Της Στέλλας Χριστοδούλου,
Τι είναι η κυκλική οικονομία; Εύλογη η ερώτηση αυτή, καθώς πρόκειται για έναν όρο που τον ακούμε καθημερινά και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν για το τι ακριβώς πρόκειται. Ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, τη σημασία της. Η κυκλική οικονομία είναι ένα μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, το οποίο περιλαμβάνει την ανταλλαγή, την εκμίσθωση, την επαναχρησιμοποίηση, την επισκευή, την ανακαίνιση και την ανακύκλωση των υπαρχόντων υλικών και προϊόντων όσο το δυνατόν περισσότερο, προκειμένου να παραταθεί ο κύκλος ζωής τους. Από πρακτικής πλευράς, η κυκλική οικονομία σημαίνει μείωση αποβλήτων (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο). Δηλαδή, όταν ένα προϊόν φτάσει στο τέλος του, τότε τα συστατικά του θα βρουν έναν τρόπο για να μην πεταχτούν και να χρησιμοποιηθούν ξανά. Το είδος αυτής της οικονομίας έχει τεράστιο ενδιαφέρον, καθώς τα οφέλη της στην οικονομία είναι πάρα πολλά.
Αρχικά, προστατεύουμε το ίδιο μας το περιβάλλον. Μειώνουμε την κατανάλωση φυσικής ενέργειας και πόρων (που δεν είναι για πάντα και σε αμέτρητες ποσότητες), ενώ, ταυτόχρονα, μειώνουμε την ποσότητα των αποβλήτων μας, τη στιγμή που έρευνες έχουν δείξει πως κάθε Ευρωπαίος πολίτης καταναλώνει και παράγει ετησίως γύρω στα 2,2 δις απόβλητα. Επίσης, σημειώνεται μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου από 2% έως 4%.
Η κυκλική οικονομία είναι ένας τρόπος για να τονωθεί η οικονομία. Η στροφή στην κυκλική οικονομία συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων, καθώς ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, αυξάνει τις καινοτόμες ιδέες, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας (άνω των 2 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας) και βελτιώνει μέσω των καινοτόμων ιδεών την ποιότητα των προϊόντων που παίρνουν στα χέρια τους οι καταναλωτές. Επιδιώκει και ενθαρρύνει τη χρήση δευτερογενών υλικών και αποβλήτων ως παραγωγικών πόρων και χρήσιμων υλικών, προσδίδοντας τη διάσταση της βιωσιμότητας στο παραγωγικό μοντέλο (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας).
Το συγκεκριμένο «πράσινο μοντέλο ανάπτυξης», που στοχεύει στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών με λιγότερους και πιο «πράσινους πόρους», έχει ως προϋπόθεση, για να μπορεί να επιτευχθεί, τη μετάβαση σε πιο βιώσιμα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης.
Αξίζει να σημειωθεί και η στάση / θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την Κυκλική Οικονομία.
- Το 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ένα σχέδιο δράσης για να στηρίξει την επιτάχυνση της μετάβασης της Ευρώπης προς την κυκλική οικονομία. Ένα σχέδιο δράσης που προωθεί τη στενή συνεργασία με κράτη-μέλη – περιφέρειες – δήμους, επιχειρήσεις, ερευνητικούς φορείς, αλλά και διάφορα ενδιαφερόμενα μέλη που θέλουν να ενισχύσουν το πνεύμα της «πράσινης» οικονομίας.
- Το 2016, πάνω από 4 εκατομμύρια άνθρωποι απασχολούνται στον κλάδο της κυκλικής οικονομίας.
- Την ίδια χρονική περίοδο, οι κυκλικές δραστηριότητες φτάνουν ύψος € 147 δις.
- Φτάνοντας στο 2020, τον Μάρτιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ένα νέο σχέδιο δράσης με βάση την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Μία συμφωνία που παρέχει ένα θεματολόγιο προσανατολισμένο στο μέλλον, για την επίτευξη μιας πιο καθαρής και πιο ανταγωνιστικής Ευρώπης.
- Τέλος, τον Μάρτιο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την πρώτη δέσμη μέτρων για την επιτάχυνση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία. Τα προτεινόμενα μέτρα, συμπεριλαμβάνουν την προώθηση βιώσιμων προϊόντων, την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την «πράσινη» μετάβαση, την αναθεώρηση του κανονισμού για τα προϊόντα του κατασκευαστικού τομέα και μια στρατηγική για βιώσιμη υφαντουργία.
- Τον Νοέμβριο του 2022, η Επιτροπή πρότεινε νέους κανόνες για τις συσκευασίες σε επίπεδο Ε.Ε., που στοχεύουν στη βελτίωση του σχεδιασμού συσκευασιών, την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης προϊόντων. Ζητούν, επίσης, τη μετάβαση προς τα πλαστικά βιολογικής προέλευσης, τα λιπασματοποιήσιμα και τα βιοαποδομήσιμα πλαστικά.
- Στις 9 Φεβρουαρίου, το Κοινοβούλιο ζήτησε τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων ανακύκλωσης.
- Οκτώβριο του 2022, το Κοινοβούλιο ενέκρινε την αναθεώρηση των κανόνων για τους έμμονους οργανικούς ρύπους, με στόχο τον περιορισμό της ποσότητας επιβλαβών χημικών ουσιών στις διαδικασίες παραγωγής προϊόντων και διαχείρισης αποβλήτων.
Συναισθανόμενοι τα παραπάνω, όλα τα οφέλη που προσφέρει η Κυκλική Οικονομία, καθώς και τη σοβαρότητά της, είναι ώρα να περάσουμε από το θεωρητικό επίπεδο στην πράξη, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια για να συνεισφέρουμε στον μέγιστο βαθμό ο καθένας από εμάς, όπως καλύτερα μπορεί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κυκλική οικονομία: χρησιμοποίησέ το ξανά!, europarl.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
- Νέο Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, ypen.gov.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία έως το 2050, socialpolicy.gr, διαθέσιμο εδώ
- Πολύζος Ζεραφείμ, Διαχείριση Φυσικών Πόρων και Βιώσιμη Ανάπτυξη, Εκδόσεις Τζιόλα
- Κυκλική οικονομία, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
