Της Χαράς Καλύβα,
Ο πληθωρισμός στη Νότια Αφρική εκτοξεύεται εκ νέου στο 5,4% σε ετήσια βάση, εντείνοντας τις οικονομικές πιέσεις σε καταναλωτές και επιχειρήσεις. Με τις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων να εκτινάσσονται στα ύψη, η Κεντρική Τράπεζα εξετάζει το ενδεχόμενο προσαρμογών των επιτοκίων, γεγονός που ενδεχομένως να εμβαθύνει το καταναλωτικό χρέος (και όχι μόνο). Βέβαια, παρέμεινε εντός του εύρους στόχου της Κεντρικής Τράπεζας, ενισχύοντας τις προσδοκίες των αναλυτών ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν αμετάβλητα τον επόμενο μήνα.
Η Στατιστική Υπηρεσία της Νότιας Αφρικής ανακοίνωσε ότι ο γενικός πληθωρισμός των καταναλωτών αυξήθηκε στο 5,4% σε ετήσια βάση τον Σεπτέμβριο από 4,8% τον Αύγουστο. Όταν μιλάμε για αύξηση του πληθωρισμού κατά 5,4% σε ετήσια βάση για τον ίδιο μήνα εννοούμε ότι η μέση τιμή των αγαθών και των υπηρεσιών είναι τώρα 5,4% υψηλότερη από ό,τι ήταν ακριβώς πριν από ένα χρόνο τον ίδιο μήνα. Η Κεντρική Τράπεζα της Νότιας Αφρικής είχε ως στόχο τον πληθωρισμό μεταξύ 3% και 6%. Ο οικονομολόγος, Elize Kruger, δήλωσε ότι ο γενικός πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει πάνω από το 5%, μέχρι περίπου το τρίτο τρίμηνο του 2024, αλλά πως το σημερινό επίπεδο των επιτοκίων είναι αρκετά περιοριστικό.
Παράλληλα, η Νότια Αφρική αντιμετωπίζει, επί του παρόντος, το χειρότερο ξέσπασμα της γρίπης των πτηνών, το οποίο έχει πλήξει τις προμήθειες αυγών και κρέατος κοτόπουλου. Εκατομμύρια κοτόπουλα έχουν θανατωθεί, ενώ πολλά καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων περιορίζουν τον αριθμό των αυγών που μπορούν να αγοραστούν. Οι Νοτιοαφρικάνοι, ειδικά εκείνοι που προέρχονται από νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα, δέχονται το μεγαλύτερο πλήγμα, κυρίως λόγω των αυξήσεων στις τιμές βασικών τροφίμων και καυσίμων. Οι αυξανόμενες τιμές των τροφίμων υπαγορεύονται, εν μέρει, από τις διεθνείς αγορές και επηρεάζονται, επίσης, έντονα από την αποδυνάμωση του Rand (νοτιοαφρικανικό νόμισμα), που οφείλεται στην έλλειψη εμπιστοσύνης των επενδυτών στις αγορές της Νοτίου Αφρικής.
Το κόστος των καυσίμων, συνυφασμένο με τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου και την εγχώρια φορολογία, ενισχύει περαιτέρω την πληθωριστική πίεση. Με το κόστος μεταφοράς να αυξάνεται, οι επιπτώσεις είναι φανερές, επηρεάζοντας τα πάντα, από την τιμή των καθημερινών εμπορευμάτων μέχρι το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων.
Όπως προαναφέρθηκε, η Κεντρική Τράπεζα της Νότιας Αφρικής, η οποία διέπει τη ρύθμιση των επιτοκίων στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής που ασκεί, προσπαθεί επί του παρόντος να διατηρήσει τον πληθωρισμό μεταξύ 3% και 6%. Με το τρέχον ποσοστό (5,4%) να βρίσκεται ακριβώς κάτω από το ανώτατο όριο, μια απάντηση από την Κεντρική Τράπεζα είναι πιθανή. Σύμφωνα, με τον Dawie Roodt, ιδρυτή, διευθυντή και επικεφαλής οικονομολόγο του Efficient Group: «Η Κεντρική Τράπεζα ενδέχεται να αυξήσει ξανά τα επιτόκια». Με αυτόν τον τρόπο, ο δανεισμός καθίσταται πιο ασύμφορος και η αποταμίευση πιο ελκυστική, ώστε ο πληθωρισμός να μετριαστεί.
Ωστόσο, για πολλούς Νοτιοαφρικάνους, μια αύξηση των επιτοκίων μπορεί να επιδεινώσει την ήδη δύσκολη οικονομική κατάσταση. Πολλά νοικοκυριά έχουν αρκετά χρέη και πρέπει να πληρώσουν και τους τόκους αυτού το χρέους. Με τα αυξημένα ποσοστά, αυξάνεται το βάρος της εξυπηρέτησης του χρέους, επηρεάζοντας αναπόφευκτα το βιοτικό επίπεδο, ιδιαίτερα για εκείνους που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα. Ο Roodt, επίσης, σημειώνει ότι τα τελευταία τρία χρόνια και, μάλιστα, την τελευταία δεκαετία, οι Νοτιοαφρικάνοι έχουν γίνει αισθητά φτωχότεροι όσον αφορά την αγοραστική δύναμη που διαθέτουν.
Επιλογικά, η πρόσφατη άνοδος του πληθωρισμού υπογραμμίζει τις περίπλοκες οικονομικές προκλήσεις της Νότιας Αφρικής, με την αύξηση στις τιμές των τροφίμων και των καυσίμων να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην καθημερινή ζωή των πολιτών της. Καθώς η Κεντρική Τράπεζα εξετάζει τις προσαρμογές των επιτοκίων, οι καταναλωτές, ειδικά εκείνοι που βαρύνονται με χρέη, αντιμετωπίζουν την προοπτική μεγαλύτερων οικονομικών πιέσεων. Όπως επισημαίνει ο Roodt, ενώ υπάρχουν πιθανές λύσεις για την άμβλυνση αυτών των πιέσεων, οι πολιτικές πολυπλοκότητες καθιστούν την εφαρμογή τους δύσκολη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- South Africa’s inflation rises sharply on food and fuel prices, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- South Africa’s 5.4% Inflation Surge: Consumers Continue To Feel The Pinch, Forbes, διαθέσιμο εδώ
