Της Αντωνίας Πετρολέκα,
Οι πολιτικές εξελίξεις στη Βενεζουέλα κινούνται με ραγδαίο ρυθμό, ύστερα από τη συντριπτική νίκη της Maria Corina Machado, η οποία επικράτησε στις προκριματικές εκλογές για την ανάδειξη κοινού υποψηφίου της αντιπολίτευσης, ενόψει των Προεδρικών Εκλογών του 2024, στη χώρα. Η νίκη της Machado ήταν τόσο συντριπτική, με τον Carlos Prosperi (τον πλησιέστερο σε ψήφους αντίπαλο της Machado), να συγκεντρώνει μόλις το 4%. Η αντιπολίτευση, παρότι ιστορικά διχασμένη, κατάφερε να οργανώσει τις προκριματικές εκλογές προκειμένου να συσπειρωθεί πίσω από έναν υποψήφιο, αρκετά δυναμικό, ώστε να αναμετρηθεί με τον Maduro. Ο Maduro κατέχει την πολιτική εξουσία της χώρας από το 2013 και το πιο πιθανό είναι να προσπαθήσει να διατηρήσει τη θέση του στις επερχόμενες εκλογές.
Η Βενεζουέλα βρίσκεται μέχρι και σήμερα σε μια βαθιά πολιτική, οικονομική και κοινωνική κρίση. Η πολιτική κατάσταση της χώρας είναι τόσο σύνθετη, που επηρεάζει όχι μόνο το λαό της, αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Λατινικής Αμερικής. Η απαρχή της κρίσης στη χώρα εντοπίζεται στην οικονομική της εξάντληση, η οποία έγινε εμφανής κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων του 21ου αιώνα. Η χώρα εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από την εξαγωγή πετρελαίου, και η πτώση των τιμών του στη διεθνή αγορά πυροδότησε μια οικονομική κρίση. Η κατάσταση επιδεινώθηκε εξαιτίας των λανθασμένων χειρισμών της Κυβέρνησης Maduro, η οποία ανταποκρίθηκε σε αυτήν την κρίση με ανεπιτυχείς οικονομικές πολιτικές, υπερβολική κρατική παρέμβαση στην οικονομία και υψηλή φορολογία, προκαλώντας μια υπερβολική υποτίμηση του νομίσματος και υπερπληθωρισμό.
Παράλληλα, το θολό πολιτικό τοπίο της Βενεζουέλας επηρέασε σοβαρά την κατάσταση της χώρας. Οι κατηγορίες για αντιδημοκρατική συμπεριφορά, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καταπίεση πολιτικών αντιπάλων, καθώς και οι αμφιλεγόμενες εκλογικές διαδικασίες, έχουν διαιρέσει τη χώρα και ενισχύσει την πολιτική αστάθεια. Η αντιπολίτευση κατηγορεί το καθεστώς για καταπάτηση των δημοκρατικών αξιών. Μάλιστα, τα περισσότερα κόμματα είχαν μποϊκοτάρει τις τελευταίες Προεδρικές Εκλογές, καθώς πολλοί υποψήφιοί τους φυλακίστηκαν ή αποκλείστηκαν από τη διαδικασία λόγω τεχνικών ζητημάτων.
Πέραν των τεράστιων οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων, η Βενεζουέλα αντιμετωπίζει και κοινωνικές δυσκολίες. Η ανεργία είναι υψηλή, η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης έχει υποβαθμιστεί σοβαρά, ενώ υπάρχει έλλειψη βασικών ειδών, όπως τρόφιμα και φάρμακα. Αυτό, έχει οδηγήσει πολλούς πολίτες να εγκαταλείψουν τη χώρα, δημιουργώντας ένα μαζικό πρόβλημα μετανάστευσης στην αμερικανική ήπειρο.
