Του Σταμάτη Τσινίδη,
Αδιαμφισβήτητα, ο κλάδος της ναυτιλίας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες του παγκόσμιου εμπορίου, διασυνδεόμενος με τη μεταφορά αγαθών και εμπορικών συναλλαγών που εκτελούνται σε διεθνές επίπεδο. Ωστόσο, ένας από τους πιο βασικούς παράγοντες που διαμορφώνουν τη ζήτηση στη ναυτιλιακή βιομηχανία είναι τα τυχαία οικονομικά σοκ. Σε μια κατάσταση που η παγκόσμια οικονομία υφίσταται αναταραχές και απρόβλεπτες διακυμάνσεις, οι επιπτώσεις αυτών των σοκ είναι αισθητές και εκτείνονται σε όλο τον ναυτιλιακό τομέα.
Ειδικότερα, ο πόλεμος που ξέσπασε μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου, αποτελεί ένα τέτοιο τυχαίο οικονομικό σοκ, που ασφαλώς δεν περιορίζεται στα σύνορα της χώρας αυτής. Αυτό το γεγονός ενισχύει ακόμα περισσότερο τη σύνδεση μεταξύ των οικονομικών αναταραχών και της ναυτιλιακής βιομηχανίας, επηρεάζοντας τη ζήτηση και τη λειτουργία της. Παράλληλα, στη συγκεκριμένη περιοχή έχουν αυξηθεί οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, ενώ αποτελεί και ένα μεγάλο ποσοστό διακίνησης διεθνούς εμπορίου πετρελαίου.
Στο διεθνές συνέδριο του Greek Ship Finance Forum αναφέρθηκαν στη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, τονίζοντας πως κάθε γεωπολιτική εξέλιξη επηρεάζει πάντα τη ναυτιλία και οδηγεί σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου και των καυσίμων ενέργειας, με πρόσφατο παράδειγμα να αποτελεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Επιπλέον, τη συγκεκριμένη κρίση θα εκμεταλλευτούν πλοία τύπου LNG, καθώς θα υπάρχει και αύξηση στα ναύλα για τα πλοία VLCCs. Επιπρόσθετα, ο κ. Πατίτσας (εφοπλιστής, ιδρυτής και ιδιοκτήτης της ναυτιλιακής εταιρίας Atlas Maritime) ανέφερε πως στα στενά του Ορμούζ διακινείται μεγάλη ποσότητα πετρελαίου και σε περίπτωση εμπλοκής του Ιράν θα υπάρξουν μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές του. Από τη μεριά του, το Ιράν απειλεί πως σε ενδεχόμενη παρέμβαση των Η.Π.Α στον πόλεμο θα διακόψει τις μεταφορές πετρελαίου στα στενά του Ορμούζ.
Γίνεται αντιληπτό πως σε ένα τέτοιο σενάριο οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν δραματικά, διότι από εκείνη την περιοχή διέρχεται το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πετρελαίου και καθημερινά διαχειρίζονται περίπου 20,5 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου. Ήδη η τιμή του Brent αυξήθηκε κατά $ 2,25, ενώ το βαρέλι βρίσκεται στα $ 86,83 και με την πραγματοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου θα φτάσει έως τα $ 150, σύμφωνα με την Bloomberg Economics.
Παράλληλα, με τη ραγδαία αύξηση των τιμών του πετρελαίου θα δημιουργηθούν εναλλακτικές διαδρομές για τη μεταφορά του. Η πρώτη εναλλακτική λύση είναι ο αγωγός πετρελαίου Ανατολής-Δύσης που βρίσκεται στη Σαουδική Αραβία. Ο συγκεκριμένος αγωγός μπορεί να μεταφέρει πετρέλαιο, παρακάμπτοντας τα στενά του Ορμούζ, όμως η ποσότητα που θα μεταφέρεται θα είναι αρκετά περιορισμένη σε σύγκριση με ένα δεξαμενόπλοιο. Ακόμα μια διαφορετική διαδρομή του πετρελαίου είναι η Διώρυγα του Σουέζ και ο αγωγός SUMED, ο οποίος συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τη Μεσόγειο. Ωστόσο, η διώρυγα του Σουέζ δεν έχει το κατάλληλο μέγεθος για τη διαχείριση μεγάλων δεξαμενοπλοίων. Μια τελευταία εναλλακτική για τη μεταφορά πετρελαίου είναι μέσω της ξηράς με φορτηγό ή η αξιοποίηση του σιδηροδρόμου. Παρ’ όλα αυτά, είναι κατανοητό πως η συγκεκριμένη μεταφορά καθιστά αρκετούς κινδύνους. Επίσης, γίνεται πολύπλοκο και είναι πιο χρονοβόρο, αλλά και ακριβό.
