτά χρόνια «πάγου» των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Οι δύο χώρες τα τελευταία χρόνια βρίσκονταν, ουσιαστικά, σε διπλωματικό αδιέξοδο. Αρκετοί αναλυτές, μάλιστα, παρουσίαζαν την Αυστραλία ως τον Δαβίδ που έχει να αντιμετωπίσει τον Γολιάθ, δηλαδή την Κίνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αυστραλία αρνήθηκε πεισματικά να εισάγει την τεχνολογία της κινεζικής εταιρείας Huawei, κατήγγειλε αρκετές φορές την Κίνα για προσπάθειες πολιτικής ανάμειξης, ενώ στην αρχή της πανδημίας κάλεσε για ενδελεχή έρευνα της προέλευσης του ιού Covid-19.
Παράλληλα, οι δύο χώρες έχουν αλληλοκατηγορήσει η μία την άλλη για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και απειλές κατά της εθνικής ασφάλειας, ενώ είναι γεγονός ότι και στο εσωτερικό των δύο κρατών επικρατεί στην κοινή γνώμη μεγάλη δυσπιστία. Αυτή η καχυποψία, που εντάθηκε με την πανδημία, είχε ως αποτέλεσμα η Κίνα να επιβάλλει δασμούς σε αυστραλιανά προϊόντα, αξίας περίπου $ 20 δις. Τα κυριότερα προϊόντα που επλήγησαν ήταν το σιτάρι, το κριθάρι, το κρέας, το κρασί, ο άνθρακας, η ξυλεία και ο αστακός. Χαρακτηριστικό είναι ότι καταστράφηκε η αυστραλιανή οινοποιία, ενώ είχε ως αποτέλεσμα να δυσκολέψει, σε μεγάλο βαθμό, ο βιοπορισμός των ντόπιων αγροτών. Με αυτόν τον τρόπο, η Κίνα έστειλε το δικό της μήνυμα στην Αυστραλία και είχε ως στόχο να υποφέρουν οι βιομηχανίες της, σε μια κίνησή που είχε προκαλέσει έκπληξη.
Από τότε, βέβαια, η Κίνα έχει πάρει πίσω πολλούς από τους περιορισμούς, κάτι που βοήθησε εν μέρει στην επαναπροσέγγιση των σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών. Στην Αυστραλία η αλλαγή στάσης ξεκίνησε με την εκλογή του Albanese ως Πρωθυπουργού, τον Μάϊο του 2022. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, οι Υπουργοί Άμυνας των δυο χωρών συναντήθηκαν στο πλαίσιο ενός συνεδρίου στη Σιγκαπούρη. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, η Penny Wong, Υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας, επισκέφτηκε τον Κινέζο ομόλογό της στο Πεκίνο. Οι δυο τους είχαν συμφωνήσει να επαναφέρουν τον διάλογο για θέματα όπως το εμπόριο, η κλιματική αλλαγή, ακόμα και η άμυνα, τομέας ο οποίος αυξάνει την ένταση εξαιτίας της αντίθεσης της Κίνας στην A.U.K.U.S., την αμυντική συμφωνία που είχαν συνάψει το 2021 η Αυστραλία, οι Η.Π.Α. και το Ηνωμένο Βασίλειο και στην οποία περιλαμβάνονται πυρηνικά υποβρύχια. Ο διάλογος, που ξεκίνησε τότε, είχε ως αποτέλεσμα να «λιώσουν οι πάγοι», αλλά με αργό ρυθμό.
Η Αυστραλία μετά τη σταδιακή υποχώρηση των περιορισμών εκ μέρους της Κίνας, απέσυρε με τη σειρά της τις καταγγελίες στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ενώ ήδη αρκετά αυστραλιανά προϊόντα έχουν επιστρέψει στην κινεζική αγορά και έπεται η σειρά και άλλων. Στο πλαίσιο καλής θέλησης επαναπροσέγγισης, η Αυστραλία ανακοίνωσε ότι μετά από μακρά αναθεώρηση ασφαλείας δεν θα ακυρώσει την 99ετή μίσθωση μιας κινεζικής εταιρείας στο βόρειο λιμάνι του Darwin.
Η επίσκεψη του Albanese στο Πεκίνο έχει ταυτόχρονα συμβολικό χαρακτήρα, αφού σηματοδοτεί την πρώτη επίσκεψη Αυστραλού Πρωθυπουργού στην κομμουνιστική Κίνα, μετά τη σύναψη δεσμών των δύο χωρών που συμπληρώνουν 50 χρόνια. Αρκετοί αναλυτές επισημαίνουν πως αυτή η επίσκεψη θα αποτελέσει μια καλή βάση για διευρυμένη επικοινωνία, αλλά ίσως δεν θα είναι αρκετό για να γίνουν οι σχέσεις όπως παλιά, πριν την τεταμένη περίοδο. Η οικονομική εκστρατεία του Πεκίνου είχε ως αποτέλεσμα να οξύνει τις ανησυχίες στην Αυστραλία για υποτιθέμενη κινεζική κατασκοπεία. Επίσης, ο Αυστραλός Πρωθυπουργός σε παλαιότερες δηλώσεις του είχε επιπλήξει την Κίνα για τις τακτικές της, την περίοδο του παρατεταμένου εμπορικού πολέμου, ενώ είχε τονίσει τη σημασία της τήρησης και εφαρμογής των κανόνων του διεθνούς εμπορίου, προκειμένου Κίνα και Αυστραλία να ευημερούν.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως την πρώτη ημέρα αυτής της σημαντικής επίσκεψης ο Albanese μίλησε στη μεγαλύτερη εμπορική έκθεση της Κίνας μετά την εναρκτήρια ομιλία του Κινέζου Πρωθυπουργού, Li Qiang. Ο Αυστραλός Πρωθυπουργός τόνισε την ύπαρξη δυνατοτήτων και ευκαιριών για επιχειρήσεις στον τομέα της καινοτομίας στην αγορά. Για την Κίνα η επίσκεψη αυτή έχει μεγάλη σημασία, καθώς θέλει να δείξει πως προσπαθεί να ξαναφτιάξει δεσμούς με εταίρους που είναι φιλικά προσκείμενοι στις Η.Π.Α., όπως η Ευρώπη. Είναι γεγονός πως θα ήταν προς όφελος της Κίνας να έχει σταθερές σχέσεις με έναν σύμμαχο των Η.Π.Α., τη στιγμή που οι εντάσεις Η.Π.Α.-Κίνας «σιγοβράζουν» διαρκώς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Why China and Australia Are Reconciling. Sort of., New York Times, διαθέσιμο εδώ
- Australia’s Albanese seeks dialogue, cooperation in China visit, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- After seven years of strain, an Australian leader is returning to China, CNN, διαθέσιμο εδώ