Η προαναφερθείσα πολιτική κρίση ενισχύθηκε ύστερα από τις δηλώσεις του Γενικού Εισαγγελέα, Tarek Saab, ο οποίος ανέφερε ότι το γραφείο του έχει ξεκινήσει ποινική έρευνα για τις προκριματικές προεδρικές εκλογές της αντιπολίτευσης. Η Κυβέρνηση κατηγόρησε την αντιπολίτευση για νοθεία μετά τη ψηφοφορία της Κυριακής, η οποία οργανώθηκε χωρίς κρατική βοήθεια και σύμφωνα με τους διοργανωτές προσέλκυσε περισσότερους από 2,3 εκατομμύρια ψηφοφόρους. Από την πλευρά της, η αντιπολίτευση γενικότερα, και η Machado ειδικότερα, επέμειναν επανειλημμένα ότι η διαδικασία ήταν διαφανής και δίκαια. «Εμείς, οι Βενεζουελάνοι, συμμετείχαμε σε μια υποδειγματική εκλογική διαδικασία, τα αποτελέσματα της οποίας όλοι εμπιστευόμαστε», ανέφερε η Machado σε ανάρτηση της στην πλατφόρμα X.
Η Ουάσιγκτον δεν άργησε να απειλήσει με ανάκληση στις ελαφρύνσεις των κυρώσεων, που χορηγήθηκαν την περασμένη εβδομάδα στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου και στις συναλλαγές ομολόγων, εάν η Κυβέρνηση του Προέδρου Maduro δεν άρει τις απαγορεύσεις, που εμποδίζουν ορισμένα στελέχη της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου της Machado, να αναλάβουν αξίωμα.
Η Κυβέρνηση Maduro και η αντιπολίτευση υπέγραψαν την περασμένη εβδομάδα μια εκλογική συμφωνία στα Μπαρμπάντος, συμφωνώντας ότι κάθε πλευρά θα μπορούσε να επιλέξει τον υποψήφιό της σύμφωνα με τους εσωτερικούς της κανόνες. Βέβαια, η συμφωνία δεν ακύρωσε τις απαγορεύσεις ανάληψης δημοσίων αξιωμάτων για πρόσωπα, όπως η Machado, οι οποίες επιβλήθηκαν για την υποστήριξή της στις κυρώσεις των Η.Π.Α., που επιβλήθηκαν το 2019 μετά τις εκλογές, τις οποίες η Ουάσιγκτον και άλλες Δυτικές Κυβερνήσεις απέρριψαν ως παράνομες.
Η έρευνα, που ζήτησε ο νομοθέτης, Jose Brito, θα επικεντρωθεί σε κατηγορίες για εκλογικές παραβιάσεις, οικονομικά εγκλήματα και συνωμοσία. Με τις κατηγορίες για εκλογικές παραβιάσεις να προκύπτουν από τη διοργάνωση των προκριματικών χωρίς το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο. Η αντιπολίτευση απέρριψε την προσφορά βοήθειας του συμβουλίου και το αίτημά του να καθυστερήσει τη ψηφοφορία μέχρι το Νοέμβριο. Παράλληλα, οι εκλογικοί κατάλογοι για τις προκριματικές εκλογές περιλάμβαναν 2 εκατομμύρια άτομα, που ούτε εγγράφηκαν ούτε συμμετείχαν, ενώ η χρηματοδότηση των προκριματικών δεν έχει δημοσιοποιηθεί. «Προφανώς πρόκειται για απάτη, ποιος το χρηματοδότησε, ποιος βρίσκεται πίσω από αυτό; Τα κεφάλαια δεν είναι γνωστά. Ποιος τα έδωσε;», δήλωσε ο Saab.
Καταλήγοντας, το διεθνές κοινό παρακολουθεί, για ακόμα μια φορά, την κατάσταση στη Βενεζουέλα με ενδιαφέρον και ανησυχία. Η πολιτική κατάσταση στη χώρα παραμένει εξαιρετικά σύνθετη, ενώ είναι υψίστης σημασίας να βρεθεί μια ειρηνική λύση, η οποία θα διασφαλίζει τα δικαιώματα του λαού και θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Near-Final Count Shows Venezuela’s Machado Wins Presidential Primary, VOA News, διαθέσιμο εδώ
- Venezuela launches criminal investigation into opposition’s presidential primary, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Βενεζουέλα: Η μηχανικός που θα αναμετρηθεί με τον Μαδούρο, η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