Οι παρακάτω πίνακες περιγράφουν λεπτομερώς τα προϊόντα που μεταφέρονται από τα Στενά του Ορμούζ, τους τύπους των πλοίων, αλλά και τις διαδρομές που πραγματοποιούν. Αυτό τονίζει πόσο σημαντική είναι η περιοχή αυτή για το παγκόσμιο εμπόριο.
Σε καθησυχαστικό κλίμα παραμένουν τα φορτία εμπορευματοκιβωτίων. Πιο συγκεκριμένα, ο λιμένας της Σιγκαπούρης (MPA) παραμένει ανεπηρέαστος από τη σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς, παρά τους γεωπολιτικούς κινδύνους στο λιμάνι της Χάιφα. Η λιμενική αρχή του Ισραήλ διαχειρίζεται ένα ελάχιστο ποσοστό εμπορευματοκιβωτίων, συγκεκριμένα 0,4%, με αποτέλεσμα η επιρροή που δέχεται το λιμάνι της Σιγκαπούρης να είναι μηδαμινή. Επιπλέον, η Maersk, μια από της μεγαλύτερες εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ανακοίνωσε πως οι λιμενικές λειτουργίες της στους τερματικούς σταθμούς του Ισραήλ λειτουργούν χωρίς διακοπή. Ωστόσο, σε περίπτωση ευρείας κλιμάκωσης του πολέμου θα υπάρξουν αναταράξεις και στις εταιρείες εμπορευματοκιβωτίων. Παράλληλα, θα δημιουργηθούν προβλήματα στη διέλευση των πλοίων από τη διώρυγα του Σουέζ.
Μέσω της εφαρμογής Marine Traffic τα παρακάτω στιγμιότυπα απεικονίζουν τη διέλευση των πλοίων το τελευταίο διάστημα στα Στενά του Ορμούζ, στο λιμάνι της Ασντόντ, το οποίο βρίσκεται κοντά στην λωρίδα της Γάζας και στο λιμάνι της Χάιφα.
Παρατηρούμε μια φυσιολογική ροή κυκλοφορίας των πλοίων και στις τρεις περιοχές, χωρίς να δημιουργείται κάποιο πρόβλημα προς το παρόν. Τα μέτρα ασφαλείας είναι πολύ υψηλά, με τον στρατό να εργάζεται στην εφοδιαστική αλυσίδα του λιμανιού, παρακολουθώντας αυστηρά τις διελεύσεις και τις αφίξεις των πλοίων. Επιπλέον, ορισμένα πλοία αλλάζουν προορισμό και κατευθύνονται προς το λιμάνι της Χάιφα. Ως αποτέλεσμα αυτών των δύο αιτιών, δημιουργούνται καθυστερήσεις στη φορτοεκφόρτωση των πλοίων.
Σε μια περίοδο καίριας σημασίας, οι επόμενες μέρες αναμένεται να είναι καθοριστικές. Ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς έχει ήδη προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες στον κλάδο της ναυτιλίας και του εμπορίου, με την αβεβαιότητα να κυριαρχεί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τι σημαίνει για τα tankers η σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τι λένε οι Έλληνες εφοπλιστές για τις συνέπειες του πολέμου στο Ισραηλ, capital.gr, διαθέσιμο εδώ
- Israel-Hamas war could disrupt shipping, spike freight rates, but S’pore unaffected for now, straitstimes.com, διαθέσιμο εδώ
- Israel-Palestine conflict set to create challenges in maritime industry while trade continues with caution, hellenicshippingnews.com, διαθέσιμο εδώ
- Τι θα συμβεί εάν μπει στον πόλεμο το Ιράν και κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
