Της Γεωργίας Σκαμπελτζή,
Η κακοποίηση και δη η παιδική κακοποίηση είναι ένα φαινόμενο που δυστυχώς δεν έχει εκλείψει ακόμη και σήμερα. Τα περιστατικά που βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας, αλλά και εκείνα που δεν γίνονται γνωστά –τουλάχιστον στο ευρύ κοινό– είναι πολλά και ορισμένα από αυτά σχετίζονται με κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες.
Πολλές φορές στεκόμαστε κυρίως στη σωματική και σεξουαλική κακοποίηση που υφίστανται τα παιδιά, ακόμη και από ιδιαίτερα μικρή ηλικία. Αυτό ίσως συμβαίνει γιατί τα σημάδια αναγνώρισης κάποιας τέτοιας κατάστασης είναι ευκολότερα αναγνωρίσιμα, όπως μελανιές ή τραύματα. Όμως, εξίσου οδυνηρά αποτελέσματα επιφέρει και η λεκτική κακοποίηση, αν και δεν υπάρχουν, για παράδειγμα, εξωτερικά σημάδια που υποδηλώνουν ότι υφίσταται μια τέτοια κατάσταση. «Η λεκτική βία είναι μια εντελώς ανεπιθύμητη και χρόνια αλληλεπίδραση που κάνει το θύμα να νιώθει ότι έχει υποστεί συναισθηματική βλάβη και προκαλείται συνήθως από έναν σύντροφο, γονιό, κοντινό φίλο ή οικογενειακό μέλος», όπως υποστηρίζει ο Devon MacDermott.
Στην περίπτωση αυτή, ο δράστης μέσω του υψηλού τόνου της φωνής, αλλά και των λέξεων που χρησιμοποιεί επιτίθεται στο παιδί – θύμα, το υποτιμά και ασκεί επάνω του «έλεγχο». Τα φαινόμενα αυτά είναι αρκετά συχνά και μπορούν να λάβουν χώρα είτε στην οικογενειακή εστία είτε στο σχολικό περιβάλλον, με θύτες συνομήλικους του θύματος. Η λεκτική βία μπορεί να αφορά βωμολοχίες, ειρωνεία, ρατσιστικά και ομοφοβικά σχόλια κλπ, όμως ακόμη και το πιο «αθώο» σχόλιο μπορεί να συντρίψει κάποιον που βρίσκεται σε ευάλωτη κατάσταση. Έρευνα που διεξήχθη πρόσφατα από το Child Abuse & Neglect δείχνει ότι ο αριθμός των παιδιών που είναι αποδέκτες τέτοιου είδους συμπεριφοράς αυξάνεται συνεχώς, αγγίζοντας, μάλιστα, το 40%.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι συνέπειες για τα θύματα είναι ολέθριες, ενώ η αποκατάσταση των «πληγών» είναι μία επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία, ένας εσωτερικός αγώνας. Μπορεί η γλώσσα να μην έχει κόκαλα, όπως λέει ο σοφός λαός, αλλά «τσακίζει» τη ψυχολογία και μειώνει την αυτοπεποίθηση του ατόμου. Αποτέλεσμα αυτού είναι να ακολουθεί το θύμα στην πορεία της ζωής του. Είναι οι κουβέντες που θα επανέρχονται στο μυαλό, καθώς έχουν «ριζώσει» στη συνείδηση του ατόμου. Είναι οι ψυχολογικές, συναισθηματικές και σωματικές επιπτώσεις που ταλαιπωρούν τα θύματα.
Η λεκτική βία δεν είναι μέσο διαπαιδαγώγησης ή συμμόρφωσης. Αντίθετα, επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα, ακόμη και να μετατρέψουν το θύμα σε θύτη μελλοντικά. Κανένας γονέας, εκπαιδευτικός ή προπονητής δεν έχει το δικαίωμα να κακοποιεί ένα παιδί με οποιονδήποτε τρόπο.
