Της Μιχαηλίας-Ραφαέλας Καραγιάννη,
Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο ορίζεται ως ένα μη μόνιμο επεισόδιο νευρολογικής δυσλειτουργίας, το οποίο δεν έχει ως αποτέλεσμα οξύ έμφραγμα ή τραυματισμό του ιστού. Είναι μία ιατρική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία μπορεί να εντοπιστεί στον εγκέφαλο, στον νωτιαίο μυελό και στον αμφιβληστροειδή. Ένα τέτοιου είδους επεισόδιο διαρκεί λιγότερο από μία ώρα, συνήθως μερικά λεπτά. Είναι πάντα ξαφνικό και, κατά κανόνα, οφείλεται σε κάποια αγγειακή νόσο. Ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο συνηθίζεται να θεωρείται σοβαρή προειδοποίηση για ένα επικείμενο ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η ομάδα ατόμων που έχει μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου νωτιαίου μυελού είναι οι γυναίκες ηλικίας 45-54 ετών. Οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπής στην εμφάνιση τέτοιων επεισοδίων σε σχέση με τους άντρες, όπως και οι αγροτικές περιοχές σε σχέση με τον αστικό πληθυσμό.
Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο νωτιαίου μυελού προκαλείται λόγω μη αποτελεσματικής αιμάτωσης του νωτιαίου μυελού. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα διάφορων παθολογικών καταστάσεων, όπως:
- αθηροθρόμβωση μεγάλης αρτηρίας
- ισχαιμικές παθήσεις μικρών αγγείων
- καρδιακή εμβολή
- κρυπτογενής ισχαιμία (αγνώστου πηγής)
- άλλες ασυνήθιστες αιτίες, όπως αρτηριακή ανατομή ή υπερπηκτικές καταστάσεις
Οι κοινοί παράγοντες κινδύνου για όλα τα παροδικά ισχαιμικά επεισόδια περιλαμβάνουν τον διαβήτη, την υπέρταση, τη μεγάλη ηλικία, το κάπνισμα, την παχυσαρκία, τον αλκοολισμό, την ανθυγιεινή διατροφή, το ψυχοκοινωνικό στρες και την έλλειψη τακτικής σωματικής δραστηριότητας. Ένα προηγούμενο ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου θα αυξήσει σημαντικά τον επακόλουθο κίνδυνο υποτροπιάζοντος εγκεφαλικού επεισοδίου ή παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου, ιδίως εντός 48 ωρών. Μεταξύ όλων των παραγόντων κινδύνου, η υπέρταση είναι η πιο σημαντική.
Κύριο σύμπτωμα ενός παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου νωτιαίου μυελού είναι η παροδική παράλυση. Ο νωτιαίος μυελός αποτελεί τη συνέχεια του εγκεφάλου, από τον οποίο εκφύονται και κινητικά νεύρα. Έτσι, όσο πιο ψηλά στον νωτιαίο μυελό –άρα και στη σπονδυλική στήλη– γίνεται, τόσο πιο μεγάλο είναι το μέρος του σώματος που παραλύει. Επίσης, η παράλυση συνήθως συνοδεύεται από ίλιγγο, ζάλη και επιληπτικές κρίσεις. Δυστυχώς, κυρίως λόγω της μικρής διάρκειας του επεισοδίου, υπάρχουν άλλες πιθανές αιτίες που μιμούνται ένα τέτοιου είδους επεισόδιο.
Μετά από ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο νωτιαίου μυελού, ο πρώιμος κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου κυμαίνεται από 4-9% εντός 90 ημερών χωρίς θεραπεία, ενώ εντός πέντε ετών κυμαίνεται από 20-30%. Ταυτόχρονα, αυτοί οι ασθενείς έχουν, επίσης, τους ίδιους παράγοντες κινδύνου για ανεπιθύμητα καρδιακά συμβάντα. Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι να μειωθεί ο κίνδυνος επακόλουθου εγκεφαλικού ή παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου. Η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο πρόωρου εγκεφαλικού επεισοδίου. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αξιολογηθεί η κατάσταση του αγγείου που αποφράσσεται και να αναζητηθεί κολπική μαρμαρυγή. Αυτό θα μειώσει σημαντικά τα μελλοντικά εγκεφαλικά επεισόδια. Η διαχείριση των επεισοδίων αυτών θα πρέπει να επικεντρωθεί στη θεραπεία των υποκείμενων αιτιολογιών. Γι’ αυτό τον λόγο, το άλλο μέρος της θεραπείας θα εξαρτηθεί από αυτές. Αυτή συνήθως περιλαμβάνει καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή, ενδαγγειακή παρέμβαση για την τοποθέτηση stent και άλλες διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις.
Οι ασθενείς με παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο νωτιαίου μυελού παρουσιάζονται συχνά στο τμήμα επειγόντων περιστατικών, παρόλο που συνήθως μέχρι να φτάσουν εκεί τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει. Μόλις διαγνωστεί ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, ο ασθενής πρέπει να παραπεμφθεί σε νευρολόγο. Μετά από ένα τέτοιο επεισόδιο, ο ασθενής πρέπει να εκπαιδεύεται σχετικά με τη σημασία και τον τρόπο του ελέγχου της αρτηριακής πίεσης, τη διακοπή του καπνίσματος και την υγιεινή διατροφή. Επιπρόσθετα, ο ασθενής θα πρέπει να οικειοποιηθεί με τα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου και με το πότε πρέπει να αναζητήσει άμεση ιατρική βοήθεια.
Συνοψίζοντας, η παροδική ισχαιμία νωτιαίου μυελού είναι μία παροδική παράλυση λόγω της διακοπής αιμάτωσης του νωτιαίου μυελού, χωρίς αυτός να εμφανίζει κάποια βλάβη μετά από αυτό. Το μέγεθός της καθορίζεται από το σημείο του νωτιαίου μυελού που δεν αιματώνεται. Ωστόσο, αυτό συνήθως προμηνύει ένα εγκεφαλικό ή ισχαιμικό επεισόδιο. Κύριες αιτίες αυτού είναι διάφορες αιματολογικές παθήσεις. Οι ασθενείς οφείλουν να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους, έτσι ώστε να αποφύγουν επακόλουθες και μόνιμες βλάβες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Transient Ischemic Attack, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Risk factors of transient ischemic attack: An overview, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Spinal cord transient ischemic attack, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
