Της Χριστίνα Μπουέτι,
1793: Μια τέτοια μέρα, πριν από 230 χρόνια, η Γαλλίδα Ολέμπ ντε Γκουζ (Marie-Olympe de Gouges) ανέβαινε με ψύχραιμο βήμα τα σκαλιά για να φτάσει στην γκιλοτίνα, όπου την περίμενε η ψυχρή λεπίδα της. Η φεμινιστική και επαναστατική της στάση, σε συνδυασμό με την πεποίθησή της πως οι γυναίκες είναι ένα οργανικό μέρος της κοινωνίας, οδήγησαν τα πράγματα σε αυτήν την κατάληξη.
Ήρθε στη ζωή στις 7 Μαΐου 1748 στο Montauban και από νωρίς ανέπτυξε τις πρωτοπόρες δράσεις της για το γαλλικό φεμινιστικό κίνημα. Υπήρξε η δημιουργός της «Διακήρυξης των Δικαιωμάτων της Γυναίκας και της Γυναίκας Πολίτη» (1791), που τασσόταν υπέρ της ανάπτυξης των γυναικείων δικαιωμάτων, ενώ, παράλληλα, είχε και έναν γενικότερα ανθρωπιστικό χαρακτήρα, αφού υποστήριζε την απαγόρευση της δουλείας για τους μαύρους. Συχνά, ερμηνεύεται ως σύμβολο από τις οργανώσεις για την απελευθέρωση γυναικών. Σε άλλα έργα της, η ντε Γκουζ υποστήριξε το διαζύγιο και κατήγγειλε τόσο τη δουλεία όσο και τη θανατική ποινή.
Είχε διάφορες κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες, γράφοντας πολλά κείμενα για να υποστηρίξει τις πεποιθήσεις της σε θέματα όπως το διαζύγιο, τα μαιευτήρια, τα δικαιώματα των ανύπαντρων μητέρων και των ορφανών. Παράλληλα, είχε και λογοτεχνική δραστηριότητα με τα βιβλία. Τα μυθιστορήματά της –που ξεκίνησε περίπου το 1780– υποστήριζαν τις προοδευτικές πεποιθήσεις της.
Η ντε Γκουζ υπήρξε η μόνη γυναίκα που οδηγήθηκε στον θάνατο κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, εξαιτίας των πολιτικών της πεποιθήσεων και των κειμένων της, αλλά και η τρίτη γυναίκα που αποκεφαλίστηκε το διάστημα του τρόμου στη Γαλλία. Μάλιστα, το προηγούμενο διάστημα είχε αρνηθεί να υποστηρίξει την εκτέλεση του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄, τασσόμενη ενάντια στο επαναστατικό κατεστημένο που είχε δημιουργηθεί, μένοντας σταθερή στις θέσεις και τις απόψεις της για το δικαίωμα του ανθρώπου στη ζωή και την ελευθερία του λόγου, πράγμα που συνέβαλε στην καταδίκη της σε θάνατο. Αναγνωρίζεται ως μία από τις λίγες γυναίκες στην ιστορία που έχουν «διαμαρτυρηθεί για τη σκληρή μοίρα τους», όπως έχει πει για αυτήν η Σιμόν ντε Μποβουάρ. Μεταξύ άλλων, κατηγορήθηκε πως ήταν κειμενογράφος των Γιρονδίνων (πολιτική ομάδα) και στις 20 Ιουλίου 1793 τέθηκε υπό κράτηση, δικάστηκε και της επιβλήθηκε η θανατική ποινή.
Η Όλεμπ ντε Γκουζ θα μπορούσαμε να πούμε πως ήταν προάγγελος του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Μαχάτμα Γκάντι, οι οποίοι προέτρεψαν τους ανθρώπους να αψηφήσουν τους τρομερά άδικους νόμους. «Γυναίκες, ξυπνήστε! Το μήνυμα της λογικής ακούγεται σ’ ολόκληρο τον κόσμο! Ανακαλύψτε τα δικαιώματά σας! Πότε θα πάψετε να είστε τυφλές;» είπε η ντε Γκουζ. Προέτρεψε τις γυναίκες να αποτινάξουν την άδικη μεταχείριση που τυγχάνουν στην κοινωνία και να ενεργήσουν για την αντιμετώπιση αυτών των αδικιών.
«Μια γυναίκα που έχει το δικαίωμα να ανέβει στο ικρίωμα, πρέπει να έχει εξίσου το δικαίωμα να ανέβει στην εξέδρα», δήλωσε η Όλεμπ ντε Γκουζ και τα λόγια της παραμένουν καταγεγραμμένα στην ιστορία. Η ίδια ανέβηκε στο ικρίωμα, γιατί ήθελε να ανέβει και στις εξέδρες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ήθελε ισότητα; Πάρτε της το κεφάλι: Ποια ήταν η Ολέμπ ντε Γκούζ που αμφισβήτησε τη Γαλλική Επανάσταση, ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Olympe de Gouges, The Declaration of the Rights of Woman (September 1791), revolution.chnm.org, διαθέσιμο εδώ
- Olympe de Gouges, britannica.com, διαθέσιμο εδώ
