Της Κατερίνας Αϊβαλιώτη,
Από τους Σπαρτιάτες που πέταγαν τα παιδιά τους στον Καιάδα, μέχρι τον Κολόμβο που ανακάλυψε την Αμερική, το ψέμα έχει βαθιές ρίζες στην ανθρώπινη φύση και Ιστορία. Ας ρίξουμε μια ματιά στα πιο σημαντικά και στα πιο επικά ψέματα που έχουν διαδοθεί και επηρεάσει την ανθρωπότητα.
- «Εβραίοι σκλάβοι έχτισαν τις πυραμίδες της Αιγύπτου»
Ένας από τους μακροβιότερους μύθους στην ιστορία είναι η ιδέα ότι σκλάβοι έχτισαν τις πυραμίδες, με διάφορες ταινίες, σχολικά εγχειρίδια και βιβλία να αναπαράγουν το ψέμα για πάνω από δυόμισι χιλιάδες χρόνια. Αφορμή για αυτό τον μύθο αποτέλεσαν από τη μια το Βιβλίο της Εξόδου, που ανέφερε ότι οι Ισραηλίτες ήταν σκλάβοι στην Αίγυπτο, δίχως να γίνεται αναφορά στις πυραμίδες, και από την άλλη ο Ηρόδοτος, ο οποίος ισχυρίστηκε σε ένα από τα έργα του ότι 100.000 σκλάβοι έχτισαν τις πυραμίδες -δίχως να γίνεται αναφορά στους Ισραηλίτες. Απόρροια αυτού ήταν οι μεταγενέστεροι ιστορικοί να συνδυάσουν λανθασμένα τα παραπάνω στοιχεία μεταξύ τους.
Παρ’ όλα αυτά, οι Αιγύπτιοι δε χρησιμοποίησαν σκλάβους, αλλά εκπαιδευμένους οικοδόμους για την ανέγερση των πυραμίδων. Όταν το 1990 ανακαλύφθηκαν οι τάφοι αυτών των οικοδόμων αποδείχθηκε από τον τρόπο ταφής τους πως ήταν ελεύθεροι, όχι σκλάβοι. Περαιτέρω αρχαιολογικές ανασκαφές έδειξαν ότι οι οικοδόμοι αυτοί εργάζονταν σε τρίμηνες βάρδιες και παρά το γεγονός ότι πέθαναν νέοι, πιθανότατα έζησαν μια καλή ζωή.
- «Ο Κολόμβος ανακάλυψε την Αμερική»
Άλλη μια κοινή παρανόηση αποτελεί η αφήγηση ότι ο Κολόμβος ήταν ο πρώτος άνθρωπος που ανακάλυψε την Αμερική το 1492. Μάλιστα, οι Αμερικάνοι γιορτάζουν την ημέρα του Κολόμβου (Colombus Day) τον Οκτώβριο, έχοντας αφιερώσει μια ολόκληρη μέρα προς αυτόν.
Ήταν, όμως, ο Κολόμβος ο πρώτος άνθρωπος που ανακάλυψε την Αμερική; Προφανώς και όχι. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η βορειοαμερικανική ήπειρος κατοικήθηκε το αργότερο πριν 15.000 χρόνια, όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν ακόμα χαμηλή και οι άνθρωποι μπορούσαν να περάσουν από τη γέφυρα Bering που ένωνε τη Σιβηρία και την Αλάσκα. Οι πρώτοι άνθρωποι στην Αμερική ήταν οι ιθαγενείς, γνωστοί και ως Ινδιάνοι.
Θα μπορούσαμε να πούμε, τουλάχιστον, ότι ο Κολόμβος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που ανακάλυψε την Αμερική; Και πάλι όχι. Αυτό το επίτευγμα το κατέρριψε ο ηγέτης των Βίκινγκ Leif Erikson, ο οποίος χρονολογείται ότι έφτασε στα αμερικανικά παράλια περίπου 500 χρόνια πριν τον Κολόμβο.
- «Ο Ιησούς γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου»
Η ημέρα των Χριστουγέννων είναι από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες γιορτές του χριστιανικού κόσμου. Γιορτινά λαμπιόνια, χαρμόσυνα τραγούδια και πολύχρωμα δώρα στολίζουν τα σπίτια των πιστών και μη. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία σαφής ιστορική απόδειξη ότι ο Ιησούς γεννήθηκε ακριβώς στις 25 Δεκεμβρίου. Μάλιστα, η Αγία Γραφή δείχνει προς την αντίθετη κατεύθυνση, μιας και οι βοσκοί που παρακολουθούσαν τα κοπάδια τους τη νύχτα που γεννήθηκε ο Ιησούς μπορούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο μόνο την άνοιξη, καθώς τον χειμώνα τα κοπάδια θα ήταν μαζεμένα.
