Του Ιούλιου Παπάζογλου,
Τη δεκαετία του 1960 ο Ψυχρός Πόλεμος βρίσκεται στο απόγειό του και στη Μέση Ανατολή θα διαδραματιστεί ένα ακόμα πολεμικό επεισόδιο, έχοντας ακριβώς τους ίδιους πρωταγωνιστές [Βλέπε Α΄ Μέρος]. Το 1967, μία λάθος πληροφόρηση των Σοβιετικών προς τους Αιγυπτίους, για συγκέντρωση Ισραηλινών στρατευμάτων στα σύνορα με τη Συρία, θα πυροδοτήσει την έναρξη του Τρίτου Αραβοϊσραηλινού Πολέμου.
Το Ισραήλ, χάρη στη στρατιωτική ευφυΐα του Υπουργού Άμυνας, Μοσέ Νταγιάν, καταφέρνει να επιτεθεί πριν από την επικείμενη επίθεση των Αιγυπτίων και καταλαμβάνει τη λωρίδα της Γάζας, καθώς και τη χερσόνησο του Σινά. Παράλληλα, εισβάλει και καταλαμβάνει από την Ιορδανία τη Δυτική Όχθη και από τη Συρία τα Υψίπεδα του Γκολάν. Μετά από αυτήν την τεράστια νίκη των Ισραηλινών, μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων εγκατέλειψε τις περιοχές τους και μετανάστευσε προς την Ιορδανία, δημιουργώντας πλήθος παραστρατιωτικών οργανώσεων. Αυτές οι οργανώσεις προκαλούσαν εντάσεις στα σύνορα Ισραήλ-Ιορδανίας, αψηφώντας την πολιτική της κεντρικής εξουσίας της Ιορδανίας, με αποτέλεσμα τον Σεπτέμβριο του 1970 να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος, που ανάγκασε τους Παλαιστινίους να εγκαταλείψουν την Ιορδανία και να εγκατασταθούν στον Λίβανο.
Ύστερα από τρεις αποτυχημένους Αραβοϊσραηλινούς Πολέμους, οι Αραβικές χώρες δεν σκόπευαν να ξεκινήσουν καμία διαπραγμάτευση με το Ισραήλ, αλλά να ανακτήσουν τον έλεγχο των χαμένων τους εδαφών. Τον Οκτώβριο του 1973 ξεσπά ο Τέταρτος Αραβοϊσραηλινός, Πόλεμος γνωστός και ως Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ, με ταυτόχρονη εισβολή στο Ισραήλ από τους Αιγύπτιους και τους Σύριους, οι οποίοι το πρώτο 48ώρο του πολέμου σημείωσαν μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες. Γρήγορα, όμως, η κατάσταση αυτή άρχισε να αλλάζει προς όφελος των Ισραηλινών, οι οποίοι αφού πρώτα απέκρουσαν τις εις βάρος τους επιθέσεις, ξεκίνησαν μία τεραστία αντεπίθεση και εισέβαλαν στο εσωτερικό των δύο αντιπάλων τους.
Υπό τον φόβο μίας γενικευμένης σύγκρουσης μεταξύ Η.Π.Α. και Σοβιετικής Ένωσης, επιβλήθηκε τελικά κατάπαυση πυρός μεταξύ των εμπλεκόμενων κρατών, με την ελπίδα ότι θα συμφωνούσαν στην έναρξη διαπραγματεύσεων για την επίτευξη της ειρήνης στην περιοχή. Τελικά, μετά από πρωτοβουλία του νεοεκλεγέντος Προέδρου των Η.Π.Α. Τζίμι Κάρτερ, ξεκινούν στο Καμπ Ντέιβιντ συνομιλίες μεταξύ του Προέδρου της Αιγύπτου Ανουάρ Σαντάτ και του Πρωθυπουργού του Ισραήλ Μεναχέμ Μπεγκίν, έτσι ώστε να συμφωνηθεί ειρήνη μεταξύ των δύο πλευρών, με σκοπό να αποφευχθούν στο μέλλον άλλες τέτοιες συγκρούσεις.
