Του Δημήτρη Βασιλόπουλου,
Η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων στις 17/04/1961 αποτελεί μια πράξη εκδίωξης του Φιντέλ Κάστρο από την εξουσία. Βέβαια, για να κατανοήσουμε καλύτερα το γεγονός αυτό θα πρέπει να δούμε και το παρασκήνιο, όσον αφορά την κατάσταση που επικρατούσε στην Κούβα εκείνη την περίοδο. Ο Φιντέλ Κάστρο το 1959 ανατρέπει έπειτα από μια σειρά μαχών τον Φουλχένσιο Μπατίστα από την προεδρία της Κούβας. Αμέσως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής θορυβούνται από το γεγονός ότι θα είχαν κυριολεκτικά στην αυλή της χώρας τους ένα μικρό νησάκι, το οποίο θα είχε σοσιαλιστική ιδεολογία και όπως θα δούμε αργότερα θα συνεργαστεί πλήρως με τη Σοβιετική Ένωση.
Ήδη από την ανάληψη της εξουσίας, ο Κάστρο αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα με την Αμερική, καθώς όπως είναι γνωστό γλίτωσε από πολλές απόπειρες δολοφονίας αλλά και γενικότερα από πολλές απειλές εισβολής ή μέχρι και πυρηνικών, καθώς μην ξεχνάμε ότι η δεκαετία του ΄60 χαρακτηρίζεται από πολλούς ιστορικούς ως η χειρότερη δεκαετία του Ψυχρού Πολέμου και η δεκαετία σύμφωνα με την οποία φτάσαμε αρκετά κοντά σε ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα.
Η Αμερική προσπάθησε μέσω της Σοβιετικής Ένωσης να μην δώσει μεγάλη έκταση στο θέμα και να προσπαθήσει η Κούβα να μη γίνει μια βάση για τον σοβιετικό στρατό. Τον Μάρτιο του 1960 ο τότε Πρόεδρος της Αμερικής Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, σκληρός απέναντι στον σοσιαλισμό, ξεκίνησε το εμπάργκο στο νησί, ενώ αρκετοί εξορισμένοι από το καθεστώς Κάστρο βρήκαν καταφύγιο στην Αμερική. Όλα αυτά οδήγησαν τον Κάστρο σε μια πιο ανοιχτή συνεργασία με τη Σοβιετική Ένωση, η οποία δεν πέρασε απαρατήρητη και από την περιβόητη οργάνωση της CIA, η οποία αμέσως ανέλαβε την κατάστρωση ενός σχεδίου για να ρίξει τον Κάστρο από την εξουσία.
Την προεδρία της Αμερικής πλέον την είχε ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, ο οποίος συμφώνησε σε ένα δυτικό σχέδιο για να κατατροπώσει το καθεστώς Κάστρο στην Κούβα. Έδωσε χρήματα και στρατιωτικό εξοπλισμό και αφού επέτρεψε σε περίπου 1.400 Κουβανούς να προετοιμαστούν σε Γουατεμάλα και Νικαράγουα, ήταν έτοιμοι στις 17 Απριλίου να ξεκινήσουν το σχέδιο. Ο Κένεντι δεν ήθελε, σε σύγκριση με τον Αϊζενχάουερ παλαιότερα, να δώσει μεγάλη διάσταση στην εισβολή, με την πλήρη παροχή βοήθειας από την Αμερική, για αυτό και παρατηρούμε ότι κατά τη διάρκεια της εισβολής οι Αμερικανοί δεν βοήθησαν τις δημοκρατικές δυνάμεις και ως ήταν φυσικό η εισβολή απέτυχε. Ο Αϊζενχάουερ παλαιότερα ήθελε η Αμερική να έχει ξεκάθαρη επέμβαση και με στρατό ξηράς αεροπορία και ναυτικό, κάτι το οποίο Κένεντι δεν μπορούσε να υποστηρίξει εκείνη την περίοδο καθώς οι διπλωματικές του σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση είχαν φτάσει σε πολύ άσχημο σημείο.
Η απόβαση ξεκίνησε 17 Απριλίου με μια πολύ μικρή επιτυχία για τους Κουβανούς εξόριστους, όμως όπως αναφέραμε η έλλειψη βοήθειας από την Αμερική κυρίως στην αεροπορία έκρινε το αποτέλεσμα και μέσα τουλάχιστον 3 μέρες το καθεστώς του Φιντέλ Κάστρο κατάφερε να κερδίσει. Οι λόγοι για τους οποίους κέρδισε ο Κάστρο μπορούν να βρεθούν γραμμένοι σε πολλά βιβλία της παγκόσμιας ιστοριογραφίας, βέβαια στο κυριότερο που μπορούμε να βασιστούμε είναι σε μια έκθεση του Λάιμαν Κιρκπάτρικ, ο οποίος αναφέρεται στο γεγονός ότι οι Αμερικανοί δεν σχεδίασαν σωστά την όλη επιχείρηση, δηλαδή πέρα από το στρατιωτικό σκέλος όφειλαν να μαζέψουν καλύτερες πληροφορίες για το νέο καθεστώς του Κάστρο και να οργανώνουν μια εσωτερική αντίσταση εντός του νησιού. Εν ολίγοις, υποστηρίζει σε έγγραφα τα οποία βγήκαν το 1998, σχεδόν 37 χρόνια έπειτα από την επίσημη αυτή αναφορά, ότι η CIA ξεπέρασε κατά πολύ τις δυνατότητές της και επέλεξε μια σειρά όχι και τόσο άξιων στελεχών για μια τέτοια επιχείρηση, αλλά και οι αλλαγές στην πολιτική Αϊζενχάουερ το 1960 και Κένεντι το 1961 δημιούργησαν ένα κλίμα αστάθειας, το οποίο δεν βοήθησε ιδιαίτερα στην επιτυχή έκβαση της επιχείρησης.
Ο Φιντέλ Κάστρο για τα επόμενα αρκετά χρόνια διακυβέρνησής του απέφυγε πολλές απόπειρες δολοφονίας. Συνέχισε να είναι το αγκάθι για την Αμερική και κατάφερε από το 1959 πρώτα ως Πρωθυπουργός, μετέπειτα ως Πρόεδρος και αργότερα ως πρώτος γραμματέας του κομμουνιστικού κόμματος Κούβας να αντέξει στην εξουσία μέχρι και τον θάνατό του το 2011, υπερασπιζόμενος τον λαό της Κούβας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Peter, Kornbluh (1998), Bay of Pigs Declassified: The Secret CIA Report on the Invasion of Cuba, Νέα Υόρκη: The New Press.
- Χατζηβασιλείου, Ευάνθης (2010), Εισαγωγή στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου, Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
