Της Αντωνίας Πετρολέκα,
Η πολιτική κρίση βαθαίνει στη Γουατεμάλα, όπου οι διαδηλώσεις των υποστηρικτών του εκλεγμένου Προέδρου, Bernardo Arévalo, συνεχίζονται για δεύτερη εβδομάδα. Οι διαδηλωτές απαιτούν την παραίτηση του Γενικού Εισαγγελέα, Consuelo Porras, τον οποίο κατηγορούν ότι σχεδίαζε να αποτρέψει την ανάληψη καθηκόντων από τον Arévalo, ο οποίος έχει υποσχεθεί να καταπολεμήσει τη διαφθορά, αν εκλεγεί. Ορισμένες από τις διαδηλώσεις, που μέχρι τώρα ήταν ειρηνικές, πήραν βίαιη τροπή τη Δευτέρα. Μασκοφόροι πέταξαν πέτρες και έσπασαν τζάμια, σε διαδήλωση έξω από το Εθνικό Παλάτι Πολιτισμού στην πρωτεύουσα της Γουατεμάλας.
Το χρονικό της έντασης εκτυλίχθηκε ως εξής: μια εβδομάδα μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου στη Γουατεμάλα, το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας πάγωσε την επικύρωση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Αρκετά πολιτικά κόμματα υπέβαλαν προσφυγές, αμφισβητώντας την ψηφοφορία, και το Δικαστήριο συμφώνησε να παγώσει την επικύρωση των τελικών καταμετρήσεων, έως ότου εξεταστούν αυτές οι καταγγελίες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επέκριναν το πάγωμα αυτό και το χαρακτήρισαν ως έλλειψη σεβασμού της βούληση σχεδόν 5,5 εκατομμυρίων ανθρώπων που προσήλθαν να ψηφίσουν. Οι εκλογές είχαν στιγματιστεί από πριν, εξαιτίας του επίσημου αποκλεισμού αρκετών δημοφιλών υποψηφίων, συχνά για αμφίβολους τεχνικούς λόγους.
Βέβαια, ενώ υπήρχαν 29 υποψήφιοι, ο μεγαλύτερος νικητής ήταν τα λευκά ψηφοδέλτια, με ποσοστό περίπου 17,3%. Οι «λευκές ψήφοι» θεωρήθηκαν ευρέως ως διαμαρτυρία ενάντια στην τρέχουσα κατάσταση της πολιτικής ζωής της Γουατεμάλας, αλλά και του γεγονότος ότι αρκετοί υποψήφιοι κρατήθηκαν εκτός κούρσας. Τα προβλήματα ξεκίνησαν, όταν 10 από τα 29 κόμματα υπέβαλαν καταγγελίες, υποστηρίζοντας ότι υπήρχαν προβλήματα με την καταμέτρηση, που πιθανώς να τους κόστισαν ψήφους. Έτσι, κατέθεσαν αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της επισημοποίησης των αποτελεσμάτων, όμως κανένα από αυτά τα κόμματα δεν κέρδισε περισσότερο από 8% των ψήφων.
Το Δικαστήριο πάγωσε τη διαδικασία καταμέτρησης, πράγμα που εξόργισε πολλούς ψηφοφόρους. Δεκάδες πολίτες διαδήλωσαν έξω από το Δικαστήριο, φωνάζοντας: «η ψήφος μου πρέπει να μετράει στην κάλπη, όχι στο Δικαστήριο». Ο Arévalo παρευρέθηκε στη διαμαρτυρία, λέγοντας «δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να εξαπατηθεί η βούληση του λαού της Γουατεμάλας». Από την πλευρά τους, διεθνείς παρατηρητές ανέφεραν ότι η ψηφοφορία φάνηκε να ήταν δίκαιη και σημείωσαν ότι η επανακαταμέτρηση δεν προβλέπεται στην ισχύουσα νομοθεσία. Ο Υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α., Antony Blinken, ανέφερε ότι: «οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν το συνταγματικό δικαίωμα του λαού της Γουατεμάλας να εκλέξει τους ηγέτες του μέσω ελεύθερων και δίκαιων εκλογών».
Παράλληλα, ο Arevalo σε συνέντευξη τύπου ανέφερε: «Οι πραξικοπηματίες πρέπει να παραιτηθούν», ενώ κατονόμασε τον Γενικό Εισαγγελέα Consuelo Porras, τον Ειδικό Εισαγγελέα Rafael Curruchiche και τον Δικαστή Fredy Orellana ως τους τρεις αξιωματούχους που έχουν βάλει στο στόχαστρο το κόμμα του, Movimiento Semilla, και εκείνον. «Ήρθε η ώρα όλοι μαζί, ως ένα έθνος, να προχωρήσουμε μπροστά, να υψώσουμε τις φωνές μας και να σταματήσουμε αυτήν τη διεφθαρμένη και πραξικοπηματία μειονότητα που προσπαθεί να αρνηθεί στον λαό της Γουατεμάλας το δικαίωμα να ζει στη Δημοκρατία», συμπλήρωσε ο Arevalo.
Με τις διαδηλώσεις να συνεχίζονται, ο Γενικός Εισαγγελέας κάλεσε τη Δευτέρα την Κυβέρνηση να δράσει ενάντια σε ειρηνικούς διαδηλωτές, οι οποίοι εδώ και εβδομάδες απαιτούν την παραίτησή της, γιατί, όπως υποστηρίζουν, υπάρχουν σαφείς προσπάθειες υπονόμευσης της Δημοκρατίας του έθνους τους. Ο Arévalo, όπως προαναφέραμε, είναι προοδευτικός και αμφισβητεί την πολιτική ελίτ, που ελέγχει εδώ και καιρό το έθνος της Κεντρικής Αμερικής. Ο ίδιος και το κόμμα του, Movimiento Semilla, έχουν αντιμετωπίσει κύματα νομικών επιθέσεων, τα οποία αυξήθηκαν όταν κέρδισε τις εκλογές της χώρας τον Αύγουστο. Οι επιθέσεις περιλάμβαναν επιδρομές σε εκλογικές εγκαταστάσεις και την αναστολή του πολιτικού κόμματος του Arévalo, γεγονός που εμποδίζει την ικανότητά του να κυβερνά.
Όλα αυτά οδήγησαν πολλούς πολίτες στη διεξαγωγή επ’ αόριστον απεργίας, η οποία ξεκίνησε με 14 αποκλεισμούς. Πλέον, οι αποκλεισμοί έχουν επεκταθεί και μπλοκάρουν περισσότερους από 80 δρόμους σε όλη τη χώρα. Σε ένα βίντεο που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα το πρωί, ο Porras χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις ως «παράνομες» και ζήτησε από τις αρχές «να καθαρίσουν βίαια τους αποκλεισμένους δρόμους και να επιτρέψουν για άλλη μια φορά την ελεύθερη κυκλοφορία». Η έκρυθμη κατάσταση στη χώρα της Κεντρικής Αμερικής συνεχίζεται, ενώ δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα η πιθανότητα επίλυσης της έντασης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Demonstrators rally in Guatemala to defend presidential election results, ALJAZEERA, διαθέσιμο εδώ
- Why a Guatemalan court’s decision to freeze presidential election results is stirring criticism, AP News, διαθέσιμο εδώ
- Guatemala paralysed as pro-democracy protests run into second week, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Guatemala’s attorney general asks authorities to act against pro-democracy protests, AP News, διαθέσιμο εδώ
