Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Σε έναν συνεχώς εξελισσόμενο κόσμο, έρχεται μια στιγμή που όλοι μας λαχταράμε να ξεφύγουμε από τη φασαρία της πόλης και να ξεκινήσουμε ένα ταξίδι αυτοανακάλυψης. Η ιδέα να αφήσουμε πίσω την πολυπλοκότητα της αστικής ύπαρξης και να αγκαλιάσουμε τη γαλήνια ηρεμία ενός μικρού νησιού είναι ένα όνειρο που πολλοί σκέφτονται – είτε μεταξύ σοβαρού και αστείου ή με την πρόθεση να το πραγματοποιήσουν όντως στο μέλλον.
Το Καθάρισέ μου έναν λωτό της Charmian Clift αποτυπώνει υπέροχα αυτήν ακριβώς την επιθυμία, προσφέροντας ένα παράθυρο στην ειδυλλιακή ύπαρξη που πολλοί από εμάς δεν μπορούν παρά να ονειρευτούν. Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό έργο της συγγραφέως Charmian Clift, το οποίο πλέον είναι διαθέσιμο στο ελληνικό κοινό από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και σε μετάφραση της Φωτεινής Πίπη. Γεννημένη το 1923 στην Αυστραλία, η Clift, μαζί με τον σύζυγό της George Johnston, πήραν μια απόφαση που άλλαξε τη ζωή τους το 1951. Ποια ήταν αυτή; Να φύγουν από το μεταπολεμικό Λονδίνο για τις ακτές της Ελλάδας. Αναζήτησαν την απλότητα, σκοπεύοντας να επικεντρωθούν στη γραφή τους, μακριά από το χάος της ζωής της πόλης. Ήταν αυτή η περιπετειώδης κίνηση που ενέπνευσε την Clift να γράψει δύο βιβλία, ένα για την Κάλυμνο και ένα για τη ζωή στην Ύδρα.
Το σημερινό βιβλίο αφορά τις εμπειρίες του ζευγαριού και της οικογένειάς τους στην Ύδρα τη δεκαετία του 1950, κατά την οποία το νησί ήταν πραγματικά ένας επίγειος παράδεισος ηρεμίας, καθώς δεν είχε ξεκινήσει ακόμη η αθρόα τουριστική προσέλευση που επικράτησε τα επόμενα χρόνια και είναι γνωστή ως και σήμερα. Το βιβλίο είναι ο συνοδευτικός τόμος ενός ακόμα αυτοβιογραφικού έργου (Mermaid Singing) και αφηγείται το ταξίδι του ζευγαριού από το μικροσκοπικό νησί της Κάλυμνου στην Ύδρα. Το ζευγάρι αγοράζει ένα σπίτι στην Ύδρα, όπου θα αντιμετωπίσει στη συνέχεια όλες τις προκλήσεις της οικιακής ζωής, μεγαλώνοντας τα τρία του παιδιά.
Το βιβλίο ανοίγει με την άφιξη της οικογένειας στην Ύδρα, όπου ξεκινούν τη διαδικασία αγοράς ενός σπιτιού και προετοιμασίας για τη νέα τους ζωή. Η αφήγηση μετατοπίζεται μεταξύ των προσωπικών εμπειριών της Clift, των αλληλεπιδράσεων με την τοπική κοινότητα και των ατυχιών και των περιπετειών που τους συμβαίνουν. Στα πλαίσια αυτά, βλέπουμε το νησί της Ύδρας, το οποίο εκείνη την εποχή ήταν το σπίτι μιας ακμάζουσας κοινότητας καλλιτεχνών, συγγραφέων και άλλων προσωπικοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του διάσημου Leonard Cohen. Το βιβλίο απεικονίζει ζωντανά τους μοναδικούς χαρακτήρες, τους ηλιόλουστους ρυθμούς της παραδοσιακής ελληνικής ζωής και τις προκλήσεις που συνεπάγεται η ζωή σε μια ξένη χώρα.
Το Καθάρισέ μου έναν λωτό ξεχωρίζει και έχει μέσα στις δεκαετίες αναδειχθεί σε ένα αγαπημένο ανάγνωσμα για διάφορους λόγους. Η γραφή της Clift είναι ζωντανή και οι παρατηρήσεις της έντονες, επιτρέποντας στους αναγνώστες να βυθιστούν στην καθημερινή ζωή και τις μοναδικές εμπειρίες της συγγραφέα και της οικογένειάς της στην Ύδρα, που πράγματι μοιάζει εκείνη την περίοδο με ένα «νησί των Λωτοφάγων», το οποίο επιτρέπει μια ειδυλλιακή διαβίωση. Η ελκυστικότητα του βιβλίου έγκειται στην ικανότητά του να μεταφέρει τους αναγνώστες σε μια περασμένη εποχή, πολύ πριν από την εισροή τουριστών και ταξιδιωτών. Οι περιγραφές της Clift για το νησί, τους ανθρώπους του και τις απλές χαρές της καθημερινής ζωής είναι μαγευτικές. Ο τρόπος γραφής της προκαλεί μια αίσθηση νοσταλγίας και απόλαυσης της καθημερινότητας, κάνοντας τον αναγνώστη να νιώσει ότι θα ήθελε να ζήσει μια παρόμοια εμπειρία.
Ωστόσο, το βιβλίο παρουσιάζει, επίσης, μια πιο σκοτεινή και πιο εσωστρεφή πλευρά της Clift σε σύγκριση με τα προηγούμενα απομνημονεύματά της. Οι απογοητεύσεις της με τις προκλήσεις της διαχείρισης του νοικοκυριού, τις οικονομικές στενοχώριες, αλλά και τις ευθύνες της ανατροφής των παιδιών σε ένα ξένο περιβάλλον γίνονται εμφανείς. Η ίδια δείχνει να αμφισβητεί κατά καιρούς τις επιλογές της, καθώς η δημιουργικότητά της μοιάζει να πάσχει ιδιαίτερα μετά την απόκτηση των παιδιών της και η ίδια, παρά το γεγονός ότι απολαμβάνει την ομορφιά του τόπου, έχει δεύτερες σκέψεις.
Το Καθάρισέ μου έναν λωτό είναι ένα ιδιαίτερο βιβλίο, το οποίο, όμως, μπορεί να διαβαστεί από τον καθένα. Το γεγονός ότι τόσα χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία των βιβλίων της η Charmian Clift είναι ξανά στην επικαιρότητα και συγκινεί τους αναγνώστες είναι μάλλον λογικό, αν αναλογιστεί κανείς την πίεση της καθημερινής οικογενειακής ζωής που υφίσταται ιδιαίτερα μια γυναίκα, αλλά και την ανάγκη που όλοι έχουμε για ένα δικό μας ταξίδι αυτοανακάλυψης σε κάποιο, ιδιαίτερο για μας, νησί των Λωτοφάγων.