Τον Μάρτιο του 1979, υπογράφεται στην Ουάσιγκτον η συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου, η οποία προέβλεπε την επιστροφή της χερσονήσου του Σινά στην Αίγυπτο και την αναγνώριση του Ισραήλ από τους Αιγυπτίους. Οι υπόλοιπες Αραβικές χώρες δεν συγχώρεσαν αυτή την απόφαση των Αιγυπτίων, τους οποίους θεωρούσαν και ως αρχηγούς του Αραβικού κόσμου και συμφώνησαν να τους εκδιώξουν από τον Αραβικό Σύνδεσμο το 1980. Όμως και οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι δεν συγχώρεσαν τον Πρόεδρό τους γι’ αυτήν του την κίνηση, φτάνοντας στη δολοφονία του το 1981 από ακραίους ισλαμιστές. Οι Παλαιστίνιοι και ο αρχηγός τους Γιασέρ Αραφάτ ενοχλήθηκαν και αυτοί από την πρωτοβουλία των Αιγύπτιων, θεωρώντας τους προδότες του Αραβικού κόσμου, δηλώνοντας ότι ο Παλαιστινιακός λαός θα αγωνιστεί μόνος και χωρίς την υποστήριξη τρίτης χώρας.
Τον Δεκέμβριο του 1987, ξεσπά στη Δυτική όχθη η Πρώτη Ιντιφάντα, με τους Παλαιστίνιους να αγωνίζονται κατά της κατοχής του Ισραήλ στη Δυτική όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας, όπου ζούσε ένας μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων. Η Πρώτη Ιντιφάντα τερματίζεται το 1993 με τη Συμφωνία του Όσλο, χάρη στην οποία το κράτος του Ισραήλ αναγνωρίζει την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και με τη σειρά της η PLO αναγνωρίζει το Ισραήλ, θέτοντας τις βάσεις για την ειρηνευτική διαδικασία της δημιουργίας δύο ανεξαρτήτων κρατών.
Η ιστορία έχει αποδείξει ότι σε μία σύγκρουση κανένας δεν έχει απόλυτα δίκιο και κανένας απόλυτα άδικο. Το ίδιο πρέπει να θεωρηθεί και στην περίπτωση των Παλαιστινίων, ενός λαού του οποίου η μοίρα τον έχει φέρει να αγωνίζεται 78 χρόνια για ένα κράτος, σε μία περιοχή στην οποία αρκεί μια αφορμή για να ξεσπάσει γενικευμένη σύρραξη.
Όσες προσπάθειες και αν έγιναν, όλες είχαν ένα εφήμερο αποτέλεσμα και ποτέ καμία μέχρι σήμερα δεν έχει τελεσφορήσει. Αυτό ίσως συμβαίνει επειδή η σταθερότητα στην εν λόγω περιοχή να μην ταυτίζεται με τους στόχους και τις φιλοδοξίες κάποιων τρίτων χωρών, οι οποίες επωφελούνται από τέτοιου είδους ταραχές για να εμπλέκονται στα εσωτερικά των αδύναμων κρατών και να επιβάλλουν τις θέσεις τους. Ακόμα, ίσως, όταν το 1947 ο Υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α. Τζορτζ Μάρσαλ επέμεινε στον Πρόεδρο Χάρυ Τρούμαν για την μη δημιουργία Εβραϊκού κράτους στην περιοχή, προβλέποντας τις αρνητικές συνέπειες που θα είχε αυτό το εγχείρημα, να είχε δίκιο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Oren, Michael B. (2003), Six Days of War: June 1967 and the Making of the Modern Middle East, Presidio Press.
- Sternhell, Zeev (2021), Η καταγωγή του Ισραήλ, Μεταξύ εθνικισμού και σοσιαλισμού, Αθήνα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