Ο λόγος για τον οποίο επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημερομηνία είναι πιθανότατα διότι πέφτει ακριβώς εννέα μήνες μετά την 25η Μαρτίου, την ημέρα που λέγεται ότι σταυρώθηκε ο Ιησούς. Συν τοις άλλοις, βρίσκεται πολύ κοντά με το χειμερινό ηλιοστάσιο, το οποίο γιόρταζαν οι ειδωλολάτρες, όπως για παράδειγμα οι Ρωμαίοι, ήδη από τις 17 έως τις 25 Δεκεμβρίου. Αυτή η γιορτή πραγματοποιούνταν τότε όπως ακριβώς γιορτάζουμε εμείς τα Χριστούγεννα σήμερα, δηλαδή με φαγητό, οικογενειακές συναντήσεις και αμέτρητα δώρα. Όταν, λοιπόν, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος αποφάσισε να εκχριστιανίσει τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στις αρχές του 4ου αιώνα, οικειοποιήθηκε η ρωμαϊκή εορτή ως τα γενέθλια του Ιησού από τη χριστιανική εκκλησία.
- «Οι Σπαρτιάτες πέταγαν στον Καιάδα τα ασθενικά και ανάπηρα μωρά»
Άλλος ένας ξακουστός και πολυσυζητημένος μύθος που σχετίζεται με τη βαρβαρότητα των Σπαρτιατών αφορά το σπηλαιοβάραθρο κοντά στο χωρίο Τρύπη στη Σπάρτη. Σύμφωνα με τον μύθο, στο σπηλαιοβάραθρο αυτό που ονομάστηκε Καιάδας, οι Σπαρτιάτες έριχναν όσα μωρά είχαν γεννηθεί άρρωστα ή ανάπηρα κατά τον τοκετό.
Την ανατροπή του μύθου θα φέρει ύστερα από πολλά χρόνια η πρώτη επίσημη ανθρωπολογική έρευνα του 1983. Η μελέτη αυτή έδειξε ότι τα περισσότερα οστά που βρέθηκαν σε φυσικές σχισμές και εσοχές ανήκαν σε άνδρες και λιγότερα σε γυναίκες. Έτσι, οι μελετητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εκεί εκτελούσαν τους ανθρώπους που ήταν καταδικασμένοι σε θάνατο, τους επίορκους, τους προδότες και τους εγκληματίες. Με αυτό τον τρόπο καταρρίφθηκε ο μύθος του Καιάδα. Ούτως ή άλλως, πολλοί Σπαρτιάτες στην Ιστορία δεν ήταν αρτιμελείς, όπως για παράδειγμα ο ποιητής Τυρταίος που ήταν τυφλός ή ο βασιλιάς Αγησίλαος που ήταν χωλός.
- «Το τέρας του Λοχ Νες στη Σκωτία»
Το τέρας στη λίμνη του Λοχ Νες στη Σκωτία, γνωστό και ως «Νέσι», λέγεται ότι είναι ένα μεγάλο ερπετό που κατάφερε να γλιτώσει τον αφανισμό των δεινοσαύρων και να επιβιώσει στη Σκωτία, κάτι σαν ένα είδος γιγάντιου σκουληκιού. Από τον Νοέμβριο του 1933, το τέρας του Λοχ Νες έχει αποκτήσει παγκόσμια φήμη, με διάφορα περιστατικά φωτογραφιών και βίντεο να υποστηρίζουν ότι απαθανάτισαν τη Νέσι, ενώ ακόμα και μεγάλα επιστημονικά ιδρύματα έχουν χρηματοδοτήσει έρευνες εντοπισμού του πλάσματος.
Παρά το πλήθος μαρτυριών και ενδείξεων ότι το τέρας του Λοχ Νες πράγματι υπάρχει, η πιο γνωστή φωτογραφία που τραβήχτηκε και δημοσιεύτηκε στη βρετανική εφημερίδα Daily Mail αποδείχθηκε ότι ήταν πλαστή από τους ίδιους τους φωτογράφους της. Πολύ γρήγορα, μετά την κατάρριψη αυτού του μύθου, οι θεωρίες για την ύπαρξη υδρόβιων πλασμάτων και τεράτων σταμάτησαν. Παρ’ όλα αυτά, η λίμνη του Λοχ Νες αποτελεί μια μεγάλη τουριστική ατραξιόν και προσελκύει ανθρώπους από όλες τις γωνιές του κόσμου μέχρι και σήμερα, εδώ και σχεδόν έναν αιώνα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Eight Historic Lies about the Ancient World that will Blow Your Mind, ancient-origins.net, Διαθέσιμο εδώ
- Kαιάδας. Ο μεγαλύτερος μύθος της σχολικής ιστορίας για την αρχαία Ελλάδα. Γιατί οι Σπαρτιάτες δεν πέταγαν στη χαράδρα ασθενικά και ανάπηρα παιδιά (drone), mixanitouxronou.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Τελικά ποιος ανακάλυψε την Αμερική; Σίγουρα δεν ήταν ο Κολόμβος – Ο Κολόμβος όμως ήταν ο καταστροφέας της, ethnos.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Κυνηγώντας χίμαιρες στη λίμνη του Λοχ Νες, in.gr, Διαθέσιμο εδώ
