Της Αλεξίας Κυριαζοπούλου,
Μετά το τέλος της μάχης στο Ελ Αλαμέιν, τον Νοέμβριο του 1942, και την οριστική νίκη των Συμμάχων εναντίον των δυνάμεων του Άξονα, αποφασίστηκε η απόβαση συμμαχικών στρατευμάτων στη Σικελία και ο βομβαρδισμός της Ρώμης. Αυτό αποτέλεσε και το τέλος της δράσης του Ιταλού πολιτικού και ιδρυτή του φασιστικού κόμματος (το επονομαζόμενο Ανώτατο Φασιστικό Συμβούλιο) Μπενίτο Μουσολίνι. Μετά την απόβαση στη Σικελία, η Ιταλία βρέθηκε σε μια νέα εμπόλεμη κατάσταση στην οποία δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει, ήταν περικυκλωμένη και ο στρατός δεν ήθελε να πολεμήσει άλλο.
Μετά από αυτές τις στρατιωτικές αποτυχίες, η δύναμη του Μουσολίνι άρχισε να συρρικνώνεται, όλοι στράφηκαν εναντίον του ακόμα και στενοί συνεργάτες του. Στις 24 Ιουλίου 1943 το Gran Consiglio del Fascismo (Μεγάλο Φασιστικό Συμβούλιο) ψήφισε την καθαίρεση του Μουσολίνι και την εκτελεστική εξουσία ανέλαβε ο βασιλιάς Βιτόριο Εμανουέλε Γ΄. Έτσι, ο βασιλιάς κάλεσε τον Μουσολίνι στα ανάκτορα και διέταξε την καθαίρεσή του, ενώ τον αντικατέστησε με τον στρατηγό Μπαντόλιο, με τους καραμπινιέρους να τον συλλαμβάνουν και να τον φυλακίζουν. Ο Χίτλερ στο άκουσμα της είδησης εύλογα αναρωτήθηκε «Τόσο εύκολα πέφτει ένας Μουσολίνι;». Ο Ιταλός ηγέτης φυλακίστηκε στο χειμερινό θέρετρο «Κάμπον Ιμπερατόρε» με τον χώρο της κράτησής του να παραμένει μυστικός.
Ο Χίτλερ ενοχλημένος από αυτή την εξέλιξη και φοβούμενος για κάποια πιθανή συνεργασία μεταξύ Ιταλίας και Συμμάχων, αποφάσισε την απελευθέρωσή του. Επιχείρηση Δρυς (Οperation Eiche) ή η καταδρομή του Γκραν Σάσσο, ονομάστηκε το σχέδιο απελευθέρωσης του Μπενίτο Μουσολίνι από τους Γερμανούς, όπου πέρα από τη σχεδίαση της αποστολής ο Χίτλερ ανέθεσε στον αντισυνταγματάρχη των Ες-Ες Όττο Σκορτσένι την ηγεσία της επιχείρησης. Ο Σκορτσένι, με βάση το δικό του δίκτυο πληροφοριών, κατόρθωσε να εντοπίσει τον Ιταλό δικτάτορα.
Ήταν 12 Σεπτεμβρίου 1943, μια ομάδα επίλεκτων κομάντο των SS μαζί με αλεξιπτωτιστές επιβιβάστηκαν σε ανεμόπτερα τύπου DFS 230, με τα εννιά αεροσκάφη να προσγειώνονται σε κοντινά υψώματα. Το σχέδιο, όμως, δεν σταματούσε εκεί. Ο Γερμανός στρατιωτικός είχε μαζί του και έναν Ιταλό στρατηγό πιστό οπαδό του Μουσολίνι, όπου με δική του εντολή οι φρουροί δεν προέβαλαν καμία αντίσταση και υπήρξαν μόνο λίγες απώλειες. Αμέσως ο Σκορτσένι κατέστρεψε τον ασύρματο των Ιταλών και βρέθηκε μπροστά στον Μουσολίνι λέγοντάς του «Ντούτσε, ο Φύρερ με στέλνει να σας απελευθερώσω» με τον Ιταλό φασίστα να απαντά «Ήξερα πως ο φίλος μου δεν θα ξεχνούσε». Ένα αεροπλάνο τύπου Fieseler Fi C-3 / trop storch stol τους μετέφερε στη Ρώμη και κατόπιν στη Βιέννη.
Η επιχείρηση Δρυς έγινε γνωστή λίγο αργότερα σε όλον τον κόσμο μέσα από την γερμανική προπαγάνδα του Γκαίμπελς και η επιτυχία της είχε μεγάλη απήχηση. Ο Όττο Σκορτσένι έλαβε το παράσημο «Σταυρός των ιπποτών» και στην Ευρώπη επικρατούσε η φήμη που τον ήθελε ως τον πιο επικίνδυνο και αιμοδιψή άνθρωπο. Ανάλογες τιμές έλαβαν όλοι όσοι συμμετείχαν στην επιχείρηση. Ο πρώην Ιταλός δικτάτορας βρέθηκε στο Βερολίνο, όπου ο Χίτλερ τον ανακήρυξε επικεφαλής της «Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας» ή όπως επικράτησε να λέγεται Δημοκρατία του Σαλό, από το όνομα της πόλης όπου έδρευε η κυβέρνηση.
Τον Ιανουάριο του 1944, ο Μουσολίνι διέταξε την εκτέλεση των μελών του μεγάλου συμβουλίου που επιχείρησαν να τον ανατρέψουν, ακόμη και του γαμπρού του Γκαλεάτσο Τσιάνο (Galeazzo Ciano), ενώ κατηγόρησε τον ιταλικό λαό συλλήβδην για «προδοσία». Ο ρόλος του ήταν κυριολεκτικά διακοσμητικός, αφού ουσιαστικά κυβερνούσαν οι Γερμανοί. Τότε ήταν που συνέγραψε και την αυτοβιογραφία του με τίτλο «Η άνοδος και η πτώση μου». Στις 27 Απριλίου 1945, λίγο πριν εισέλθουν οι Σύμμαχοι στο Μιλάνο, ο Μουσολίνι και η ερωμένη του Κλάρα Πετάτσι συνελήφθησαν από Ιταλούς αντάρτες, καθώς ταξίδευαν στην πόλη Κιαβέννα για να δραπετεύσουν στην Ελβετία. Την επόμενη μέρα δικάστηκαν συνοπτικά από το Ανώτατο Αρχηγείο των Εθελοντών Freikorps και εκτελέστηκαν μαζί με άλλους 16, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν μέλη της κυβέρνησης Σαλό. Τα πτώματά τους μεταφέρθηκαν στην Piazza Loreto του Μιλάνου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Dowing, David (2004), Μπενίτο Μουσολίνι, Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας.
- Merriman, John (2022), Ιστορία της νεότερης Ευρώπης: Από την αναγέννηση μέχρι σήμερα, Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο.
