Της Κωνσταντίνας Βαλμά,
Οι τρεις δεκαετίες ηγεμονίας του Omar al-Bashir κατάφεραν να προκαλέσουν λαϊκές διαμαρτυρίες, την απόσχιση του Νότιου Σουδάν από το βορρά, ενώ το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Σουδανού Προέδρου για φερόμενα εγκλήματα πολέμου στο Darfur, που αποτελεί μια αυτονομιστική περιοχή στα δυτικά της χώρας. Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι το Σουδάν βρίσκεται σε κατάσταση αναταραχής εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες, από την άνοδο του al-Bashir στην εξουσία μέχρι την ανατροπή του, το 2019, και την εμφάνιση στο πολιτικό προσκήνιο μιας συμμαχίας μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών ομάδων.
Τον Οκτώβριο του 2021, ο στρατιωτικός ηγέτης του Σουδάν, Abdel Fattah al-Burhan, και ο Διοικητής των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), Mohamed Hamdan Dagalo, συνεργάστηκαν για την ανατροπή της κοινής στρατιωτικο-πολιτικής Κυβέρνησης. Έκτοτε, το Σουδάν διοικείται από ένα συμβούλιο στρατηγών, το οποίο ουκ ολίγες φορές έχει διχαστεί για την κατεύθυνση, στην οποία βαδίζει η χώρα και την προτεινόμενη κίνηση προς την πολιτική διακυβέρνηση. Έχει σημειωθεί πως ένα από τα κύρια σημεία τριβής τους ήταν τα σχέδια για την ένταξη, 100.000 στρατιωτών από την RSF στο στρατό, όπως επίσης, και το ποιος θα ηγηθεί αυτή τη νέα δύναμη.
Ποιες είναι, όμως, οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης και γιατί είναι «υπαίτιες» της αναταραχής; Η RSF ιδρύθηκε το 2013 υπό την ηγεσία του Mohamed Hamdan Dagalo και αποτέλεσε μια παραστρατιωτική ομάδα, συνέχεια της διαβόητης πολιτοφυλακής Janjaweed, που κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων με τους αντάρτες στο Darfur, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, έχει κατηγορηθεί για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της σφαγής περισσότερων από 120 διαδηλωτών, τον Ιούνιο του 2019. Ο al-Burhan, ως μέρος του στρατού, τότε ως ηγετικό στέλεχος της πολιτοφυλακής, κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου που συνέβησαν στο Darfur. Ο al-Burhan λογίζεται ως ένας από τους ισχυρότερους άνδρες στο Σουδάν, καθώς το 2012 καταφέρνει να ελέγξει τα χρυσωρυχεία στο Darfur και περνάει στα χέρια του το εμπόριο όλης της περιοχής. Μάλιστα, ο al-Burhan συνεργάζεται με την ομάδα Wagner, εκμεταλλεύονται τα χρυσωρυχεία και εκείνη ως αντάλλαγμα του παρέχει όπλα.
Βασικοί παίκτες στην εμπόλεμη κατάσταση στο Σουδάν αποτελούν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος, οι οποίοι ξεχωριστά ακολουθούν την δικής τους στρατηγική επιρροής, που βασίζεται στη λογική του στηρίζουμε τον ισχυρότερο. Είναι γεγονός, πως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αρχικά υποστήριξαν τον al-Burhan λόγω της συμμετοχής του στον πόλεμο της Υεμένης, όμως άλλαξαν κατεύθυνση, όταν ο Dagalo διέθεσε περισσότερες δυνάμεις για την επίτευξη του στόχου τους. Η Αίγυπτος έχει δηλώσει ουδέτερη στάση και υποστηρίζει εξίσου και τους δύο στρατιωτικούς. Η Ρωσία και οι μισθοφόροι της Wagner συνεργάζονται και επικοινωνούν με τον Dagalo, όμως ο τακτικός στρατός της χώρας τάσσεται υπέρ της κατασκευής ρωσικής βάσης στην Ερυθρά Θάλασσα, γεγονός που βρίσκει εντελώς αντίθετες τις Η.Π.Α. και τις Δυτικές Δυνάμεις, οι οποίες μάλιστα κρατούν και εκείνες με τη σειρά τους μια ουδέτερη στάση.
Σημείο καμπής φάνηκε, ότι ήταν η εκεχειρία 72 ωρών μεταξύ των στρατιωτικών και παραστρατιωτικών αντίπαλων πλευρών του Σουδάν, που ανακοίνωσαν το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας και οι Η.Π.Α., έπειτα από συμφωνία των εκπροσώπων των σουδανικών ένοπλων δυνάμεων και των RSF.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε, οι πλευρές συμφώνησαν ότι κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας θα απέχουν από απαγορευμένες μετακινήσεις, επιθέσεις, χρήση στρατιωτικών αεροσκαφών ή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, επιθέσεις πυροβολικού, ενίσχυση θέσεων και ανεφοδιασμό των δυνάμεων και θα απέχουν από την προσπάθεια να αποκτήσουν στρατιωτικά κέρδη κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός.
Παρά τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης και διαμεσολάβησης, η απόπειρα εκεχειρίας των δύο αντιμαχόμενων πλευρών απέτυχε και η συμφωνίες που είχαν ανακοινωθεί για προστασία των αμάχων και κατάπαυσης πυρός παραβιάστηκαν. Έτσι, λοιπόν, ερχόμαστε στο σήμερα και την απόφαση για την επανέναρξη διαπραγματεύσεων, υπό την αιγίδα των Η.Π.Α. και της Σαουδικής Αραβίας, στη Jeddah. Ο εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν έχει προκαλέσει το θάνατο σε περισσότερους από 9.000 ανθρώπους, ενώ πάνω από 5,6 εκατομμύρια κάτοικοι του, έχουν αναγκαστεί να μεταναστεύσουν. Το σαουδαραβικό Υπουργείο Εξωτερικών παρότρυνε τις εμπόλεμες πλευρές να «δώσουν τέλος στην αιματοχυσία και να ανακουφίσουν τα βάσανα του σουδανικού λαού».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ξεκίνησαν και πάλι στη Σαουδική Αραβία οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπόλεμων πλευρών του Σουδάν, Capital, διαθέσιμο εδώ
- Σουδάν: Πώς ξεκίνησε ο εμφύλιος – Ο πόλεμος των στρατηγών για τον έλεγχο της χώρας, Ελεύθερος Τύπος, διαθέσιμο εδώ
- Σουδάν: Οι εμπόλεμες πλευρές συμφωνούν σε νέα εκεχειρία 72 ωρών, Capital, διαθέσιμο εδώ
